شبی که شهردار تهران یک زن بود...

پریسا امیرقاسم‌خانی | خبر‌نگار

آنچه بیشتر از همه در تاریکی شب به چشم می‌آمد، لبخند و چهره آرامی بود که تمام مدت ادامه داشت. این دومین بار است که کلانشهر تهران با آن زوایای پیچ در پیچ، زیر گذرها، تونل‌ها و خیابان‌های پیدا و ناپیدا، شب خود را به‌دســت یک زن می‌ســپارد.

سکینه اشرفی، معاون‌برنامه‌ریزی و توسعه و امور شورا، با سابقه مدیریت شهری در تهران، زاهدان و...، مانند تمام مدیران شهری، یک شب شهردار شب تهران است. او از اول صبح در جلسات متعدد مدیریت شهری حضور داشته، ولی ساعت 8 شب آماده است که تا صبح روز بعد تهران را اداره کند...

برنامه‌ریزی برای اقشار کم برخوردار

محدوده خیابان اوراقچی‌ها - ساعت 9شب- انگشت‌های سیاهش را به لوله شیشه‌ای چسباند. فندک را زیر لوله روشن کرد. یک پک زد. هاله‌ای از دود دور چشم‌های خمار و چروکش پیچید.

دست‌هایش از مچ تا نزدیکی‌های آرنج پر از النگوهای بدلی بود. همانطور که روی زمین چمباتمه زده بود رنگ طلایی النگوها در تاریکی شب و موهای حنایی و سفیدش می‌درخشید.

تمام پیاده‌رو پر از زن‌ها و مردهای شبیه او بود.



 یکی مواد می‌کشید. دیگری دست‌هایش را تا انتها در سطل زباله فرو برده‌بود. برخی بساط کرده بودند. در بساط‌شان انواع و اقسام جنس‌های دزدی مانند گوشی همراه، انگشتر و... دیده می‌شد. روبه‌روی پیاده‌رو نوشته شده بود: خیابان فدائیان اسلام. با سکینه اشرفی از پیاده‌رو عبور کردیم. به گفته او، نخستین بار نیست که چنین فضاهایی را تجربه می‌کند. دوران مدیریتش در شهر زاهدان بارها شاهد صحنه‌های شبیه به این هم بوده‌ است. به‌نظر اشرفی راه‌حل این است که حداقل اجازه ندهیم چنین آسیب‌های اجتماعی در شهر گسترش پیدا کند و همین محدوده‌هایی را که وجود دارد کنترل کنیم. برای این کار باید مسئولان و کارشناسان میان این افراد بروند و با مشارکت خود مردم مشکلات را حل کنند. سکینه اشرفی می‌گوید: «وقتی چنین صحنه‌هایی را در تهران می‌بینم ناخودآگاه فرزندم جلوی چشم‌هایم می‌آید. مدام این سؤال را از خودم می‌پرسم به کجا می‌خواهیم برویم؟ مگر مهم‌ترین وظیفه مدیریت شهری برنامه‌ریزی برای اقشار کم‌برخوردار جامعه نیست؟

نیاز شهر سالم به 25میلیارد تومان بودجه

مرکز بهداشتی و درمانی شهر سالم در محله خانی‌آباد، ساختمانی با امکانات نسبتا کم برای درمان بیماران است. درحالی‌که مسائل بهداشتی و درمانی در محله خانی‌آباد با توجه به‌وجود اقشار کم‌درآمد در این محله و جمعیت بالا یکی از نیازهای اصلی مردم است و روزانه 800 نفر مراجعه‌کننده دارد.

 در بازدید شبانه سکینه اشرفی مسئولان از کمبود امکانات و تجهیزات مرکز صحبت کردند. به گفته سیدشهاب‌الدین حسن‌زاده، معاون برنامه‌ریزی شرکت شهر سالم مرکز خانی‌آباد از تجهیزاتی مانند دستگاه اکوی قلب، آندوسکوپی و... برخوردار نیست.

 همین باعث شده که درمان اهالی با مشکلاتی روبه‌رو شود. حسن‌زاده ادامه می‌دهد: «شرکت شهر سالم در 22منطقه تهران به‌جز مناطق 2 ، 7،16 و 18 راه‌اندازی شده‌است، ولی از تجهیزات کافی برخوردار نیستند. این شرکت برای پاسخگویی به خواسته‌های درمانی و بهداشتی مردم تهران نیاز به گسترش و تامین اعتبار 25میلیارد تومان دارد.»

