میراث
بافت تاریخی خرم‌آباد شهردار ندارد
خرم‌آباد 72 هکتار بافت تاریخی دارد و به منظور حفظ و نگهداری آن مقرر شده یک شهردار برای این بافت انتخاب شود
فاطمه حافظی| خرم آباد - خبرنگار:
بافت تاریخی هر شهر، استان یا کشور نشان از فرهنگ و تاریخ آن دارد و حفظ، نگهداری، نوسازی و بهسازی این بافت از ضروریات است. در همین زمینه، طرحی برای 72 هکتار بافت تاریخی شهر خرم‌آباد ارائه شد که بر اساس آن، به منظور حفظ این بافت، یک شهردار برای آن انتخاب شود. اما بعد از گذشت چندین سال، هنوز شهرداری برای این بافت ارزشمند خرم‌آباد انتخاب نشده است. یکی از مهم‌ترین مشکلات در این زمینه نبود اجماع نظر در انتخاب این شهردار است. میراث فرهنگی معتقد است شهردار بافت تاریخی باید از کارشناسان این اداره باشد و شهرداری در نظر دارد یکی از کارکنان خود را برای این پست انتخاب کند.
72 هکتار بافت تاریخی
معاون میراث فرهنگی استان می‌گوید: بافت تاریخی شهر خرم‌آباد 72 هکتار است و بیشتر محله‌های درب دلاکان و پشت بازار را شامل می‌شود که در یک حوزه متمرکز هستند. این محله‌ها در گذر زمان دستخوش تغییر شده‌اند.
«زهرا بهاروند» می‌افزاید: برای حفظ، نگهداری، حفاظت و مرمت این بافت تاریخی مقرر شده است یک شهردار با عنوان «شهردار بافت تاریخی» انتخاب شود. با این کار تمام ضوابط و قوانین شهرسازی در این مناطق زیر نظر میراث تعریف می‌شود تا به این بافت خسارتی وارد نشود و از همه مهم‌تر حفظ شود.
وظایف شهردار بافت تاریخی
بهاروند بیان می‌کند: شهردار بافت تاریخی مواظبت بیشتری بر اساس ضوابط بافت، نظارت بیشتر، جذب اعتبارات لازم و... و درکل، اشراف بیشتری بر این بافت خواهد داشت. در حقیقت این کار برای حفاظت بافت است و قوانینی دارد که همه ملزم به رعایتشان هستند.
وی می‌افزاید: وقتی یک نفر از اداره میراث در شهرداری حضور داشته باشد، قطعا همکاری‌های بیشتری با صرف زمان کمتری انجام می‌گیرد چراکه مصوبات شهردار بافت تاریخی برای کمک به حفظ بافت تاریخی باید اجرایی شود.
این مسئول اظهار می‌کند: طرح انتخاب شهردار بافت تاریخی از سوی میراث فرهنگی استان به شهرداری داده شده است اما متاسفانه چندین سال از آن می‌گذرد و تاکنون اقدام مثبتی از سوی شهرداری برای اجرای این طرح ندیده‌ایم.
معاون میراث فرهنگی لرستان یادآور می‌شود: طرح مطالعات بافت تاریخی سال 88 مشخص شده و بر اساس آن اگر قرار است ساخت و سازی در این محدوده انجام شود، باید با رعایت ضوابط و نظارت میراث فرهنگی باشد.
وی می‌افزاید: بیشتر خانه‌های بافت تاریخی شهر خرم‌آباد تخریب شده‌اند. در حال حاضر بالغ بر 100 خانه تاریخی که تقریبا سرپا هستند و نمادهای گذشته در آنها حفظ شده است، در این بافت شناسایی شده‌اند. تعدادی از آنها ثبت ملی شده‌اند یا در حال ثبت هستند.
بهاروند می‌گوید: برای حفظ این خانه‌ها طرح خانه‌های مشارکتی را مطرح کرده‌ایم چون اعتبار اداره میراث کم است. در این طرح، خانه‌هایی که دارای ارزش هستند، ابتدا برای حفظشان ثبت ملی می‌شوند. سپس با مالک تفاهم‌نامه‌ای امضا می‌شود و بر اساس آن مالک 50 درصد هزینه لازم را برای مرمت تامین می‌کند. 50 درصد مابقی نیز توسط اداره میراث پرداخت می‌شود تا این بناها مرمت شوند.
وی ادامه می‌دهد: در این میان مالک تعهد می‌کند که هیچ‌گونه خسارتی به خانه وارد نکند. این طرح در خانه‌های خورشیدی، حمام کوچک، بهرامی و رحیمی اجرایی شده است و به حفظ این بناها کمک می‌کنیم.
