واگذاری کشت و صنعت مغان با شرط اضافه

پوپک قاسمی|   اردبیل- خبرنگار:

شرکت کشت و صنعت مغان به عنوان بزرگ‌ترین بنگاه کشاورزی کشور در آخرین روز هفته گذشته (29 آذر) به شرکت شیرین عسل تبریز واگذار شد. 


این واگذاری به عنوان دومین واگذاری این شرکت همچنان با حاشیه‌هایی از جمله فروش ارزان مواجه است؛ شاید از همین روست که استاندار اردبیل از واگذاری مشروط این بنگاه اقتصای سخن گفته است: «باوجود احراز اهلیت و صلاحیت خریدار، این واگذاری مشروط بوده و خریدار متعهد شده است تا علاوه بر افزایش تعداد فرصت های شغلی در شرکت کشت و صنعت مغان؛ با ایجاد صنایع تبدیلی تکمیلی و صادرات محصولات؛ این بنگاه بزرگ اقتصادی را به جایگاه بالاتری ارتقاء دهد.»

گفته می‌شود به دلیل  وسعت و دارایی زیاد این شرکت، هیچ مالک خصوصی توان ارائه قیمت واقعی آن در مزایده های قبلی را نداشته است و به همین دلیل سازمان خصوصی سازی تصمیم گرفت این شرکت را به بالاترین قیمت پیشنهادی واگذار کند. برخی کارشناسان معتقدند در شرایطی که مالکان خصوصی توان ارائه قیمت واقعی این شرکت را ندارند باید شرکت کشت و صنعت مغان یا به‌صورت سهام واگذار می شد تا هر کس در توان خود سهمی بخرد یا فقط بخشی از آن واگذار می شد تا قیمت واگذاری به ارزش واقعی این شرکت نزدیک‌تر باشد. اما  اعتراض به واگذاری دوم نیز از چند روز قبل در مجلس شنیده شد. 

نماینده مردم پارس‌آباد گفت: زمزمه‌هایی به گوش می‌رسد شرکت کشت و صنعت مغان به دنبال اعتراض مردم با خارج کردن نفر اول از مزایده با صد میلیارد تومان کمتر از قیمت اول در حال واگذاری به نفر دوم مزایده است .  

«شکور  پورحسین  شقلان»  در بخشی از نطق میان دستور خود در نشست علنی مجلس (28 آذر 97) گفت: از دولت انتظار دارم نسبت به چگونگی واگذاری شرکت کشت و صنعت و دامپروری مغان قبل از اینکه این واگذاری هم مثل سایر واگذاری‌ها و خصوصی‌ سازی دولت تبدیل به یک بحران ملی و فراگیر شود شفاف‌سازی کنند؛ در مزایده‌ای که برگزار شده عموم مردم مغان نسبت به قیمت واگذاری و همچنین مبلغ تعیین شده برای شرکت کشت و صنعت اعتراض دارند و ناراضی و شاکی هستند.


فروش به خریدار دوم با شرایط خریدار اول

شرکت کشت و صنعت مغان به عنوان یک گروه بزرگ صنعتی از ماه‌های گذشته درگیر حاشیه‌های متعددی بود و واگذاری آن طی ماه‌های گذشته به یک شرکت خصوصی به دلیل اعتراض مسئولان و اهالی استان به اهلیت مالک جدید باطل شد. سرانجام کشت و صنعت با تصمیم سازمان خصوصی‌سازی و براساس اصل 44 قانون اساسی مبنی بر خروج دولت از تصدیگری بخش‌های مختلف، با این پیش‌شرط که خریدار دوم باید تمام شرایط خریدار اول را متقبل شود‏، به شرکت شیرین عسل واگذار شد. 

از ابتدای مزایده‌های شرکت کشت و صنعت مغان، شرکت شیرین عسل به علت قیمت پایین‌تر در جایگاه دومین خریدار این شرکت قرار گرفته بود که بر اساس تصمیمات جدید مصوب شد این شرکت به جای خریدار اصلی که از مدیریت شرکت انصراف داده است، قرار بگیرد.


لغو حکم واگذاری به برنده اول مزایده 

رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان اردبیل درباره واگذاری بزرگ‌ترین بنگاه کشاورزی کشور اظهار می‌کند: در ماه‌های گذشته 3 شرکت وابسته به فروشگاه‌های رفاه، شیرین عسل و بنیاد مستضعفان برای خرید کشت و صنعت مغان اعلام آمادگی کرده بودند که از بین آنها یک شرکت برنده مناقصه شد. اما با روشن شدن پشت پرده‌ها بالاخره معلوم شد که برنده این مناقصه اهلیت لازم را برای خرید کشت و صنعت ندارد. 

«داوود شایقی» می‌افزاید: در چند ماه گذشته شخص استاندار و نهادهای امنیتی و قضایی ورود کردند تا برای ملغی شدن این واگذاری اقدام قانونی را انجام دهند که بالاخره به لغو حکم واگذاری به برنده اول مزایده انجامید.


قیمت واگذاری افزایش نیافت

از ابتدای مزایده‌های شرکت کشت و صنعت مغان، شرکت شیرین عسل به علت قیمت پایین‌تر در جایگاه دومین خریدار این شرکت قرار گرفته بود. بر اساس تصمیمات جدید مصوب شد این شرکت به جای خریدار اصلی که از مدیریت شرکت انصراف داده است، قرار بگیرد. 

سازمان خصوصی‌سازی شرکت کشت و صنعت مغان را با این پیش شرط که خریدار دوم باید تمام شرایط خریدار اول را متقبل شود به شرکت شیرین عسل واگذار کرد که از جمله آنها پرداخت قیمتی برای این شرکت است که شرکت اول در مزایده قرار بوده است، پرداخت کند. 

