سبقت بدقولی از قیمت

زهرا رستگارمقدم 



در ایران فقط نسل سوم پاترول معروف به سری ۱۶۰ و ۲۶۰ از سال ۱۳۶۴ هجری خورشیدی تولید (در واقع مونتاژ) شد. سال ۱۳۷۲، تجهیزات بیشتری مانند هیدرولیک فرمان، کولر، رینگ پهن و گارد محافظ سپرجلو و همین‌طور زاپاس بند عقب به‌طور استاندارد توسط کارخانه به آن اضافه شد. در مجموع ۶۱ هزار و۵۵۲ دستگاه نیسان پاترول در ایران تولید شد. در طول مدت تولید در ایران یکی از معدود خودروهای چهارچرخ متحرک مونتاژ شده در ایران بود و از اقبال عمومی بسیار خوبی برخوردار. پس از توقف تولید پاترول، نمایندگی نیسان پاترول را در ایران همان کارخانه مونتاژکننده یعنی شرکت پارس خودرو در اختیار گرفت. با رجوع به روزنامه‌های آن دوران، می‌توان دید که کارخانه پارس‌خودرو از اردیبهشت سال 66 شروع به واگذاری این خودرو کرد. به این شکل که متقاضیان با پر‌کردن فرم درخواست، مدارک و پول خود را ارسال می‌کردند و با قرعه‌کشی بین متقاضیان این خودرو واگذار می‌شد. آنطور که مدیرعامل این کارخانه اعلام کرده بود، 6 هزار متقاضی تا پایان سال می‌توانستند خودروی خود را تحویل بگیرند. قرار بود قیمت این خودرو توسط سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان تعیین ‌شود. اما پس از آن چه اتفاقی افتاد؟

در گزارشی که سایت پدال درباره بازار خودرو در سال70 منتشر کرده به این نکته اشاره شده است که بسیاری از خودروهای ثبت‌نامی در سال 66 هنوز در این سال به خریداران واگذار نشده است. این سایت به نقل از علی‌محمدی، کارشناس خودرو می‌نویسد: «مسئول گرانی قیمت اتومبیل، مؤسسات تولید کننده اتومبیل هستند. البته در این زمینه، عملکردهای جنبی دولت نیز بی‌تأثیر نیست. به عنوان نمونه دولت حدود 5سال پیش، از متقاضیان پاترول (نیسان) نفری 500 هزار تومان گرفته و حالا بعد از این همه تأخیر به آنها اطلاع داده که از پاترول خبری نیست و می‌تواند در ازایش وانت به سپرده‌گذاران بدهد. قاعدتاً کسی که 500 هزار تومان پولش در این همه سال بلوکه شده، وانت دریافتی را با قیمت بیشتری عرضه می‌کند. در اینجا ظاهرا مردم و در واقع خریداران باعث افزایش قیمت وانت شدند، اما اگر پرده را کنار بزنیم چهره کارخانه تولید‌کننده را به عنوان عامل اصلی گرانی به‌وضوح خواهیم دید». تاریخ این گزارش سال 1370 هجری شمسی است. اما با توجه به حداقل دستمزد کارگران در سال 66 می‌توان به وضوح مشاهده کرد که کارگران در ماه 2هزار و 250 تومان حقوق می‌گیرند و عجیب است که پیش‌فروش این ماشین 250برابر دستمزد ماهانه کارگران یعنی 500هزار تومان بوده باشد. این به معنای آن است که رقم خرید نیسان پاترول بالغ بر 2میلیون تومان بوده است. 

فربد زاوه، کارشناس خودرو، با تاکید بر صحت این نقل قول‌ها می‌گوید: «سال 63 پدرم پیکان خود را 700 هزار تومان فروخت. با توجه به اینکه نیسان پاترول ماشین بسیار گرانقیمتی بود، حتما قیمت تمام‌شده این خودرو خیلی بالاتر از این مبالغ بوده است». او به قیمت خودروها در سال70 یعنی 4سال بعد از سال پیش‌فروش  اشاره می‌کند و می‌گوید: «در این سال قیمت تویوتا کارینا 6میلیون و گالانس 5میلیون و 200هزار تومان بود. در همین سال هوندا آکورد با قیمت 6میلیون و نیم به فروش می‌رسید».