گزارش
زمستان زنان بی‌خانمان گرم نیست
شهردار تبریز: زمین مناسبی برای احداث گرمخانه زنان بی‌سرپرست در غرب تبریز مکان‌یابی شده است
سیدمرتضی احمدپور| تبریز – خبرنگار:
آمارهای بهزیستی از وجود 120هزار زن بی‌سرپرست در آذربایجان شرقی حکایت دارد. 90 هزار نفر آنها در شهر و بقیه در مناطق روستایی زندگی می‌کنند. بر اساس اعلام مسئولان بهزیستی در شهرهای مختلف استان نزدیک به 90 درصد این جامعه آماری دارای کاشانه هستند، اما جمعیت باقیمانده یا فاقد سرپناهند و یا در خوابگاه‌های غیررسمی زندگی می‌کنند.
در این میان گرمخانه‌های خصوصی و حمایت‌های غیردولتی از سوی خیران تاکنون جمعیت کوچکی از این زنان را (در حدود 100 نفر) را تحت پوشش قرار می‌داد که به دنبال افزایش هزینه‌های اقتصادی و مشکلات نگهداری زنان بی‌سرپرست این گرمخانه‌ها هم با مشکلات تامین هزینه‌ها روبه‌رو شده‌اند. زمستان شاید سخت‌ترین فصل گذران زندگی برای این زنان باشد که چشم‌انتظار حمایت مسئولان خصوصا شهرداری برای رفع مشکلات اقامتی‌شان هستند.
جایی برای ماندن نیست
زندگی سخت می‌‌گذرد، آن هم زمانی که استخوان‌هایت از شدت سرما ترک می‌خورد. این صحبت‌های دختری 28 ساله در یکی از پارک‌هاست که جایی برای ماندن ندارد. حسرت دیدار خانواده بر دلش مانده است، اما به دلیلی که دوست ندارد آن را بگوید، روی برگشت هم ندارد. خودش را مریم معرفی می‌کند و می‌گوید: دلم می‌خواهد در بین خانواده‌ام باشد، ولی شماتت‌ها و حرف‌های آزاردهنده دیگر باعث شد که حضور در گرمخانه را به بازگشت به خانه ترجیح دهم. البته دیگر گرمخانه‌ای هم وجود ندارد.
در گذشته یکی بود که صاحبانش از پس هزینه‌ها برنیامدند و دیگر جایی برای ما وجود ندارد. قبلا دوستانی داشتم که شب‌ها را به خانه آنها می‌رفتم، اما دیگر روی رفتن ندارم. دوست دارم از این شهر بروم، ولی جایی را نمی‌شناسم. چند روزی که در این پارک مانده‌ام شرایط سختی وجود دارد که قابل گفتن نیست. دوست ندارم مشکلات صدبرابر چیزی که الان هست شود، اما اگر نتوانم جایی برای ماندن پیدا کنم، نمی‌دانم چه بر سرم خواهد آمد. هیچ جای مشخصی وجود ندارد که لااقل شب را به صبح برسانیم.
قانون چه می‌گوید
وکیل پایه یک دادگستری و مدیر یک موسسه حقوقی به همشهری می‌گوید: بر اساس ماده 55 قانون، شهرداری‌ها، بنا به وظایف تعریف‌شده، باید حمایت از افراد ناتوان، کودکان و زنان بی‌سرپناه و بی‌سرپرست را مورد توجه قرار دهند و در این زمینه باید مصوبات لازم در بودجه شهرداری هم در نظر گرفته شود.
«سیدمجتبی صلبیان» ادامه می‌دهد: بند ششم این ماده قانونی تاسیس چنین مرکزی را به‌صراحت برای حمایت از سلامت عمومی شهروندان اعلام کرده، ولی در تبریز طی سال‌های گذشته این مهم از سوی شهرداری چندان مورد توجه قرار نگرفته است. شاید یکی از علل این بی‌توجهی تعداد کم زنان نیازمند به گرمخانه در تبریز بوده باشد، اما با افزایش ناهنجاری‌های اجتماعی جمعیت این زنان در حال افزایش است و نگاهی به پرونده‌های طلاق در میان اقشار آسیب‌پذیر در تبریز نشان می‌دهد که این روند رو به رشد ادامه خواهد داشت.
وی بیان می‌کند: بر اساس تبصره 2 بند دوم ماده 55 این قانون، شهرداری موظف به حمایت از خیران و مراکز خیریه حامی زنان و کودکان بی‌سرپرست و دیگر اقشار نیازمند به حامی بوده و باید خدمات رایگان در اختیار آنان قرار دهد. امیدواریم شورای شهر در مورد عمل به این وظایف شهری، بر شهرداری تبریز نظارت داشته باشند.
شهرداری از اختیارات خود استفاده کند
عضو شورای شهر تبریز با بیان این‌که دستورالعمل شهرهای دوستدار زنان و کودکان بی‌سرپرست ابلاغ شده است، می‌گوید: این ابلاغیه اختیارات شهرداری را هم افزایش می‌دهد و انتظار داریم مراحل اجرایی هرچه سریع‌تر شروع شده و شهرداری اقدامات لازم را در این زمینه آغاز کند.
