یخچال‌های یزد آب می‌شود

فاطمه رهبر یزدی| یزد- خبرنگار:


در گذشته روستاهای کوهستانی یزد محلی برای گذراندن اوقات فراغت در فصول گرم سال بودند. روستاهایی که در آنها همیشه آب جریان داشت و این آب حاصل بارش برف و پربار بودن کوه‌ها از این نعمت خدادادی بود.

 ولی در 5-6 سال گذشته یزدی‌ها روز به روز شاهد کمتر شدن سهم جوی‌های روستاها و شهرهای نزدیک رشته‌کوه‌های شیرکوه از آب است. نتیجه تحقیقات نشان می‌دهد طی سال‌های گذشته به دلیل کمبود بارش‌ها، پدیده فرسایش یخچال‌های استان رخ داده است؛ پدیده‌ای که نشان از کاهش حجم یخچال‌های طبیعی و به دنبال آن افزایش روند خشکسالی و تغییر اقلیم در آینده دارد.


کاهش سطح رسوب‌های یخچالی 

معاون دفتر بررسی مخاطرات زمین‌شناسی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات کشور با اشاره به محسوس بودن تغییرات اقلیم مانند کاهش میزان باران، حجم و دوره بارش برف‌ها به‌ویژه برف‌های قدیم اظهار می‌کند: روی آوردن به قنوات و سدها و دیگر موارد مشابه به عنوان روش‌های کشاورزی مانند آبیاری کوزه‌ای ناشی از همین موضوع است.

«فرهاد انصاری» با بیان این‌که در زمینه بررسی جایگاه کشورمان در الگوی تغییر اقلیم تاکنون اقدامی نشده است تصریح می‌کند: تغییر اقلیم بیشترین آثار خود را در نقاطی با بارش‌های کم و حواشی کویر به جا می‌گذارد؛ همان گونه که در استان یزد اثرش هست.

وی اضافه می‌کند: رسوب‌های یخچالی حوالی روستاهای ییلاقی منشاد، فخرآباد و طزرجان بخش اصلی ذخایر برفی و یخی یزد را تشکیل می‌دهد و طی سال‌های گذشته مقدار زیادی از ارتفاع این رسوب‌ها کاهش پیدا کرده است.
انصاری با اشاره به پایین بودن بازدهی کشاورزی کشور می‌گوید: توسعه کشاورزی با توجه به منابع آبی اقدامی بسیار اشتباه است، در صورتی که می‌توان بازدهی کشاورزی را با آبیاری تحت فشار و کشت گلخانه‌ای افزایش داد.

وی لایروبی و احیای چندین قنات در یزد را اقدامی موثر در این حوزه مطرح می‌کند و می‌گوید: خاموش کردن چاه‌های کشاورزی و افزایش دوره‌های این عمل و توسعه کشت کم‌آب‌خواه در یزد به‌ویژه در منطقه ابرکوه بسیار موثر واقع شد و با رشد این روند تغییرات خوبی را تجربه خواهیم کرد. این مسئول اجرای برخی اقدمات نادرست مانند ساخت بی‌رویه سدها و بدون توجیه در کشورمان را نیز از دیگر عوامل دخیل در تغییر اقلیم می‌داند.


نقش افزایش گازهای گلخانه‌ای
 
رئیس شبکه پایش هواشناسی استان با اشاره به تغییرات ناشی از افزایش گازهای گلخانه‌ای در کشورمان بیان می‌کند: تغییر اقلیم ناشی از تغییرات انرژی خورشیدی، مداری، آتش‌فشان‌ها، اقیانوس‌ها و انسان‌هاست و افزایش گازهای گلخانه‌ای نقش بسیار مهمی در این زمینه دارد.

«احسان‌الله دهقانی» افزایش 5/1 درجه‌ای گرمایش جو زمین در سال 2014 و کاهش 50 میلی‌لیتری میانگین بارش باران در ایران را نیز که کمتر از میانگین دنیاست، از نشانه‌های تغییر اقلیم عنوان می‌کند و می‌گوید: افزایش گازهای گلخانه‌ای ناشی از افزایش کارخانه‌ها و پالایشگاه‌ها، خودروها و خانه‌ها به تغییراتی مانند گرم شدن کره زمین و اسیدی شدن آب دریاها منجر شده است.

وی با بیان این‌که مهاجرت، کم شدن منابع آبی،  فرونشست و آب شدن یخچال‌های طبیعی از دیگر موارد ناشی از تغییر اقلیم است تصریح می‌کند: کشورها باید مراعات کنند. تغییراتی که در این چند سال ایجاد شده باید در مدت 100 سال ایجاد می‌شد بازه زمانی 100ساله‌ای می‌طلبد تا به حالت قبل برگردد. دهقانی ادامه می‌دهد: باید کشورها تلاش خود را برای کاهش میزان گازهای گلخانه‌ای به کار بگیرند. دهقانی مقابله با افزایش خشکسالی‌ها، باران‌های سیل‌آسا و سیلاب‌ها، کاهش محصولات کشاورزی، و آسیب به محیط ‌زیست را نیازمند توسعه پایدار می‌داند


تغییرات اقلیمی

دبیر سیاست‌های محیط ‌زیست کشور با اشاره به گزارش‌های منتشرشده توسط سازمان هواشناسی، وزارت نیرو و سازمان آب اظهار می‌کند: کشورمان با تاثیراتی 2-3 برابر بیشتر از تاثیرات ایجادشده در کره زمین روبه‌رو شده است، به طوری که آب سرد در دامنه‌های کوه دماوند طی نیم قرن اخیر افزایش دمایی حدود 2/7 درجه سلسیوس را نشان می‌دهد و این مسئله در حالی رخ داده است که در 100 سال گذشته، حدود 0/76 درجه سلسیوس افزایش دما داشته‌ایم.

«محمد درویش» اضافه می‌کند: هرقدر به شهرهای جنوبی‌تر کشورمان نزدیک می‌شویم تغییرات اقلیمی هم بیشتر می‌شود. استان‌های جنوبی وضعیت نگران‌کننده‌ای دارند. وی در مورد راهکار این مشکل اظهار می‌کند: یزدی‌ها باید به سمت کاهش وابستگی معیشتی به منابع آب، کسب و کارهای سبز، رونق بوم‌گردی، رونق اکوتوریسم و گردشگری پایدار در حوزه‌های تاریخی و فرهنگی، و گردشگری پزشکی حرکت کنند. علاوه بر این نیز، یزد می‌تواند قطب استحصال انرژی خورشیدی کشور باشد، بدون آن‌که به حفر چاه جدید یا آلودگی هوایی نیاز پیدا کنند. درویش ادامه می‌دهد: سرمایه‌گذاری در زمینه رونق گردشگری در هر متر مکعب 175 شغل پایدار ایجاد می‌کند و پیشنهاد ما حرکت در این مسیر است.