چالش سقوط قیمت جهانی نفت برای بودجه ایران

درحالی‌که بودجه سال آینده ایران به گفته رئیس سازمان برنامه و بودجه بر مبنای قیمت نفت 55دلاری بسته شده، دیروز در بازارهای جهانی قیمت هر بشکه نفت به کمتر از 54دلار رسید و حالا باید دید دولت در برآورد قیمت نفت در بودجه سال آینده تجدید‌نظر می‌کند یا نه؟

 به گزارش همشهری، در بودجه سال آینده ایران پیش‌بینی شده تا روزانه 1.5میلیون بشکه نفت فروخته شود اما افت قیمت طلای سیاه از یک سو و تحولات احتمالی در رفتار خریداران نفت ایران با توجه به تحریم‌های یکجانبه آمریکا از سوی دیگر، این پرسش را به همراه دارد که آیا بستن بودجه بر مبنای نفت 55دلاری منطقی و احتیاطی است؟

برخی تحلیلگران پیش‌بینی می‌کنند درصورتی که صادرات نفت ایران از 1.5میلیون لیتر در روز به یک میلیون لیتر کاهش یابد و ایران نتواند نفت بیشتری صادر کند، احتمال کسری بودجه دولت دور از انتظار نخواهد بود، به‌ویژه اینکه دیگر کشورهای صادرکننده نفت هم مصمم هستند تا در برآورد قیمت نفت در بودجه سال آینده خود تجدیدنظر کنند. هنوز هیچ مقامی از وزارت نفت به کاهش قیمت نفت واکنشی نشان نداده درحالی‌که ارزش سبد نفتی اوپک در روز پنجشنبه گذشته به 53دلار و 92سنت رسید که نشان می‌دهد نسبت به زمان توافق اخیر کشورهای صادرکننده نفت اوپک و غیراوپک در 2هفته گذشته برای کاهش سقف تولید خود، قیمت سبد نفتی اوپک بیش از 5دلار معادل 9درصد کاهش یافته است. این در حالی است که قیمت نفت برنت دریای شمال در روز جمعه به 56دلار و 60سنت و نفت سبک آمریکا هم به 46دلار و 21سنت رسید.

واکنش روسیه به سقوط قیمت نفت

الکساندر نواک، وزیر انرژی روسیه در واکنش به افت محسوس قیمت نفت با بیان اینکه تولیدکنندگان نفت که برای کاهش تولید توافق کرده‌اند، به رصد قیمت‌ها ادامه می‌دهند، می‌گوید: نشست اضطراری میان اوپک و سایر تولیدکنندگان ضروری است. به گزارش رویترز، وی تأکید کرد: به‌دلیل توافق جهانی کاهش تولید نفت، ممکن است تولید نفت روسیه در سال آینده میلادی کاهش یابد.

براساس توافق اوپک و غیراوپک در 2هفته گذشته، روسیه متعهد شده تا تولید نفت خود را از آغاز سال آینده میلادی روزانه 228هزار بشکه کم کند و به گفته وزیر انرژی این کشور، این کاهش تولید در 3‌ماه نخست سال ۲۰۱۹ میلادی محقق خواهد شد.

عربستان تولید نفت را کم می‌کند

خالد الفالح، وزیر انرژی عربستان سعودی اعلام کرد انتظار دارد ذخایر نفت تا پایان 3‌ماه اول سال آینده میلادی کاهش پیدا کند اما بازار تحت‌تأثیر عوامل ژئوپلیتیکی و اقتصاد کلان و سفته‌بازی قرار دارد. او اعلام کرد: اعضای اوپک و غیراوپک شامل روسیه متعهد هستند تحت توافقی که هفتم دسامبر در وین حاصل شد، سطح ذخایر را کاهش دهند و روند کاهش عرضه آغاز شده درحالی‌که برخی منابع خبری گزارش داده‌اند عربستان در اقدامی نادر در بودجه سال آینده میلادی خود روی میانگین قیمت نفت ۸۰ دلار حساب باز می‌کند‌. همچنین وزیر نفت عربستان از تمدید توافق کاهش تولید نفت اعضای اوپک در نشست ‌ماه آوریل این سازمان خبر داد و تأکید کرد: کشورهای عضو اوپک به کاهش 3درصدی تولید نفت خود که در توافق اخیر انجام شد، پایبند هستند. الفالح افزود: عربستان سعودی‌ماه آینده میلادی (ژانویه) روزانه 400هزار بشکه از تولیدات نفت خود می‌کاهد و این رقم حتی بیشتر از تعهد 330هزار بشکه‌ای است که در توافق اخیر اوپک صورت گرفت.

بازار در انتظار تدبیر اوپک

همزمان با کاهش 30درصدی ارزش نفت در بازارهای جهانی نسبت به اوایل اکتبر سال‌جاری، محمد بارکیندو، دبیرکل اوپک اعلام کرد: اوپک قصد دارد جزئیات سهمیه کاهش تولید اعضای خود و متحدانش شامل روسیه را با هدف تقویت قیمت‌ها منتشر کند. براساس گزارش رویترز، قیمت‌های نفت از رکورد بالایی که در اوایل اکتبر به ثبت رساند، به‌دلیل نگرانی‌ها نسبت به کاهش تقاضا و اشباع عرضه نفت، بیش از 30درصد سقوط کرده است. اوپک و غیراوپک هفتم دسامبر سال‌جاری در وین اتریش توافق کردند که روزانه 1.2میلیون بشکه نفت کمتری به بازار عرضه کنند که 800هزار بشکه سهم اوپکی‌ها و مابقی سهم غیراوپکی‌هاست.

   چرا نفت سقوط کرد؟

تحلیلگران بازار نفت دلیل سقوط قیمت، آن‌هم پس از توافق اوپک پلاس (شامل کشورهای عضو اوپک و غیراوپک) را نگرانی از چشم‌انداز رشد جهانی، کاهش تقاضا و اشباع بازار به‌دلیل عرضه در ماه‌های اخیر می‌دانند. از سوی دیگر، برخی گزارش‌ها نشان می‌دهد ذخایر استراتژیک نفت برخی کشورها در ماه‌های اخیر رشد کرده و افت شدید قیمت نشان می‌دهد که نگرانی‌هایی درباره عرضه بیشتر و تقاضای ضعیف‌تر وجود دارد.