چراغ «قصر آیینه» روشن ماند

سارا گلابگیریان|   یزد- خبرنگار:


 مجموعه ساختمان موزه آیینه و روشنایی که به قصر آیینه هم شهرت دارد، در عمارتی زیبا بازمانده از دوران پهلوی دایر است. سبک معماری سنتی ایرانی و اروپایی این بنا تحسین‌برانگیز است.
از راهروهای تودرتو که گذر می‌کنیم و وارد اتاق‌های گچ‌بری‌شده، نقاشی‌شده و آیینه‌کاری‌شده می‌شویم، زیبایی معماری بیشتر جلوه می‌کند، اما اشیای زیبایی که این اتاق‌ها را زینت بخشیده هم زیبایی آن را افزون کرده است.

شاید این تنها موزه تخصصی آیینه و روشنایی کشور است که تمام ادوات و اشیایی که برای تامین روشنایی از جمله چراغ‌های پیه‌سوز، چراغ دستی، شمعدان‌ها و چراغ‌های گوناگون به کار برده می‌شده، به نمایش درآمده است.
آیینه‌های زیبای این موزه نیز چشم‌نواز و دلنشین است. در مجموع، این موزه زیبا و تخصصی هر سال مورد استقبال گردشگرانی است که به شهر تاریخی یزد سفر می‌کنند و در بین موزه‌های استان بیشترین استقبال را به‌ویژه در ایام نوروز به خود اختصاص می‌دهد.

بد نیست بدانید در سال ۱۳۲۰ و در دوره پهلوی اول، «صراف‌زاده» برای پذیرایی از مهمان‌ها و به عنوان مهمان‌سرای خصوصی در وسط این باغ عظیم، عمارت و کوشکی با مساحت ۸۳۷ متر بنا می‌کند که پس از انقلاب به بنیاد مستضعفان تحویل داده و در سال 77 به موزه دولتی تبدیل می‌شود. 

از این موزه همچنین برای برپایی نمایشگاه‌های هنری از جمله نمایشگاه عکاسی، نقاشی و خطاطی استفاده می‌شده است. همه اینها را گفتیم که با اهمیت این موزه آشنا شوید، اما در همین شرایط، بدهی اداره میراث فرهنگی استان به بنیاد مستضعفان ناشی از پرداخت نشدن اجاره ملک به علت درآمدزا نبودن این موزه را تعطیلی کشاند.

این موضوع بازتاب گسترده‌ای در فضای رسانه‌ای و شبکه‌های اجتماعی داشت. خبرنگاران استان دست در دست هم دادند تا این موضوع را ختم به خیر کنند و موزه دوباره دایر شود. در پی اطلاع‌رسانی خبرنگاران استان از جمله خبرنگار همشهری در سایت‌های رسمی ‌و شبکه‌های مجازی، استاندار یزد در صفحه شخصی خود در شبکه‌های اجتماعی از بازگشایی این موزه بعد از انتشار خبر پلمب خبر داد و درست روز بعد شاهد بازگشایی موزه بودیم.


تقدیر از همراهی استاندار برای بازگشایی موزه

مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد با بیان این‌که موزه آیینه و روشنایی یزد به دلایل مالی تعطیل اما کمتر از یک روز بازگشایی شد از تلاش‌های استاندار یزد در پیگیری و رفع این مشکل تقدیر کرد.
«سید مصطفی فاطمی» ادامه می‌دهد: موزه‌ قصر آیینه‌ یزد که اشیایی متعلق به 3 هزار سال قبل از میلاد را در خود دارد، به علت بدهکاری و ناتوانی در پرداخت اجاره‌ این محل به بنیاد مستضعفان، با اجرای حکم ثبت اسناد و املاک، پلمب و اشیای آن در اختیار این بنیاد قرار گرفته بود.

وی می‌افزاید: این موزه محل نمایش انواع پیه‌‌سوز، شمع‌سوز، نفت‌سوز، کبریت و اشیای برقی باستانی است.  فاطمی ‌به دسته‌بندی اشیای نگهداری‌شده در این موزه اشاره می‌کند و می‌افزاید: این اشیا شامل ادوات روشنایی از جمله پیه‌سوزهای نصبی، آویز، پایه‌دار و دستی، شمع‌سوزهای نصبی، آویز، پایه‌دار و دستی، نفت‌سوزها، گازسوزها، برق‌سوزها و مجموعه آیینه‌هاست.