اداره شهر با هزینه‌های اندک

در شبی که سکینه اشرفی شهردار شب تهران بود، بازدید از محله مینابی در دستور کار قرار گرفت؛ محله‌ای که از مشکل بافت فرسوده رنج می‌برد و در دوره مدیریت پیشین برای برطرف کردن مشکل، شرکت نوسازی شهر تهران شروع به نوسازی در آن کرد. اقدامی که یک ایراد اساسی داشت و اینکه نوسازی در محله بدون مشورت و رضایت مردم صورت گرفت و همین باعث شد طرح نوسازی در محله نیمه‌تمام باقی بماند و مشکلات دیگر به‌وجود بیاید. شما در این محله با ساختمان‌های سر به فلک کشیده روبه‌رو می‌شوید که کنار خانه‌های یک طبقه نیمه ویران و فرسوده قرار دارند. در بدو ورود چند جوان کنار بنای فرسوده و نیمه ویرانی در حال سیگار کشیدن هستند. زنان محله مینابی به‌محض اینکه با خبر می‌شوند یک مدیر شهری خانم برای بازدید محله آمده، دور سکینه اشرفی جمع می‌شوند. ساعت از نیمه‌شب گذشته و حرف‌های مردم شروع می‌شود. مشکلاتی نظیر اعتیاد، کارتن‌خوابی، مزاحمت دستفروشان و وانت‌بارها، بلاتکلیفی خانه‌های فرسوده، وجود ورزشگاه محلی کنار ساختمان‌های مسکونی و ایجاد آلودگی صوتی، رها شدن زمین‌های خالی، عدم‌تامین روشنایی در نقاط بی‌دفاع شهری، نبود امکانات و زیرساخت‌های زندگی شهری، تردد سگ‌های ولگرد و....در این دیدار جمعی از مسئولان محله هم حضور دارند. سکینه اشرفی رو به مسئولان می‌گوید: «برای رسیدگی به مشکلات مردم نیاز به صرف هزینه‌های زیاد نیست. گاهی خواسته‌های آنها با اقدامات کوچک و هزینه‌های اندک هم برطرف می‌شود.» در ادامه با وجود درخواست خبرنگاران برای رفتن به محله‌های آسیب‌خیز نزدیک محله مینابی مانند محله‌های هرندی و اتابک، امکان بازدید از این محله‌ها چون در برنامه قرار نداشتند، امکان‌پذیر نشد.

خدا قوت

ستاد فرماندهی آتش‌نشانی تهران آخرین جایی بود که در دستور بازدید شبانه قرار داشت؛ جایی که در نیمه‌های شب، آتش‌نشانان شبیه یک صبح اول وقت کاری، همچنان با انرژی و فعال پشت میزهایشان نشسته‌اند تا پاسخگوی مردم باشند. داخل ستاد تعدادی از آتش‌نشانان پاسخگوی 30 خط تلفن بودند. از پشت یکی از خطوط، حادثه تصادف گزارش داده شد، بلافاصله آتش‌نشانان به محل اعزام شدند... در بازدید از ستاد تنها یک جمله از طرف سکینه اشرفی شنیده می‌شد: خدا قوت. ناخودآگاه صحنه پلاسکو و رشادت‌های آتش‌نشانان برای هزارمین بار در ذهن بازدید‌کنندگان شبانه شهر تهران تکرار شد. در انتها سکینه اشرفی در جلسه‌ای با مدیران ستاد حضور پیدا کرد و این آخرین لحظات حضور خبرنگاران بود. سحرگاه روز پنجشنبه، صدای اذان در شهر پیچید که از شهردار زن پایتخت خداحافظی کردیم. یک شب زنانه دیگر در تهران رقم خورد با حضور معاون شهردار تهران در مقام شهردار شب پایتخت.

   دو پرسش صمیمانه

   در باور عمومی سخت است که یک خانم پست‌های مدیریتی و کلیدی شهر را داشته باشد؛  نظر خودتان در این باره چیست؟

مشکل به تفکر و فرهنگ ما بازمی‌گردد. عدم‌پذیرفتن زنان در پست‌های مدیریتی کلیدی به‌خصوص از طرف مردان وجود دارد. ولی مهم‌تر از مردان، این خود ما زنانیم که یکدیگر را باور نداریم. من در حوزه‌های مدیریتی می‌بینم که آقایان از یکدیگر حمایت می‌کنند، ولی خانم‌ها کمتر از حمایت یکدیگر برخوردار هستند. ما خانم‌ها خودمان باید یکدیگر را باور کنیم. همچنین به‌نظر من تفاوتی بین زنان و مردان وجود ندارد. من نگاه جنسیتی ندارم. هر فردی به‌عنوان یک انسان می‌تواند پست‌های مدیریتی و کلیدی را بر عهده بگیرد؛ البته با توجه به تخصصی که دارد.

  به‌عنوان یک خانم  آیا در خانواده دچار مشکل نمی‌شوید که به‌خاطر کارتان خارج از خانه هستید یا حتی شب‌ها  مشغول به کارید ...

من ابتدا با خانواده‌ام درباره شرایط کاری‌ام صحبت کردم. آنها هم پذیرفتند که شرایط کاری من اینگونه است و همین پذیرفتن باعث شده که بتوانم به کارهایم برسم.