چرا اینقدر حرف میزنیم؟
مهناز افشار مجبور شد بابت تبلیغ یک آمپول خطرناک در فضای مجازی، پست جدیدی بگذارد و توضیح دهد. محسن رضایی بهدلیل توییتش درباره عملیات کربلای4 آنقدر مورد هجمه لشگریان مجازی قرار گرفت که در یک برنامه تلویزیونی حضور یافت و اشتباهش را تصحیح کرد. بارها مسئولان مختلف دولتی و غیردولتی و همچنین سلبریتیها هم مجبور شدهاند درباره آنچه در شبکههای اجتماعی منتشر کردهاند دوباره توضیح دهند تا اشتباه یا سوءتفاهم ایجاد شده را برطرف کنند. خب چه اتفاقی افتاده؟ چرا کلام در عصر ما اینقدر دردسرساز شده؟ از من بپرسید میگویم روزگار ما، روزگار خوبی شده است؛ رسانهها زیادشدهاند و اطلاعات را راحتتر از آب خوردن بهدست میآوریم؛ اطلاعاتی که تا قرنها و دههها پیش، اصلا دسترسی به آنها نداشتیم. حالا به مدد این پیشرفتگی اطلاعاتی و رسانهای و ارتباطاتی، مردمان سرزمین خودمان و دیگر نقاط جهان را بهتر میشناسیم و بیشتر درک میکنیم. این بد است مگر؟ اما این عصر ما، در کنار خودش، یک بدیهایی هم دارد و بزرگترین بدی آن، شلوغی و حرفهای بسیاری است که در آن رد و بدل میشود. یعنی چه؟ یعنی شلوغی کلامی عصر ما، خیلی خیلی بیشتر از سدهها و دورههای دیگر شده است. چرا؟ چون هر گروه و شخص و سازمانی، رسانهای دارد و این رسانه و محمل را، مناسب میداند برای ارائه نظرات خودش و اینچنین میشود که کلام در عصر ما، دردسرساز میشود.
در روزگاری که من و شما داریم زندگی میکنیم کلامهای بسیاری صادر میشود و فرهنگ ما، به نوعی فرهنگی کلامی شده است. انگار که ما را، عقیده بر این امر استوار شده است که «حرف میزنم، پس هستم.»
بهعبارت دیگر، هویتمان را انگار که از این حرف زدنهایمان گرفتهایم؛ به جای اینکه این هویت را از کارهایمان، از ایدههایمان، از نتایج و دستاوردهای درخشانمان بگیریم.
سادهتر میگویم و مینویسم: به جای کارها، این گفتارهای ما هستند که دارند صحبت میکنند و این اتفاق و چرخش نقطه عطف، میتواند باعث ایجاد مشکلات بعدی بیشتر و بدتری شود. انگار که خیلیها، به این نتیجه رسیدهاند که با کثرت گفتار، میتوان قلت رفتار را جبران کرد، انگار!
این، یک آسیب فرهنگی و اجتماعی روزگار ما در کشور ماست؛ رسانههای فراوان، حرفهای فراوانتر و بدون اینکه مشخص شود حرفهای نادرستی که زده شده است، آیا با پاسخی در خور روبهرو خواهند بود یا نه! و اینچنین است که درست کار کردن جای خودش را به کجگفتار بودن داده است تا این، جبران آن شود.
چه باید کرد در این بلبشوی گفتارهای ناصواب؟ سکوت؛ و کلام سنجیده و رفتارهای حرفهای، گمشده امروز دنیای ما هستند. راستی در بسیاری از مواقع، چه نیازی به این همه حرف است؟