شب ناآرام دمشق و معمای هواپیماهای ایرانی

 آسمان دمشق در بامداد چهارشنبه بار دیگر شاهد حملات موشکی جنگنده‌های اسرائیلی و غرش پدافند هوایی سوریه بود. این دومین حمله رژیم اسرائیل به سوریه بعد از سقوط ایلوشن روسی طی 3 ‌ماه گذشته به‌شمار می‌رود. نکته قابل توجه اما این است که براساس روایت رسانه‌های اسرائیلی، هر دو حمله بعد از فرود آمدن هواپیماهای ایرانی در فرودگاه‌های بیروت و دمشق صورت گرفته است؛ هواپیماهایی که اگرچه اسرائیل ادعا می‌کند حامل تسلیحات نظامی برای حزب‌الله لبنان بوده اما به گفته وزارت دفاع روسیه، غیرنظامی و حامل شهروندان عادی یا مقامات دیپلماتیک بوده‌اند. در این زمینه روز گذشته عاموس یلدین، رئیس سابق اطلاعات نظامی ارتش رژیم اسرائیل هم گفت: روس‌ها در وعده‌ای که برای تامین امنیت مرزهای ما تا مسافت 80کیلومتر در داخل خاک سوریه داده بودند، خلف وعده کرده‌اند چراکه بامداد چهارشنبه یک هواپیمای ایرانی این حریم را نقض کرده است. اگرچه در حمله پیشین صرفا به فرودآمدن هواپیمای قشم‌ایر ایران در فرودگاه بیروت اشاره شده بود اما رسانه‌های اسرائیلی بامداد چهارشنبه از حمله به هواپیمای ایرانی و به قتل رساندن سرنشینان آن خبر دادند؛ گزارش‌هایی که با نگاهی به سیر تحولات در ساعات بعد از حمله صحیح نیست.

سیر تحولات
به گفته مجله نیوزویک آمریکا، روز گذشته و ساعاتی بعد از فرودآمدن هواپیمای ایرانی در فرودگاه دمشق، چندین جنگنده اسرائیلی با نقض حریم هوایی لبنان نقاط مختلفی در اطراف دمشق، ازجمله الکسوه و دیماس را مورد حمله موشکی قرار می‌دهند که در نتیجه این حملات، نزدیک به 10 پایگاه و انبار تسلیحاتی تخریب می‌شود. این مجله همچنین به نقل از یک مقام در داخل وزارت دفاع آمریکا مدعی شد: ارتش اسرائیل به ما اطلاع داده چندین تن از فرماندهان ارشد حزب‌الله که سوار بر هواپیمای ایرانی بوده‌اند کشته شده یا به‌شدت مجروح شده‌اند. در پاسخ به این حملات اما پدافند هوایی سوریه چندین موشک اسرائیلی را مورد هدف قرار داد. در نتیجه شلیک یکی از موشک‌ها به سوی ارتفاعات اشغالی جولان، برای ساعاتی پدافند هوایی اسرائیل در حالت آماده‌باش قرار گرفته و برنامه پروازهای فرودگاه بن گوریون تغییر کرد. این حملات درمجموع حدود یک ساعت ادامه داشت و بعد از آن مجددا آرامش به آسمان سوریه بازگشت.

روایت روسیه
روز گذشته وزارت دفاع روسیه در واکنش به حملات شبانه اسرائیل به‌عنوان نخستین منبع رسمی بین‌المللی واکنش نشان داده و بیانیه‌ای صادر کرد؛ بیانیه‌ای که در آن بخش قابل توجهی از ادعاهای رسانه‌های اسرائیلی و مجله نیوزویک نقض شده است. به گفته وزارت دفاع اسرائیل، حملات توسط 5 جنگنده F16 اسرائیلی از آسمان لبنان صورت گرفت که در جریان آن مجموعا 16موشک به سوی اهدافی در نزدیکی دمشق شلیک و پدافند هوایی سوریه موفق شد 14موشک را ردیابی و منهدم کند. این در حالی است که سامانه‌های موشکی S-300 روسی هیچ نقشی در درگیری‌های شب گذشته سوریه ایفا نکرد. وزارت دفاع روسیه همچنین در واکنش به مسئله هواپیمای ایرانی که در رسانه‌های اسرائیلی مطرح شده بود، گفت: نیروهای هوایی اسرائیل حرکت 2هواپیمای غیرنظامی در منطقه را مورد تهدید قرار داده و قوانین بین‌المللی در این زمینه را زیر پا گذاشته‌اند. در بخش پایانی این بیانیه نیز تعداد تلفات انسانی حملات اسرائیل، 3مجروح در میان سربازان ارتش سوریه اعلام شده است.

نتانیاهو به‌دنبال بحران در منطقه
شبکه الجزیره در بررسی همزمانی این حملات با اعلام انحلال پارلمان اسرائیل و آمادگی برای انتخابات زودهنگام نوشت: به‌نظر می‌رسد هراندازه به موعد این انتخابات نزدیک شویم اقدامات بحران‌ساز نتانیاهو بیشتر خواهد شد. نخست‌وزیر اسرائیل و حزب لیکود که موفق به پایان‌بردن مدت زمان قانونی کابینه خود نشده، از وضعیت خوبی در نظرسنجی‌ها برخوردار نیست و به ایجاد بحران‌های منطقه‌ای نیاز دارد. از سوی دیگر، شبکه العربی الجدید این حملات ناگهانی را واکنش اسرائیل به تصمیم رئیس‌جمهور آمریکا مبنی بر خروج نیروهای این کشور از سوریه ارزیابی کرد و نوشت: حملات اسرائیل که شدیدترین حملات بعد از سقوط ایلوشن روسی به‌شمار می‌رود، این پیام را برای آمریکا دارد که درصورت خروج کامل از سوریه، قادر به مهار بحران‌های نظامی بی‌سابقه در این منطقه نخواهد بود.