بر این اساس و طبق این شرط، مبلغ ۱۰۰ میلیارد تومان که در نامه واگذاری شرکت کشت و صنعت مغان به شرکت شیرین عسل که در فضای مجازی منتشر شده تنها معامله نقدی خرید این شرکت بوده و در واقع این شرکت به قیمت هزار و ۷۵۰ میلیارد تومان به شرکت شیرین عسل واگذار شده است. بر اساس اعلام سازمان خصوصی‌سازی، قرار است بقیه مبلغ قرارداد بر اساس شرایطی که برای خریدار اول در نظر گرفته شده بود، از خریدار جدید دریافت شود. 


اخذ تعهد اشتغال‌زایی و توسعه

استاندار اردبیل گفت: باوجود احراز اهلیت و صلاحیت خریدار، این واگذاری مشروط بوده و خریدار متعهد شده است تا علاوه بر افزایش تعداد فرصت های شغلی در شرکت کشت و صنعت مغان؛ با ایجاد صنایع تبدیلی تکمیلی و صادرات محصولات؛ این بنگاه بزرگ اقتصادی را به جایگاه بالاتری ارتقاء دهد.

 «اکبر بهنامجو» می‌افزاید: واگذاری کشت و صنعت مغان از دغدغه‌های نماینده ولی فقیه در استان، دستگاه قضایی، نمایندگان مجلس و دستگاه امنیتی بود و اولویت با واگذاری این واحد صنعتی به مالک دارای اهلیت بود که بتواند مجموعه کشت و صنعت را اداره کند.

وی ادامه می‌دهد: از فردای روزی که متوجه شدیم نفر اول مزایده، اهلیت لازم را ندارد، مخالفت شدید انجام شد و سازمان خصوصی‌سازی نیز با توجه به ادله مثبت از جمله مسائل و مشکلات و عدم توان مالی نفر اول بحث واگذاری را رد و نفر دوم را تایید کرد تا مساله واگذاری انجام شود.

بهنامجو با اشاره به این‌که براساس همان مزایده اول و نیز اهلیت و توان مالی نفر دوم واگذاری انجام خواهد شد، اظهار می‌کند: شرکت شیرین عسل به عنوان دومین شرکت‌کننده در مزایده نزدیک به 15 هزار نفر پرسنل و به ۶۳ کشور دنیا صادرات دارد. توان مالی و اهلیت این شرکت مورد بررسی قرار گرفته و تعهد لازم برای افزایش اشتغال‌زایی و ایجاد صنایع تبدیلی اخذ شده است.
وی می‌افزاید: مقرر شد مقدمات ایجاد دو خط صنایع تبدیلی شامل رب گوجه‌فرنگی و کارخانه روغن تا پایان سال در کشت و صنعت مغان مهیا و سال آینده افتتاح شوند. همچنین ایجاد اشتغال به صورت کامل انجام خواهد شد که قطعا باعث رونق کسب و کار در منطقه و استان است.


کشت و صنعت؛ چشم‌انتظار روزهای پررونق

شرکت کشت و صنعت مغان با 63 هزار هکتار وسعت شامل باغ‌های میوه، مجتمع بزرگ دامپروری، کارخانه قند، کارخانه لبنیات و کارخانه فراوری میوه یکی از بزرگ‌ترین بنگاه‌های اقتصادی کشور است که قبل از انقلاب زمینه اجرایی آن فراهم شد. 

از سال 48 و با شکل‌گیری کشت و صنعت، نه تنها عمران و آبادانی منطقه رقم خورد بلکه شهرستان پارس‌آباد و جمعیت متراکم آن به واسطه این مجموعه و پایاب رود ارس منطقه وسیع سکونتی برای خود ایجاد کرد و کشت و زرع در این منطقه رونق یافت. در کنار کشت و صنعت مغان، کشت و صنعت پارس‌ نیز ایجاد شد و بیش از 180 هزار نفر به واسطه این بنگاه عظیم اقتصادی در منطقه سکنی گزیدند.

برای توسعه کشاورزی و رونق تولید قرار است فاز دوم پروژه پایاب سد خداآفرین سال آینده تکمیل می‌شود که با بهره‌برداری از آن بیش از یک و نیم میلیون تن به تولید محصولات کشاورزی منطقه افزوده خواهد شد. کارشناسان معتقدند رشد جمعیتی که در مغان به واسطه اجرای این طرح‌ها اتفاق افتاده بی‌تاثیر از شرایط تحول‌آفرین کشت و صنعت نبوده است.

البته در دولت‌های مختلف این مجموعه عظیم تولیدی و اقتصادی دچار خلأ مدیریتی شده و کوتاهی و کاستی در این حوزه یکی از مهم‌ترین دلایل کاهش نیروی کار در این واحد صنعتی بوده است به طوری که تعداد پرسنل کشت و صنعت و کارگران آن به جای 7 تا 8 هزار نفر در سال‌های گذشته امروز به کمتر از 1500 تا 1600 نفر رسیده است. در کشت و صنعت مغان از کارخانه لبنیات گرفته تا کشتارگاه و کارخانه استحصال و فراوری چغندر قند و سایر مجموعه‌ها پیش‌بینی شده که به دلیل نبود مدیریت این واحدهای تولیدی وضعیت نامناسب، نیمه‌تعطیل و تعطیل‌شده به خود گرفته‌اند. در حال حاضر این واحد بزرگ صنعتی به شرکت شیرین عسل تبریز واگذار شده است که مالکیت آن را شخصی به نام «یونس ژائله» بر عهده دارد. این واحد تولیدی محصولاتی از جمله بیسکویت، شکلات، کیک، ویفر، مارش‌مالو، آبنبات، تافی، آدامس و پودر و کره کاکائو تولید و صادر می‌کند.