ماشو در بولونیا

مرتضی کاردر/ خبرنگار:

هانس کریستین اندرسن را باید یکی از اصلی‌ترین بنیانگذاران ادبیات کودکان و نوجوانان دانست؛ نویسنده دانمارکی قرن نوزدهمی که نزدیک به 150سال است کودکان سراسر دنیا داستان‌هایش را می‌خوانند. قصه‌های او مثل «دخترک کبریت‌فروش»، «جوجه اردک زشت»، «لباس جدید پادشاه»، «بندانگشتی» و «پری کوچک دریایی» آثاری جهانی‌اند که به ده‌ها زبان ترجمه شده‌اند و اقتباس‌های بسیاری از آنها شده است. 2آوریل (14فروردین) مصادف با زادروز هانس کریستین اندرسن روز جهانی ادبیات کودک نامیده می‌شود.

آی. بی. بی. وای چیست؟

دفتر بین‌المللی کتاب برای نسل جوان (IBBY) بنیادی است غیرانتفاعی که برای ارتقای کیفیت ادبیات و کتاب کودکان و نوجوانان و گسترش کتابخانه‌های آن از سال 1953کار خود را در زوریخ سوئیس آغاز کرده است. یکی از فعالیت‌های این دفتر برگزاری روز جهانی ادبیات کودک و نوجوان است و دیگر فعالیت آن اهدای جایزه هانس کریستین اندرسن. جایزه هانس کریستین اندرسن از سال 1956آغاز شده است و هر دو سال یک‌بار به بهترین نویسنده و تصویرگر کتاب کودک در دنیا اهدا می‌شود. شهرت و اعتبار این جایزه به اندازه‌ای است که آن را نوبل ادبیات کودک و نوجوان می‌خوانند.

یک بار برای ایران

از میان نویسندگان و تصویرگران ایرانی تا‌کنون تنها 4نفر توانسته‌اند به میان نامزدهای نهایی این جایزه راه پیدا کنند: فرشید مثقالی (تصویرگر)، هوشنگ مرادی‌کرمانی(نویسنده)، محمدرضا یوسفی (نویسنده) و نسرین خسروی (تصویرگر) که از میان آنها فرشید مثقالی در سال 1974توانست جایزه بهترین تصویرگر را از آن خود کند و «قصه‌های مجید» هوشنگ مرادی کرمانی در سال 1986به‌عنوان اثر شایسته تقدیر هیأت داوران شناخته شد. البته شمار نامزدی‌های مرادی‌کرمانی در این جایزه بیشتر از یک‌بار است.

داوران ایرانی جایزه

فعالیت نهادهای کودک و نوجوان در ایران ازجمله کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان سبب شده است که ایران از گذشته‌ها از اعضای فعال این نهاد بین‌المللی باشد. نویسندگان ایرانی نیز در سال‌های مختلف جزو هیأت داوران هانس کریستین اندرسن بوده‌اند. زنده‌یاد توران میرهادی در سال‌های «1976، 1978، 1986، 1988» ثریا قزل ایاغ در سال «1992»، زنده یاد منصوره راعی در سال‌های «1998، 2000»، زهره قایینی «2002، 2004» و پرناز نیری «2006» عضو هیأت داوران بوده‌اند. زهره قایینی در سال‌های 2008و 2010ریاست هیأت داوران این جایزه را به‌عهده داشت.

یک ایرانی در میان نامزدهای امسال

هیأت داوران جایزه هانس کریستین اندرسن امسال 5نویسنده و 6تصویرگر را به‌عنوان نامزدهای نهایی این جایزه معرفی کرده است. پابلو برناسکونی از آرژانتین، لیندا ولفسگروبر از اتریش، ژیونگ لیانگ از چین، لونا چمیلوسکا از لهستان، ایگور اولینیکوف از روسیه و آلبرتین از سوئیس 6تصویرگری هستند که به‌عنوان نامزدهای نهایی امسال انتخاب شده‌اند.

ماری آدو مورای از فرانسه، ایکو کادونو از ژاپن، جو کاولی از زلاندنو، الف استارک از سوئد و فرهاد حسن‌زاده از ایران نیز به‌عنوان نامزدهای جایزه بهترین نویسنده معرفی شده‌اند.

جایزه جهانی هانس کریستین اندرسن فروردین‌ماه در نمایشگاه کتاب بولونیا که از ششم تا نهم فروردین در شهر بولونیای ایتالیا برگزار خواهد شد، اهدا می‌شود

زیبا صدایم کن

فرهاد حسن‌زاده‌ نویسنده‌ای است که سال‌هاست آرام و بی‌سر و صدا و به دور از حاشیه‌ها در حوزه ادبیات کودک و نوجوان فعالیت می‌کند و آثار بسیاری برای کودکان و نوجوانان نوشته است. از معروف‌ترین این آثار می‌توان به «ماشو در مه»، «هستی»، «زیبا صدایم کن»، «مجموعه قصه‌های کوتی کوتی»و «مجموعه8 جلدی من +جی‌جور+ شیمپالو» اشاره کرد. آثار حسن‌زاده به زبان‌های دیگر نیز ترجمه شده‌ و افتخارات بین‌المللی برای او به ارمغان آورده است. ازجمله کتاب قصه‌های کوتی کوتی که به زبان‌های انگلیسی، چینی و ‌مالایی ترجمه شده است. او تا‌کنون 3بار به‌عنوان نماینده ایران برای کسب جایزه جهانی آسترید لیندگرن معرفی شده است. فرهاد حسن‌زاده همکار فرهیخته و خلوت‌گزیده ما در ضمیمه دوچرخه روزنامه همشهری است و امیدواریم نخستین نویسنده ایرانی باشد که نوبل ادبیات کودک و نوجوان را از آن خود می‌کند.