وقتی کلاس‌های کنکور را دوست نداشتیم

عیسی محمدی

این روزها یکی از کسب‌وکارهای موفق و نان‌وآب‌دار را می‌توان برگزاری کلاس‌های آمادگی برای کنکور، چاپ کتاب‌های مورد نیاز، انجام مشاوره‌های مورد نیاز و نیز تأمین دیگر مخلفات مورد نیاز برای این منظور دانست. بالاخره هنوز هم خیلی از والدین و دانش‌آموزان، یگانه راه موفقیت شغلی و اجتماعی در زندگی‌شان را، ورود به دانشگاه می‌دانند؛ بدون اینکه عنایت داشته باشند که حتی مسئولان آموزش عالی کشور نیز رسماً اعلام کرده‌اند که دیگر درس خواندن و مدرک گرفتن، به تنهایی ضامن شغل پیدا کردن کسی نخواهد بود.اما روزگاری هم بود که مخالفت‌های جدی با کلاس های کنکور وجود داشت.

نگاه منفی به کلاس‌های کنکور

وقتی روزنامه‌های سال 78را مرور می‌کنیم، به مصاحبه‌ای از محمدحسین پورکاظمی-معاون وقت پژوهشی سازمان سنجش کشور‌- برخورد می‌کنیم که بخشی از این نگاه منفی را به کلاس‌های کنکور منتقل می‌کرد. پورکاظمی اشاره کرده بود که اگر استفاده حداکثری از کتاب و معلم بشود و کمی هم استعداد داشته باشید، دیگر نیازی به این دست کلاس‌ها نخواهد بود. این مقام مسئول وقت سازمان سنجش، در واقع کلاس‌های کنکور را خاص افرادی دانسته بود که در دوران دبیرستان خوب درس نخوانده‌اند و خوب به معلمان گوش نداده‌اند و حالا می‌خواهند جبران مافات کنند. توصیه او هم به این گروه، آن بود که با تهیه کتاب‌های تست کنکور سازمان و دیگر کتاب‌های کنکور درست‌وحسابی، درصد موفقیت‌شان را بالاتر ببرند. او کلاس‌های کنکور را به 2 بخش منفی و مثبت تقسیم کرده بود که البته از نظر وی، بخش منفی‌اش، دنبال سودجویی و کسب درآمد بودند.

ماجراهای عجیب کنکور در دهه 70

به نوعی، تشکیل کلاس‌های کنکور و تقویتی با انواع کتاب‌های کمک‌درسی فلان و آزمون بهمان دهه 70 باید نسبت بدهیم. از همان هنگام که تندخوانی‌ها پا گرفتند، خیلی از مشاوران و مدرسان و مدیران بعدی کنکور هم در این کلاس‌ها پا گرفتند. اما وقتی که به سال 1378سفر می‌کنیم، یک نکته مهم دیگر هم خودنمایی می‌کند؛ ترکیب نظام قدیم و نظام جدید آموزش‌وپرورش. در سال 1375بود که نخستین دیپلمه‌های نظام جدید آموزش‌وپرورش به کنکوری‌ها اضافه شدند. همین ترکیب عجیب‌وغریب، باعث شد تا 3-2 سالی کنکور به شیوه‌های یک و دو مرحله‌ای برگزار شود. ضمن اینکه تبدیل دروس نظام قدیم به نظام جدید و دردسرهای خاص آن نیز از خاطرات نه شاید جالب دانش‌آموزان آن روزگار است. ولی از سال 77 به بعد بود که آزمون‌های کنکور دیگر تک‌مرحله‌ای شدند.

مشاوره با فک و فامیل

در آن سال‌ها ماجرای ضریب خوردن درس‌ها هم مطرح بود؛ بدین‌ترتیب که درس‌های تخصصی هر رشته، ضریب‌های بالاتر داشتند و طبیعی بود که باید تمرکز بیشتری روی آنها صورت می‌گرفت. بیشتر دانش‌آموزان برای آماده کردن خودشان، معمولا  از فک و فامیل و کنکوری‌های قبلی که دیگر نیاز به جزوه‌های تست و کتاب‌‌هایشان نداشتند، استفاده می‌کردند. جزوه‌های تست و کتاب‌ها هم در کتابخانه‌ها و کتابخانه مساجد و... هم دم‌دست بود. ضمن اینکه بازار مشاوره هم حسابی داغ بود و همین کنکوری‌های موفق قبلی، دلایل موفقیت خودشان را تشریح می‌کردند تا کنکوری‌های جدید، با همان روش درس بخوانند.

به یاد تست‌های رزمندگان و آینده‌سازان

بهترین کتاب‌هایی که در آن دوره توصیه می‌شدند، همان کتاب‌های درسی بودند و نکته‌هایی که معلمان در کلاس‌های درس بیان می‌کردند. حتی در کلاس‌های درس، اشاره می‌شد که فلان نکته یا مبحثی که مطرح شده، در فلان کنکورها آمده است و دانش‌آموزان هم سریع آنها را یادداشت می‌کردند. ضمن اینکه کتاب‌های تست کنکوری که سازمان سنجش یا انتشاراتی‌های دیگر هم چاپ می‌کردند، جزو مواردی بودند که دانش‌آموزان به‌شدت به آنها مراجعه می‌کردند. کتاب‌های تست آینده‌سازان و رزمندگان جزو کتاب‌های تست معروف آن موقع‌ها بود.