واگذاری خانه‌های تاریخی به میراث فرهنگی
معاون میراث فرهنگی استان بیان می‌کند: طرح دیگر، واگذاری خانه‌های تاریخی است. در این طرح خانه‌ها به طور کامل به تملک میراث فرهنگی درمی‌آیند و سپس برای اجرای طرح به مزایده گذاشته می‌شوند. سرمایه‌گذار خانه مرمتی را تحویل می‌گیرد و طرحی متناسب با آن ارائه می‌دهد و به حفظ بنا و بافت ملزم می‌شود. وی می‌افزاید: امسال برای کل بافت تاریخی شهر خرم‌آباد اعتباری کمتر از 150 میلیون تومان در اختیار داشتیم که برای کاروانسرای میرزارضا تفرشی، خانه خورشیدی و خانه حمام کوچک صرف شد.
بهاروند اظهار می‌کند: هدف اصلی این است که مردم پای کار بیایند و مشارکت کنند. از سوی دیگر، این کار همکاری تمام ادارات را می‌طلبد زیرا میراث به تنهایی قادر نیست کار را پیش ببرد. فقط در صورتی بافت تاریخی حفظ می‌شود که شهرداری و سایر ارگان‌ها پای کار باشند و اعتبارات و مطالعاتشان را در جهت حفاظت از بافت باشد.
بافت تاریخی؛ هویت فرهنگی مردم
معاون برنامه‌ریزی شهردار خرم‌آباد نیز در این زمینه می‌گوید: نوسازی و بازسازی بافت تاریخی بسیار مهم است چون هویت فرهنگی مردم است. اما در این راه باید راهکارهای مناسب با نوع بافت ارائه و مدیریت مستقل و مجزا برای آن تعریف شود. در حال حاضر مسائل و نارسایی‌هایی وجود دارد.
«محمد فتحی بیرانوند» می‌افزاید: بافت تاریخی طرح تفصیلی خاص خود را می‌طلبد. شبکه معابر این بافت بسیار کم است و پلاک‌ها ریز‌دانه‌اند. همین امر باعث می‌شود مالک انگیزه‌ای برای نوسازی نداشته باشد.
این مسئول اظهار می‌کند: تا 2 سال پیش بافت تاریخی مصوب در شهر خرم‌آباد نداشتیم. در خرم‌آباد بناهای تاریخی بسیاری داریم اما بافت تاریخی به معنای وجود پلاک‌های مستمر است که کوچه، راسته و... را شامل می‌شود. با این عنوان، بافت تاریخی در خرم‌آباد تصویب نشده است.
وی ادامه می‌دهد: اگر بر اساس بررسی‌های میدانی جدید اقدامی صورت گرفته یا محدوده خاصی مشخص شده، هنوز به شهرداری اطلاعی داده نشده است.
معاون برنامه‌ریزی شهردار خرم‌آباد بیان می‌کند: سازمان عمران و بازآفرینی فضاهای شهری شهرداری وظیفه شهردار بافت تاریخی را با استفاده از نیروهای متخصص انجام می‌دهد، فقط لازم است که میراث فرهنگی توقعات و اولویت‌های خود را با تعامل بیشتر اعلام کند. وی می‌افزاید: تهیه طرح‌های نوسازی، بهسازی شبکه معابر، جداره‌سازی، رعایت حریم، نوع تملک، ارتفاع، منظر و... مواردی است که باید بر اساس دستورالعمل‌های ابلاغی رعایت شوند.
کسی به عنوان شهردار بافت تاریخی معرفی نشده است
معاون برنامه‌ریزی شهردار خرم‌آباد می‌گوید: کسی که برای شهردار بافت تاریخی معرفی می‌شود باید شرایط، تخصص و تجربه لازم و سابقه مدیریتی در این حوزه داشته باشد و با هماهنگی شهردار خرم‌آباد معرفی شود.
«محمد فتحی بیرانوند» می‌افزاید: مورد دیگر این‌که ترجیح می‌دهیم این فرد از کارکنان شهرداری باشد در غیر این صورت نیرویی به بدنه شهرداری تحمیل می‌شود. نهایتا بعد از هماهنگی و تهیه دستورالعمل‌ها، صدور ابلاغ از مراجع ذی‌ربط باید باشد و صلاحیت‌های تخصصی و مدیریتی نیز اعمال شود.
این مسئول بیان می‌کند: تاکنون نیرویی به شهرداری برای بافت تاریخی معرفی نشده و اگر موردی هم بوده قطعا خارج از بدنه شهرداری بوده است.