«فریدون بابایی‌اقدم» عنوان می‌کند: در بازدید‌های شهردار و اعضای شورای شهر از مراکز خیریه و مراکز بهزیستی، درخواست‌های مهمی از سوی خیران یا مدیران بهزیستی در زمینه احداث گرمخانه یا مراکز نگهداری خیریه صورت می‌گیرد، اما با وجود اختیارات قانونی شهرداری، اقدامات لازم برای پیگیری این خواسته‌ها صورت نمی‌گیرد. وی تاکید می‌کند: شهرداری می‌تواند با حفظ مالکیت، املاک مورد نیاز را در اختیار این خیران یا بهزیستی قرار دهد تا اسکان‌های حمایتی صورت بگیرد.
اشتغال و گرمخانه در کنار هم
نایب رئیس شورای شهر تبریز هم می‌گوید: در سال‌های اخیر یکی از مشکلات اساسی تبریز، ساماندهی زنان بی‌خانمان بوده است. اسکان آنها از سوی بخش خصوصی با مشکلاتی مواجه بوده و نیاز به حضور جدی شهرداری در تامین محل زندگی این زنان است.
«سونیا اندیش» بیان می‌کند: قول مساعد همکاری برای تامین محل اسکان این زنان از سوی شهرداری‌های مناطق 6 و 7 داده شده است و انتظار داریم به دنبال وعده‌های داده‌شده اقدامات سریع‌تر هم صورت گیرد.
این مسئول بیان می‌کند: یکی از مشکلاتی که این زنان دارند نبود شغل مناسب است که مسئولان شهری در این زمینه هم قول‌هایی داده‌اند تا در کنار مرکز نگهداری، زمینه اشتغال آنان هم فراهم شود. امیدواریم با ایجاد شغل مناسب زمینه کاهش تعداد این زنان هم فراهم شود.
احداث گرمخانه از سوی شهرداری و حمایت از خیران
شهردار تبریز با بیان این‌که پیگیر احداث گرمخانه مخصوص بانوان در تبریز هستیم، اظهار می‌کند: علاوه بر تامین محل برای فعالیت‌های خیریه و همکاری با خیران شهرداری تبریز، این سازمان به صورت مستقل گرمخانه‌ای برای بانوان در تبریز احداث می‌کند که مراحل آن آغاز شده است.
«ایرج شهین باهر» ادامه می‌دهد: یکی از وظایف شهرداری احداث گرمخانه است و در تبریز هم گرمخانه مردانه از گذشته فعال است. در حال حاضر با توجه به احساس نیاز برای گرمخانه بانوان، راه‌اندازی این مرکز هم در دستور کار شهرداری تبریز قرار گرفته است. در این باره زمین مناسبی برای احداث این گرمخانه در منطقه غرب تبریز مکان‌یابی شده است.
وی با بیان این‌که در حمایت از زنان و کودکان بی‌سرپرست سهم سازمان‌های متولی مشخص بوده و باید هماهنگی در این زمینه صورت بگیرد، عنوان می‌کند: آماده‌ایم در کنار خیران، ادارات و سازمان‌های متولی به این وظیفه عمل کنیم. نباید تنها به احداث این مراکز بسنده کرد، بلکه نظارت و پیگیری اداره آنها هم باید صورت بگیرد.شهین باهر عنوان می‌کند: حمایت از خیرانی که در این زمینه فعال هستند از سوی شهرداری تبریز به روش‌های مختلف صورت می‌گیرد و این برنامه‌ها نیز ادامه خواهد داشت. معاونت اجتماعی شهرداری تبریز در این زمینه برنامه‌های متعددی در طول سال اجرا می‌کند.
مشکلات احداث گرمخانه برای زنان کارتن‌خواب
زنان بی‌سرپرست و بی‌خانمان نیازمند حمایت مسئولان برای گذران شب‌های زندگی‌شان هستند. هر چند که شهرداری‌ها بر اساس قانون، وظیفه تامین گرمخانه برای بی‌سرپرستان مرد و زن شهر را دارد، اما بخشی از جمعیت زنان بی‌سرپرست را معتادان تشکیل می‌دهند که برابر قانون اصلاحیه مبارزه با مواد مخدر راه‌اندازی سرپناه و محل خواب برای آنها برعهده بهزیستی است. زمستان سال گذشته بود که قرار شد یک پناهگاه برای زنان کارتن‌خواب و معتاد در تبریز راه‌اندازی شود، اما این طرح به گفته مسئولان با مخالفت مردم اجرا نشد، آن هم در حالی که تنها محل برای اقامت شبانه این افراد بی‌سرپرست از مدت‌ها پیش تعطیل شده بود. اما حالا با توجه به هشدار کارشناسان اجتماعی و بهزیستی مبنی بر افزایش جمعیت زنان بی‌سرپرست و فاقد محل اقامت، ضرورت‌های احداث مرکزی با عنوان گرمخانه برای این بخش از جمعیت آذربایجان شرقی به‌شدت احساس می‌شود. گرمخانه‌هایی که در شهرهای مختلف می‌توانند گذران زمستان را برای زنان و حتی مردان بی‌سرپناه راحت‌تر کنند.
