عمران
ساختوساز در روستاهای مازندران مدیریت می‌شود
با اجرای طرح سیماک در استان، تخلفات حوزه ساختوساز روستایی کاهش می‌یابد
اشکان جهان‌آرای| ساری-خبرنگار:
ساخت و ساز در روستاها معمولا باید ضوابط و معیارهای مشخصی داشته باشد.منظور از این ضوابط، مسائل فنی و ظاهری بناها نیست، بلکه گستره و حجم ساخت و سازهایی است که قرار است در روستاها انجام شود. اما روندی که طی یکی، دو دهه اخیر در روستاهای مازندران دیده شده، نشان می‌دهد که بسیاری از این ساخت‌وسازها بدون ضابطه و خارج از فرایندهای قانونی انجام شده اند.
به‌ویژه در غرب مازندران این چالش به خوبی مشهود است که ساخت‌وسازهای بدون ضابطه در روستاها ساختار و بافت بسیاری از آنها را از بین برده و مهم‌تر از آن، زمین‌های با کاربری باغی و کشاورزی را به زمین‌های مسکونی تبدیل کرده‌اند.
در این بین نمی‌توان از نیاز جوامع روستایی به زمین برای ساختوساز به دلیل افزایش جمعیت چشم‌پوشی کرد. روستاییان با افزایش جمعیت و بزرگ شدن فرزندان خود، برای تامین مسکن، چاره‌ای جز ساختوساز ندارند. ولی در کنار این ساخت‌وسازها، ساخت‌وسازهای غیرضروری دارای متقاضی زیاد هم انجام می‌شود که بسیاری از آنها بدون پروانه و مجوز هستند و پس از تکمیل بنا، از میانبرهای مختلف نسبت به دریافت مجوزها برای آنها اقدام می‌شود.
رشد ساخت‌وسازهای روستایی در مازندران
آمارهای رسمی مربوط به مسکن روستایی در کشور اثبات می‌کنند که میانگین تعداد خانه‌های روستایی در مازندران بسیار بیشتر از میانگین کشوری این رقم است. در حالی که میانگین تعداد مسکن روستایی در کشور حدود 24 درصد است، نزدیک به 43 درصد واحدهای مسکونی مازندران در روستاهای استان واقع شده‌اند.
با نگاهی به آمارها درمی‌یابیم میل به خانه‌سازی در مناطق روستایی و حاشیه روستاهای مازندران در سال‌های اخیر نسبت به افزایش مسکن روستایی در کشور رشد بیشتری داشته است.
از سال 1390 تا 1395 مسکن روستایی کشور حدود 4 درصد افزایش داشت، اما این افزایش در مازندران 11 درصد بود.
این یعنی تعداد واحدهای مسکونی روستاهای مازندران در یک بازه زمانی 5ساله از سال 1390 تا سال 1395 حدود 7 درصد بیشتر از رشد مسکن روستایی در کشور بوده است. شکی نیست که دلیل همه این ساخت‌وسازها نیاز جمعیت محلی نیست، بلکه تقاضای خانه دوم است که سبب شده این رشد ساخت‌وسازهای روستایی در مازندران بیشتر از میانگین کشوری باشد. این تراکم ساختوساز در روستاهای استان طبیعتا به ساز و کار مشخص و نظام‌مندی در صدور مجوزهای ساختوساز نیاز دارد.
چهارمین استان در اجرای سیماک
طرح «سیماک» که نام اختصاری «سامانه یکپارچه مدیریت املاک کشور» است، با همین هدف که فرایند مجوزهای ساختوساز در سراسر کشور به شکلی ساختارمند صادر شود، از سال گذشته در تعدادی از استان‌ها اجرایی شد.
در مازندران از 12 مرداد سال گذشته، اجرای زیرپروژه سوم سیماک آغاز شد و تیرماه امسال و همزمان با سفر وزیر ارتباطات به مازندران اجرای فاز چهارم و اصلی این طرح در استان به عنوان چهارمین استان مجری طرح سیماک در کشور به صورت رسمی آغاز شد.
