سوداگران در بازار گوشت

هادی پناهی|   ارومیه – خبرنگار:


کمبود و افزایش بی‌سابقه قیمت گوشت قرمز در آذربایجان غربی که به عنوان یک استان فعال در حوزه دامپروری شناخته می‌شود و اصولا باید غیر از نیاز خود، نیازهای چند استان دیگر را پوشش دهد، علامت سوال‌های زیادی ایجاد کرده است. به نظر، نوسانات ارزی و قاچاق دام به خارج از کشور برای سود بیشتر، فعال شدن دلالان و کاهش کشتار به دلیل کمبود نقدینگی باعث شده است تا قیمت گوشت افزایش غیرمنطقی داشته باشد. هر چند که مدیر کل دامپزشکی آذربایجان غربی معتقد است حرکت از دامپروری و کشتار سنتی به سوی روش‌های صنعتی قیمت تمام‌شده محصولات گوشتی را تا 30 هزار تومان در هر کیلوگرم کاهش خواهد داد و حباب افزایش قیمت‌ها را خواهد شکست. 


حرکت به سمت دامپروری و کشتار صنعتی

«کامیار داهیم» با اشاره به این‌که 16 کشتارگاه سنتی بدون پروانه در استان فعالیت می‌کنند و شهرداری‌ها به خاطر سود خودشان مجوز کشتارگاه‌های بخش‌خصوصی را نمی‌دهند، بیان می‌کند: پیشنهاد ما این است که نظارت بر فعالیت کشتارگاه‌‌های تامین‌کننده گوشت قرمز و میادین عرضه دام به کارگروه توسعه و رفع موانع تولید منتقل شود و در این میان تلاش‌ها برای واگذاری کشتارگاه‌ها به بخش خصوصی باشد. 

مدیرکل دامپزشکی آذربایجان غربی با اشاره به این‌که کشتارگاه ارومیه که در داخل شهر وجود دارد، در شأن شهروندان نیست و مشکلات بهداشتی و زیست‌محیطی دارد، اظهار می‌کند: تا زمانی که سیستم دولتی عقب ننشیند، توسعه و رقابت بخش خصوصی امکان‌پذیر نخواهد بود. به طور مثال یک میدان عرضه صنعتی دام در میاندوآب ایجاد کرده‌ایم، اما چون میادین سنتی جمع‌آوری نمی‌شود، استقبال از میدان جدید هم صورت نمی‌گیرد. 

به گفته وی، در روش‌های سنتی موجود چیزی به اسم پروانه نداریم. در حال حاضر دامداری‌های استان به صورت سنتی فعالیت می‌کنند و برای دامداران پروانه‌ای صادر نشده است. تنها وضعیت موجود را با واکسیناسیون مدیریت می‌کنیم. مدل مد نظر ما این است که سیستم دامداری ما صنعتی شود، چراکه دیگر روش‌های سنتی پاسخگو نیستند. به طور مثال، اکنون نزدیک به 40 درصد شیر مورد نیاز آذربایجان غربی از زنجان تامین می‌شود؛ این در حالی است که ما در استان خودمان تولید داریم، اما چرا باید شیر وارد استان شود؟ جواب این سوال را باید در صنعتی بودن دامداری در زنجان جست‌و‌جو کرد، زیرا قیمت تمام‌شده محصول پایین‌تر است و از لحاظ کیفیت نیز شیر باکیفیت‌تری تولید می‌کنند. 


افزایش قیمت کاذب

داهیم با بیان این‌که کشتارگاه‌های دام استان نیازمند بازسازی هستند، اظهار می‌کند: در کشتارگاه‌های صنعتی ذبح دستی وجود ندارد و دام در زنجیره کشتار می‌شود. همچنین، مناطق بحرانی در کشتارگاه‌های صنعتی بسیار کمتر از کشتارگاه‌های سنتی است و قیمت تمام‌شده محصول نیز پایین‌تر است. در حال حاضر کشتارگاهی در بیرون شهر ارومیه وجود دارد که ساخت آن در دهه 1380 آغاز شده، ولی همچنان نیمه‌تمام مانده است. ضرورت تکمیل و بهره‌برداری از این کشتارگاه برای برقراری تعادل در چرخه تولید و توزیع به‌شدت احساس می‌شود. 

وی درباره افزایش قیمت نهاده‌های دام و تاثیر آن بر قیمت تمام‌شده گوشت، عنوان می‌کند: این موضوع قطعا تاثیر دارد، اما ما در آن مورد تصمیم‌گیرنده نیستیم و موضوع به سازمان جهاد کشاورزی ارتباط دارد. بازار ما روزانه به 15 تا 20 تن گوشت قرمز نیاز دارد، اما در یک دوره خشکسالی در سال 95 دام‌های مولد کشتار شدند و آثار آن امروز خود را نشان می‌دهد. پیش‌بینی این است که با ساماندهی وضعیت قاچاق دام و میادین عرضه دام، در قیمت گوشت حداقل بین 20 تا 30 هزار تومان در هر کیلو کاهش قیمت داشته باشیم. البته برای برقراری تعادل در قیمت، واردات دام زنده نیز جزو برنامه‌هاست. 

مدیرکل دامپزشکی آذربایجان غربی با بیان این‌که سوداگری در بازار گوشت وجود دارد، اظهار می‌کند: سال گذشته تعداد دام سبک استان 5/3 میلیون راس بود که امسال حدود 5/1 میلیون راس افزایش یافته است. آخرین برآورد ما این است که قیمت نهایی گوشت با در نظر گرفتن همه هزینه‌ها باید بین 60 تا 65 هزار تومان باشد، اما سوداگران بر افزایش غیر‌منطقی گوشت تاثیر گذاشته‌اند.


