خاورمیانه
پیام‌های دوگانه آمریکا برای خاورمیانه
وزیر خارجه آمریکا در حالی از اتحاد کشورهای عربی در مقابل ایران سخن می‌گوید که فرستاده این کشور برای حل بحران قطر از سمت خود استعفا کرده است
اگرچه براساس برنامه منتشرشده از سوی وزارت خارجه آمریکا قرار بود مایک پمپئو در جریان سفر منطقه‌ای خود بعد از اردن راهی کویت شود، اما او ظهر روز گذشته سر از عراق درآورد. به گفته شبکه الجزیره، این سفر ناگهانی اگرچه بسیار کوتاه بود اما می‌تواند نقش مهمی در کاهش تنش‌های میان 2کشور بعد از سفر دونالد ترامپ به پایگاه نظامی عین الاسد در استان انبار عراق داشته باشد. پمپئو در این سفر با برخی مقامات ارشد عراق ازجمله عادل عبدالمهدی، محمد الحلبوسی و محمد الحکیم، نخست‌وزیر، رئیس مجلس و وزیر خارجه این کشور ملاقات داشت. اگرچه جزئیات چندانی از محتوای این ملاقات‌ها منتشر نشده اما منابع عراقی به‌طور مشخص از 3محور در رایزنی‌های یک‌روزه وزیر خارجه آمریکا با مقامات عراقی سخن می‌گویند:
1- تحریم‌های جدید آمریکا علیه ایران، به‌ویژه در شرایطی که عراق مجددا از دولت آمریکا درخواست کرده از این تحریمها، مشخصا در حوزه گاز و برق مستثنی شود پس از بی‌نتیجه ماندن دور اول مذاکرات بغداد و واشنگتن در این زمینه، هفته گذشته هیأتی از تجار و دیپلمات‌های عراقی بار دیگر از سوی نخست‌وزیر این کشور برای مذاکره راهی آمریکا شدند.
2- تداوم حضور نظامی آمریکا در عراق؛ پرونده‌ای که بار دیگر بعد از سفر ترامپ به پایگاه نظامی این کشور در استان انبار به مناسبت جشن سال نو جنجالی شده است. بخش قابل توجهی از احزاب سیاسی و جریانات دینی در عراق، ازجمله جریان صدر، این سفر را توهین‌آمیز خوانده و خواستار طرح قانون خروج نیروهای خارجی از خاک عراق در پارلمان شده‌اند. این در حالی است که ترامپ پس از اعلام خروج نیروهای آمریکا از سوریه بر تداوم حضور نظامی این کشور در عراق تأکید کرده است.
3- بازسازی مناطق بازپس‌گرفته‌شده از داعش، در شرایطی که بیش از یک‌سال از آزادی شهرهای بزرگ عراق ازجمله موصل می‌گذرد اما همچنان خدمات اولیه لازم برای بازگشت زندگی به این مناطق فراهم نشده است. حیدر العبادی، نخست‌وزیر سابق عراق گفته بود آمریکا نقش محوری در بازسازی این شهرها خواهد داشت.
پیام‌های دوگانه
اما کمی فراتر از عراق، مواضع وزیر خارجه آمریکا در نخستین ایستگاه از سفرهای منطقه‌ای وی مطابق پیش‌بینی‌ها بود. پمپئو در نشست خبری مشترک با همتای اردنی خود ضمن تأکید بر حمایت از متحدان واشنگتن در خاورمیانه گفت: زمان آن رسیده که اختلافات بی‌نتیجه میان کشورهای عربی با هدف ایجاد سدی محکم در برابر دخالت‌های تخریبگرانه ایران در منطقه کنار گذاشته شود؛ اگرچه به فاصله کوتاهی از بیان این سخنان، وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد آنتونی زینی، فرستاده آمریکا برای حل بحران قطر از سمت خود استعفا کرده است. در متن این بیانیه، علت استعفای زینی، ناتوانی از حل بحران در سایه نبود اراده جدی عنوان شده است. عبدالله الشایجی، استاد علوم سیاسی دانشگاه کویت در این زمینه نوشت: آمریکا از یک‌سو تلاش می‌کند با اعزام مقامات عالی‌رتبه به منطقه به متحدان خود نسبت به آینده اطمینان دهد، اما از سوی دیگر عملا در حل یکی از مهم‌ترین بحران‌های منطقه بین متحدان عرب خود طی 20ماه گذشته ناتوان بوده است.
تمام اینها در حالی است که بعد از تشدید دوباره بحران سیاسی میان آنکارا و واشنگتن، کرملین اعلام کرده است رئیس‌جمهور ترکیه به‌زودی برای بررسی پرونده سوریه راهی سوچی خواهد شد. از سوی دیگر وزارت خارجه ترکیه نیز بعد از خروج جان بولتون، مشاور امنیت ملی رئیس‌جمهور آمریکا از این کشور با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد آنکارا بر سر مسئله امنیت ملی و تعامل با تروریست‌ها حاضر به هیچ‌گونه نرمشی نیست. تحولاتی که نشان می‌دهد فاصله میان ترکیه و آمریکا، دست‌کم در پرونده سوریه بیش از پیش عمیق خواهد شد.
