بفرمایید هشت‌پا!

معصومه مهدیانی



لابستر 170هزارتومان، سوشی هشت‌پا 100هزارتومان، سوپ هشت‌پا 60 هزار تومان، ‌کالامری 50هزار تومان و... بخشی از قیمت‌های حداقلی غذاهای بین‌المللی عجیب و غریب در ایران است؛ غذاهایی که این روزها در اغلب رستوران‌های خارجی تهران برای علاقه‌مندان سرو می‌شود و روزبه‌روز افراد بیشتری را به سمت تست این غذاهای عجیب می‌کشاند. چند وقتی است که در کشورمان شاهد گسترش طبع تست غذاهای خارجی بین مردم هستیم؛ کسانی که رفتن به رستوران‌های خارجی، تست غذاهای عجیب و غریب و سلفی گرفتن با این غذاها را به نوعی متشخص بودن می‌دانند و سعی دارند تا از این طریق متفاوت بودن خودشان را به نمایش بگذارند. این درحالی است که به گفته یکی از کارشناسان تغذیه این گرایش‌ها به مرور موجب تغییر و دگرگونی فرهنگ غذایی کشورمان می‌شود.

دگرگونی غذایی در ایران
سید علی کشاورز، کارشناس تغذیه در این‌باره می‌گوید: «در 40-30 سال اخیر کشور ما در حال‌گذار تغذیه است. این‌گذار تغذیه موجب شده تا نسل جدید، رفتارهای سنتی غذایی پدر و مادرشان را فراموش کنند و رفتارهای غذایی جدید را جایگزین آنها کنند درحالی‌که از عواقب این جایگزینی بی‌اطلاعند. ما جزو کشورهایی هستیم که در آن دگرگونی فرهنگ غذایی در حال شکل‌گیری است. این دگرگونی ناخواسته در حال انجام است و موجب می‌شود تا کم‌کم فرهنگ غذایی‌مان به‌دست فراموشی سپرده شود. ‌نبود آموزش‌ها و اطلاعات لازم درباره فرهنگ غذایی ما موجب می‌شود تا مردم به سمت نادرستی بروند و غذاهایی را جایگزین غذاهای سنتی و ملی کشورشان کنند که اصلا با طبع و ذائقه آنها همخوانی ندارد و برایشان مضر است».
 او ادامه می‌دهد:« امروزه غذاهای اصیل و مقوی همانند آبگوشت که دارای تمام مواد غذایی مورد نیاز بدن است، در میان نسل جدید طرفدار زیادی ندارد. این غذا کم‌کم دارد به‌دست فراموشی سپرده می‌شود و جایش را به انواع غذاهای مضر خارجی همانند فست‌فودها و پاستاها می‌دهد. پیامد این تغییرات غذایی ابتلا به بیماری‌های مختلف از قبیل سرطان، دیابت، ناباروری، سنگ کلیه و... است».

غذاهای ترکی؛  صدرنشین
کشاورز غذاهای ترکی را پیشتاز غذاهای وارداتی به کشور دانسته و درباره علاقه ایرانیان به این غذاها توضیح می‌دهد: «اینکه اغلب ما سبک غذاهای جدید ترکی را بیشتر از سایر همسایگان دوست داریم به‌دلیل سفر ایرانی‌ها به آن کشور است؛ به‌عنوان مثال چیزی که به‌عنوان نوشیدنی «موهیتو» در ایران سرو می‌شود به‌دلیل سفرهای زیاد به ترکیه و سوریه است که ذائقه‌شان با آن اخت شده است. اما در مقابل هیچ‌گاه غذاهای ایرانی در ترکیه فراگیر نشده‌اند که دلیل آن این است که ما در 50سال اخیر چندان غذای جدیدی ابداع نکرده‌ایم که به ترکیه بفرستیم. ترک‌ها فرهنگ غذایی پویایی دارند. مدام در حال اختراع غذای جدید هستند. ما غذای جدید خیلی کم ابداع می‌کنیم».

تنوع‌طلبی؛ دلیل گرایش به غذاهای جدید
کشاورز، تنوع‌طلبی را یکی از مهم‌ترین دلایل گرایش انسان‌ها به استفاده از غذاهای جدید می‌داند و می‌گوید: « تبادل اطلاعات و‌ گسترش رفت‌وآمدها به کشورهای دیگر موجب شده تا غذاهای فرهنگ‌های دیگر خواسته و ناخواسته وارد فرهنگ غذایی ما شود و بخشی از فرهنگمان را دستخوش تغییرات کند. از نظر روانی انسان‌ها تمایل دارند که در همه موضوعات ازجمله غذا، تنوع داشته باشند و به همین‌خاطر است که غذاهای جدید را امتحان می‌کنند. این رفتار در جوامع دیگر نیز وجود دارد و تنها مختص مردم کشور ما نیست؛ به‌طور مثال شما در کشورهای اروپایی نیز رستوران‌هایی را پیدا می‌کنید که غذاهای ایرانی، ترکی و عربی سرو ‌کنند. این رستوران‌ها برای مردم آن کشور‌ها نیز جذابیت دارد و دوست دارند غذاهای کشورهای دیگر را امتحان کنند».
 او در ادامه عنوان می‌کند: «یکی دیگر از دلایل گرایش مردم به رستوران‌های بین‌المللی از جمله رستوران‌های عربی، ایتالیایی و ترکی، بد شدن کیفیت غذاهای رستوران‌های ایرانی است. وقتی رستوران‌ها غذاهای تکراری و بدون هرگونه خلاقیتی را، آن هم با بدترین کیفیت، به مردم ارائه می‌کنند، ‌نتیجه‌اش گرایش مردم به رستوران‌های دیگر و امتحان غذاهای جدید می‌شود. کشورهای دیگر مانند تایلند، ‌کره، چین و... غذاهای تا این اندازه چرب و مضر ندارند و شاید این موضوع نیز یکی از دلایل گرایش مردم به غذاهای بین‌المللی باشد».


غذاهای بین‌المللی  راهی برای تشخص!
این کارشناس تغذیه در ادامه حرف‌هایش می‌گوید:« متأسفانه در جامعه ما قشر نوکیسه و تازه‌به‌دوران رسیده‌ای وجود دارد که می‌خواهند با گرایش به استفاده از غذاهای بین‌المللی خودشان را به اثبات برسانند و به نوعی بگویند که افرادی مطابق مد روز و متشخص هستند. اینها عده خاص و محدودی هستند از همین رو نمی‌توان عنوان کرد که تست غذاهای بین‌المللی برای همه ایرانیان کاری جذاب و جالب است. به‌نظر شما چند درصد از مردم کشورمان ‌می‌توانند به رستوران‌های تایلندی، ‌کره‌ای، هندی وچینی بروند و غذاهایی مثل هشت‌پا یا خرچنگ را امتحان کنند؟ از همین رو است که می‌گویم این کارها توسط عده خاصی انجام می‌شود. در هر صورت این موضوع جزئی از‌ گذار غذایی جامعه است که نمی‌توان منکرش شد».


از دلایل گرایش مردم به رستوران‌های بین‌المللی از جمله رستوران‌های عربی، ایتالیایی و ترکی، بد شدن کیفیت غذاهای رستوران‌های ایرانی است. وقتی رستوران‌ها غذاهای تکراری و بدون هرگونه خلاقیتی را، آن هم با بدترین کیفیت، به مردم ارائه می‌کنند، ‌نتیجه‌اش گرایش مردم به رستوران‌های دیگر و غذاهای جدید می‌شود