اما و اگرهای افزایش شیفت کاری در گلستان

 ستاره حجتی|  گرگان-خبرنگار :
 
هفته گذشته خبری از سوی معاون صنایع کوچک شرکت شهرک‌های صنعتی گلستان در ایرنا منتشر شد که از افزایش شیفت کاری تعداد زیادی از واحدهای صنعتی استان حکایت می‌کرد. این موضوع بلافاصله سوالی در ذهن ایجاد می‌کند مبنی بر این‌که حق و حقوق کارگران و کارکنان این واحدها، مطابق با افزایش ساعت‌های کاری اضافه می‌شود یا خیر.

ایرنا به نقل از «سیدرضا مسلمی عقیلی» نوشته بود: «نوسانات نرخ ارز باعث رغبت بیشتر برای صادرات و به تبع آن رونق تولید در شهرک‌ها و نواحی صنعتی استان شده است». در ادامه آمده بود: «اکنون شمار زیادی از واحدهای صنعتی منطقه فعالیت خود را از یک به دو تا سه نوبت افزایش داده‌اند. همچنین 30 درصد از واحدها در شهرک‌ها و نواحی صنعتی استان تعطیل یا کم‌کار هستند که در شرایط عادی هم تولید‌کننده نبودند و علت تعطیلی 60 درصد آنها به کم‌تجربگی یا اختلافات درون مدیریتی برمی‌گردد».


پیگیری خبر

 مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی گلستان در گفت‌وگو با همشهری در این‌باره می‌گوید: این خبر را باید از منظری دیگر نگاه کرد. «حجت‌الله خلیل‌زاده» بیان می‌کند: هدف از بیان چنین خبری این بوده است که همزمان با وجود رکود در برخی واحدها، شاهد بالا رفتن تولید و توسعه در برخی واحدهای دیگر هستیم. 
وی ادامه می‌دهد: با تسهیلات رونق تولیدی که به واحدهای تولیدی داده شده است، در حقیقت تثبیت اشتغال و در مورد واحدهایی هم تقویت اشتغال صورت گرفته است. در واقع می‌توان گفت این خبر، یک خبر کمی و آماری نبود، بلکه یک خبر کیفی بود. 
این مسئول با بیان این‌که به هر حال تولیدکنندگان استان مانند تولیدکنندگان سراسر کشور، روزگار سختی را می‌گذرانند، می‌گوید: فکر می‌کنم در مجموع این خبر برای استان خبر خوشی بوده است. اما شاید برخی نگران حق و حقوق کارگران یا کارکنان واحدهایی باشند که شیفت کاری مازاد دارند. اما ما مکانیسم و همچنین حق قانونی ورود به این زمینه را نداریم. این مورد در محدوده وظایف سازمانی و قانونی اداره کل کار است. فضای صنعت استان، فضای مثبتی است. 


خلیل‌زاده اظهار می‌کند: عمده مشکلات صنعتی استان مربوط به واحدهای بزرگ است. یکی دیگر از مشکلات موجود این است که برای واحدهای متوسط که قابلیت ارتقا دارند، شرایط مهیا نیست. ظرفیت توسعه دارند، اما شرایط محیطی و اقتصادی برایشان مهیا نیست. 


افزایش شیفت کاری در برخی واحدها

اما مدیر کل کار، تعاون و رفاه اجتماعی گلستان در مورد بازرسی از واحدهای صنعتی که به تازگی شیفت کاری مازاد را اضافه کرده‌اند، می‌گوید: این شرایط برای همه بنگاه‌های تولیدی و اقتصادی ایجاد نشده است بلکه برای واحدهای تولیدی ویژه‌ای است که بنا به شرایط جدید کشور در مورد صادرات یا واردات برخی کالاها، با افزایش تقاضای بازار و طبیعتا نیاز به افزایش تولید مواجه شده‌اند. 