کاهش کشتار

رئیس سازمان کشتارگاه شهرداری ارومیه هم با بیان این‌که هم‌اکنون با کاهش کشتار در این واحد روبه‌رو هستیم، اظهار می‌کند: کاهش قدرت خرید مردم، کمبود دام در منطقه و عدم اجازه برای ورود دام به آذربایجان غربی از سایر استان‌ها باعث کاهش کشتار در ارومیه شده است. 

«حسین زورآزما» با اشاره به این‌که در گذشته 50 درصد دام‌های ذبح‌شده در این کشتارگاه از سایر شهرها و استان‌ها وارد می‌شدند، می‌افزاید: یکی از بزرگ‌ترین مشکلات ما کشتار غیرمجاز در روستاهای اطراف است. با وجود برخورد‌های انجام‌شده باز هم این روند ادامه دارد، آن هم در حالی که کیفیت گوشت این دام‌ها بسیار پایین است.  

زورآزما در پاسخ به انتقادات مدیر کل دامپزشکی درباره مشکلات موجود در کشتارگاه سنتی ارومیه بیان می‌کند: 5 بازرس متخصص در این کشتارگاه فعالیت می‌کنند و امکان ندارد نکته‌ای از نظر آنها پنهان بماند. اگر گوشت دام‌ها مشکل‌دار باشند، بلافاصله ضبط و معدوم می‌شوند.  

وی درباره انتقال کشتارگاه ارومیه به محل جدید خود می‌گوید: ساختمان این واحد آماده شده است، اما با توجه به تحریم‌ها و نوسانات قیمت ارز وارد کردن دستگاه‌های مورد نیاز با مشکل مواجه شده و نیاز به زمان داریم.  این مسئول تاکید می‌کند: در چند ماه گذشته کشتار ما یک‌سوم کاهش یافته و در یک ماه اخیر نیز در مقایسه با ابتدای سال جاری به نصف رسیده است. اکنون مسئولان برای جلوگیری از قاچاق دام امکان ورود دام از سایر استان‌ها به آذربایجان غربی را نمی‌دهند، اما این روش چاره‌ساز نیست. می‌توان با صدور مجوز به شرط تحویل دام در کشتارگاه روند کار را مدیریت کرد و اگر محموله‌ای در مسیر غیر از کشتارگاه گرفته شود، آن را جریمه کرد. بازار گوشت به گونه‌ای است که سودجویان جولان می‌دهند و باید مسئولان قضایی به این موضوع ورود کنند. 


کمبود نیروی انسانی و اعتبار برای کنترل کشتارگاه‌ها

مدیرکل دامپزشکی آذربایجان غربی درباره گرانی‌های اخیر در بازار گوشت قرمز می‌گوید: با وجود این‌که امسال 5/1 میلیون راس دام بیشتر از سال گذشته در استان وجود دارد، ولی سوداگری و دلالی‌های موجود باعث افزایش قیمت گوشت قرمز شده است و باید برای جلوگیری از این مشکل، خرید دام زنده برای کشتارگاه‌ها را به بخش خصوصی واگذار کنیم. 

«کامیار داهیم» با بیان این‌که ٧٠ درصد تولیدات استان به مصرف داخلی می‌رسند و تنها ٣٠ درصد به استان‌های دیگر صادر می‌شود، اظهار می‌کند:‌ در حال حاضر برای کنترل واحدهای عرضه و کشتارگاه‌های غیرقانونی استان مشکل کمبود نیروی انسانی و اعتباری داریم. از سوی دیگر کشتارگاه ارومیه هم مشکل زیست‌محیطی و بهداشتی دارد که نیازمند تجهیز و بازسازی است. ‌سالانه 5/2 میلیون راس تجارت دامی در ٢٧ میدان عرضه دام استان صورت می‌گیرد، ولی تاکنون هیچ اقدامی برای توسعه زیرساخت‌ها و اصلاح میادین تجارت دام استان نشده است.


توزیع 30 تن گوشت قرمز منجمد در آذربایجان غربی 

معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منابع استاندار آذربایجان غربی از برنامه‌ریزی برای بهبود روند تامین گوشت قرمز و سفید مورد نیاز مردم استان خبرمی‌دهد و می‌گوید:  واردات گوشت گوسفند، افزایش سهمیه استان در گوشت منجمد توزیعی و برنامه‌ریزی برای توزیع بهتر در شهر ارومیه و دیگر شهرهای پرجمعیت استان از مهم‌ترین برنامه‌ها به شمار می‌رود.
«رضا حسینی»  بیان می‌کند: در هفته جاری 30 تن گوشت قرمز منجمد در آذربایجان غربی توزیع می‌شود که بخشی از آن در ارومیه و بخشی دیگر در بین شهروندان چند شهر پرجمعیت استان خواهد بود. بازار گوشت هم در هفته‌های آینده بهتر خواهد شد و مردم نگرانی خاصی در این خصوص نباید داشته باشند. به‌جز گوشت در دیگر اقلام توزیعی مشکل خاصی وجود ندارد. برنج، تخم‌مرغ، شکر، روغن نباتی، شیر، ماست، پنیر و چند نوع اقلام اساسی تامین شده و به‌موقع در بازار عرضه می‌شود.