«محمدجواد آذری جهرمی» در همان سفر به مازندران گفته بود که با بهره‌‌‌‌برداری از طرح سیماک، استعلامات هوشمند بین دستگاهی در دهیاری‌های مازندران رسما آغاز شده و به این ترتیب با ورود استان به فاز چهارم طرح سیماک، دردسرها، نارسایی‌‌‌های مردم و راه‌های تخلف در صدور مجوز و کلاهبرداری‌ها در حوزه املاک و کاربری‌‌ها در استان کاهش می‌یابد.
با اجرای این طرح، نظارت یکپارچه و مدونی بر صدور مجوزهای ساختوساز می‌شود که راه را بر سوءاستفاده‌ها و تخلف‌ها می‌بندد. این طرح با توجه به حجم بالای ساختوساز در روستاهای مازندران به بسیاری از دهیاران استان هم آموزش داده شده است.
اجرای طرح در 13 شهرستان
به گفته مدیر کل امور روستایی و شوراهای استانداری مازندران، آموزش مبانی و فرایندهای طرح سیماک با هدف محقق شدن سیاست‌های اقتصاد مقاومتی و شفاف‌سازی روند صدور مجوز پروانه ساختمان، تسریع در کار و تکریم ارباب رجوع در مازندران تاکنون برای ۱۳۷۰ دهیار روستاهای 13 شهرستان مازندران برگزار شد.
«حسن اصغریان رستمی» گفت: در نخستین گام با همکاری اداره کل پست مازندران به عنوان مجری طرح، اطلاعات پایه از فرمانداری‌ها، بخشداری‌ها، شهرداری‌ها و دهیاری‌ها جمع‌آوری و پس از آن عملیات اجرای پروژه سیماک در استان آغاز شد.
وی اظهار کرد: این روستاها از 35 بخش شهرستان‌های ساری، قائمشهر، تنکابن، عباس‌آباد، بابلسر، جویبار، سیمرغ، آمل، میاندورود، بابل، سوادکوه، سوادکوه شمالی و نکا هستند که تاکنون با اتخاذ تمهیدات لازم و گذراندن دوره‌های آموزشی دهیاران، نسبت به صدور پروانه ساختوساز روستایی از این طریق اقدام کرده‌اند.
مدیر کل امور روستایی و شوراهای استانداری مازندران با بیان این‌که بیش از ۱۵۰۰ نفر از دهیاران و کارشناسان فنی به میزان ۶۳ نفرساعت در ۱۳۷۰ دهیاری استان این دوره‌ها را گذراندند، ادامه داد: این سامانه برای صدور مجوز ساخت و سازهای روستایی مورد استفاده قرار می‌گیرد که علاوه بر شفاف‌سازی روند صدور پروانه ساختمان، سبب افزایش سرعت انجام کار متقاضیان ساختوساز نیز می‌شود.
به همین دلیل باید همه مجوزها و گواهی‌های ساختوساز توسط این سامانه صادر شود و پروانه‌های تک‌برگی سیماک با برچسب هالوگرام در اختیار متقاضیان ساختوساز قرار بگیرد.
سدی مقابل ساختوساز غیرقانونی
با اجرای طرح سیماک در مازندران می‌توان امیدوار بود که ساخت‌وسازهای بی‌ضابطه و خارج از فرایندهای قانونی در حاشیه روستاها و شهرهای استان، به‌ویژه در زمین‌های کشاورزی و مناطق تحت مالکیت منابع طبیعی به شکل چشمگیری کاهش یابد و مدیریت شود. هر چند که متخلفان حوزه ساختوساز به‌ویژه در مناطق روستایی، بدون انجام اقدامات قانونی برای دریافت مجوز دست به ساخت بنا می‌زنند و ممکن است این ساخت و سازهای غیرقانونی کماکان دیده شوند، اما با توجه به این‌که ۱۸ دستگاه فعال در حوزه نقل و انتقال، ثبت، احراز مالکیت و کاربری املاک به سامانه سیماک متصل است، حتما مالکان این واحدها هنگام مراجعه برای دریافت امتیازات قانونی خدمات با موانع قانونی مواجه خواهند شد؛ موانعی که می‌تواند اثرگذاری مثبتی در کاهش خرید املاک بدون پروانه و مجوز ساخت در مناطق حاشیه‌ای روستاهای استان داشته باشد و راه را برای دریافت امتیازات از میانبرهای غیرقانونی هم ببندد.