«سعید مازندرانی» ادامه می‌دهد: در قانون برای شیفت مازاد، اضافه کار یا شیفت شب پیش‌بینی‌هایی صورت گرفته است. برخی واحدها مانند کشتارگاه‌ها معمولا زمان کارشان شب تا صبح است. اما قانون کار در مورد کار شب یا همان شیفت سوم، از 15 تا 35 درصد افزایش حقوق را پیش‌بینی کرده که این عدد بسته به ساعت کار در شب متغیر است. این موضوع در رصد ما قرار دارد و برای واحدهایی که تا امروز این افزایش حقوق را رعایت نکرده‌اند، اخطارهایی صادر شده است. موردی هم وجود داشت که کارفرما به مراجع قضایی معرفی شد. 

وی با بیان این‌که بازرسان کار در استان فقط 13 نفر هستند، اظهار می‌کند: مطمئنا این محدودیت نیرو برای ما هم مشکلاتی ایجاد می‌کند. در استان 6 هزار واحد کارگری از کارگاه‌های کوچک 2 یا 3 نفره تا کارگاه‌های بزرگ بالای 100 نفر داریم. طبیعتا تعداد بازرسان ما برای این تعداد واحد کارگری جوابگو نیست. اما در بنگاه‌های اقتصادی بزرگ اشرافیت داریم. خوشبختانه کارگرها مشکلاتشان را بسیار خوب منعکس می‌کنند. 
مازندرانی می‌گوید: خوشبختانه طی 9 ماه ابتدای امسال به نسبت مدت مشابه سال گذشته، فقط شاهد کاهش 5 درصدی اخراج کارگران از کارگاه‌ها بودیم. تسهیلات خوبی به بنگاه‌ها داده شده است و بسیاری از بنگاه‌ها، توانستند هم بدهی‌های خود با کارگران را تسویه کنند و هم معوقه‌ها به دستگاه‌هایی مانند تامین اجتماعی را پرداخت کنند. 

وی ادامه می‌دهد: امیدواریم با نزدیک شدن به روزهای پایانی سال و با توجه به شرایط اقتصادی کشور و تحریم‌ها، شاهد تنش‌هایی در فضای کار و کارگری مانند اخراج و تعدیل نیروی کار برخی بنگاه‌ها نباشیم. در حال حاضر با وجود کاهش 5 درصدی اخراج کارکنان، برخی واحدهای بزرگ ما، به تازگی تعدیل نیرو داشتند. بنابراین امیدواریم وضعیت ناپایداری در این حوزه‌ها به‌وجود نیاید، اما در حال حاضر به‌ویژه در شهرک‌های صنعتی، معادن و واحدهای بزرگ صنعتی استان بازدید‌های منظم داریم. 


اضافه شدن شیفت کاری در واحدهای زیرمجموعه 

خبر منتشر شده مبنی بر افزایش شیفت کار کارگران تا این لحظه فقط برای واحدهای زیرمجموعه شرکت شهرک‌های صنعتی استان تایید شده است. طبق آمار منتشر شده از سوی شرکت شهرک‌های صنعتی گلستان، 23 شهرک، ناحیه صنعتی و منطقه ویژه اقتصادی اترک در سال 97 برای سرمایه‌گذاری آماده شده‌اند که تا پایان شهریور امسال، 736 واحد در این بخش‌ها با سرمایه‌گذاری 8308 میلیارد ریال و ایجاد اشتغال برای 13 هزار و 519 نفر به بهره‌برداری رسید.

واحدهای فعال در شهرک‌ها و نواحی صنعتی و منطقه ویژه اقتصادی اترک گلستان 27 درصد در بخش شیمیایی، 
25 درصد در حوزه صنایع غذایی و آشامیدنی، 16 درصد در بخش فلزی، 9 درصد سلولزی، 7 درصد در بخش کانی غیرفلزی و بقیه در بخش برق و الکترونیک و نساجی و خدمات فعال هستند.