جنگل و مجلس

شاهرخ جباری ارفعی/ عضو پیشین شورای‌عالی جنگل
مقام عالی‌رتبه پیشین جنگلبانی ایران که اینک نماینده یکی از شهرهای شمالی در مجلس شورای اسلامی است، در آخرین تذکر خود یک جزء از یک ماده برنامه ششم توسعه را غیرکارشناسی و در نوع خود بی‌نظیر در جهان نامیده است!

ایشان توپ را به زمین دولت انداخته و تصویب این قانون را براساس اصرار دولت دانسته است!

این قانون، همان جزء ف از ماده 38قانون برنامه ششم است که در رسانه‌ها از آن به‌عنوان «طرح تنفس جنگل» نام برده می‌شود و در واقع به معنی انقطاع مدیریت در جنگل‌های شمال ایران است.

یادآور می‌شود کریم ساعی، بنیانگذار جنگلبانی نوین ایران، در سال 1321 هنگام تصویب «قانون درباره جنگل‌ها» برای اطلاع نمایندگان مجلس وقت، نشریه‌ای تدوین کرد به نام «شمه‌ای درباره جنگل‌های ایران» تا نمایندگان مجلس با شناخت بیشتری قانونگذاری کنند. (نقل از مصاحبه دکتر جزیره‌ای چهره ماندگار منابع طبیعی با روزنامه ایران).

این وظیفه اینک بر عهده تشکیلاتی به نام «مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی» است اما مرور مطالعات و پژوهش‌های این مرکز درباره جنگل، نشان می‌دهد که تولیدات این مرکز در این زمینه از کیفیت مناسبی برخوردار نبوده و از این روی چندان راهگشا نبوده است.

اینک درحالی‌که حتی به نیمه‌برنامه ششم هم نرسیده‌ایم، اجرای این قانون چنان عواقبی داشته که وزیر محترم ناچار به تغییر تصمیم خود در اجرای آن شده و یکی از ائمه جمعه و نیز مقامات قضایی به این موضوع ورود کردند. معصومه ابتکار، رئیس پیشین سازمان حفاظت محیط‌زیست (که نقش مؤثری در این سیاستگذاری داشته) هم با مشاهده قاچاق گسترده چوب از جنگل‌های ارسباران، از دولت و مردم استمداد طلبیده است!

 متأسفانه 2 سازمان فعال علمی و تخصصی بخش جنگل در این مقطع دچار مشکلات داخلی بوده و امکان فعالیت مؤثر، مذاکره با نمایندگان و برگزاری نشست درباره این موضوع را ندارند؛ از طرف دیگر سازمان متولی به‌شدت درگیر هزینه‌کرد 2 میلیون دلار اعتبار صندوق توسعه برای طرح‌های آبخیزداری بوده و به‌نظر می‌رسد  که مسائل جنگل‌های شمال کشور چندان مورد توجه آن قرار ندارد. امید است صاحب همتی از نهادی اعم از مرکز پژوهش‌های مجلس، سازمان برنامه، دانشگاه‌ها، مراکز تحقیقاتی و پژوهشی، سازمان‌های مردم‌نهاد و... به پا‌خاسته و با بهره‌گیری از ذخیره دانایی و تجربه در کشور و بررسی بازخورد 2 سال اجرای این قانون، با برگزاری یک نشست یک‌روزه، راه‌های برون‌رفت از این وضعیت را تدوین و به مجلس شورای اسلامی ارائه کند تا دیرتر نشده نمایندگان محترم در تصحیح و تدقیق این قانون بکوشند. بدیهی است پایداری جنگل یکی از مطالبات جدی کارشناسان و مردم است و انتظار می‌رود با رفع نواقص موجود در راه اجرای طرح موسوم به تنفس جنگل و دیگر راهکارهای مناسب، به این مطالبه پاسخ داده شود.