وی با بیان این‌که قدیمی‌ترین شیء موجود در این موزه پیه‌سوزهای متعلق به دوران ساسانی است می‌افزاید: در این‌ موزه‌ همچنین مجموعه‌های‌ خطی‌، اسلحه‌، سکه‌، کتب‌، تمبر، قفل‌، دهنه‌ اسب‌ متعلق‌ به‌ هزاره‌ دوم‌ قبل‌ از میلاد و نمونه‌هایی‌ از برنزها به‌ نمایش‌ گذاشته‌ شده‌ است.


شاخص‌های معماری خانه صراف‌زاده 

مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد با بیان این‌که خانه صراف‌زاده بهترین محل برای ادامه فعالیت موزه آیینه و روشنایی یزد است و در بین بسیاری از گردشگران داخلی و خارج جا افتاده می‌گوید: سبک معماری این عمارت ترکیبی از سنتی و اروپایی است و شامل اتاق‌هایی رو به استخر یا نشیمن بهاری، اتاق خواب، قسمت شاه‌نشین و حوضخانه است که همگی محل نمایش اشیای تاریخی هستند.
وی ادامه می‌دهد: با توجه به این‌که حوضخانه بنا بیشترین تزئینات را دارد، درها و پنجره‌های آن چوبی و مشبک و دارای شیشه‌های رنگی است و پنجره‌ها با لولای جداشونده به صورت ساده و رنگی درمی‌آیند و زیبایی اشیای تاریخی را مضاعف می‌کنند.


 علاقه گردشگران به موزه آیینه و روشنایی 

یکی از راهنمایان گردشگری استان یزد با تاکید بر این‌که موزه آیینه و روشنایی تنها موزه تخصصی آیینه و روشنایی کشور در یزد است می‌گوید: این موزه در عمارت زیبایی قرار دارد که زیبایی اشیای تاریخی را مضاعف کرده و قطعا این محل مناسب‌ترین محل برای نمایش این میراث تاریخی گران‌بهاست.

«ناصر پیروزی» ادامه می‌دهد: سالیانه به‌ویژه در ایام پیک گردشگران خارجی و نوروز شاهد ازدحام جمعیت برای تماشای اشیای تاریخی این موزه هستیم. موزه قطعا نقش قابل توجهی در رونق گردشگری استان دارد و باید از این ظرفیت بیش از پیش پاسداری شود.

وی می‌افزاید: موزه آیینه و روشنایی به صورت تخصصی تاریخ را در دوره‌های مختلف به نمایش گذاشته است و حتی می‌تواند برای پژوهش‌های علمی‌ و ارتقای دانش علاقه‌مندان هم به کار گرفته شود.
این راهنمای گردشگری با اشاره به تعدد اشیای تاریخی که در این موزه به نمایش گذاشته شده است، می‌افزاید: بازدیدکنندگان از این موزه ساعت‌ها مشغول تماشای تاریخ هستند و از دیدن اشیای تاریخی متنوع در موزه آیینه و روشنایی یزد لذت می‌برند. از این رو دوام این موزه می‌تواند آن را نه‌تنها در کشور، بلکه در جهان سرآمد کند.


آشنایی با موزه آیینه و روشنایی یزد 

موزه آیینه و روشنایی یزد از سال 1377 به عنوان یک موزه دولتی برای نمایش اشیای تاریخی مربوط به نور و روشنایی در خانه صراف‌زاده واقع در خیابان آیت‌الله کاشانی یزد دایر شد.
عمارت زیبا و راهروهای تودرتوی این مجموعه در حال حاضر محل نمایش تاریخ و میراث تاریخی است. بسیاری از ادوات روشنایی از جمله پیه‌سوزها، نفت‌سوزها، گازسوزها و برق‌سوزها در این موزه در معرض تماشای بازدیدکنندگان قرار گرفته است.از دیگر ادوات نمایش داده شده در این موزه می‌توان به آیینه‌های زیبا و منحصر به فرد در ابعاد مختلف اشاره کرد که زیبایی در و دیوار این عمارت زیبا را افزون کرده است.