جهان چه سقوطهای اعجابانگیزی بهخود دیده است؟
درباره مثلث برمودا و هواپیماهایی که هرگز پیدا نشدند
370 HM، بزرگترین معمای تاریخ هوانوردی جهان باقی ماند
سمیرا رحیمی
صنعت هوانوردی جهان در سال 2017نفسی از سر آسودگی کشید؛ زیرا به گفته شبکه ایمنی هوانوردی جهان، 2017ایمنترین سال در صنعت هوانوردی جهان بوده است که نهتنها هیچ سقوط هواپیمای مسافری در طول آن گزارش نشده،بلکه تعداد پروازهای انجام شده در این سال نیز رکوردی جدید ثبت کرده است.
براساس این گزارش، آمار مرگومیر صنعت هوانوردی طی 2دهه گذشته به واسطه افزایش ایمنی پروازهای تجاری رو به کاهش گذاشته و میزان مرگ ناشی از سوانح هوایی به یک مرگ در هر 7 میلیون و 360هزار پرواز رسیدهاست. براساس آمار موجود در شبکه ایمنی هوانوردی مربوط به سوانح هوایی از سال 1919تا سال 2018، ایالات متحده آمریکا با 1573سانحه هوایی دارای بیشترین تعداد سقوط هواپیمای مسافربری در جهان است. پس از آن روسیه با 584سقوط، برزیل با 279سانحه، کانادا با 244سقوط و کلمبیا با 214سانحه بیشترین موارد سوانح هوایی جهان را به نام خود ثبت کردهاند. سهم ایران در این آمار 59سانحه هوایی طی 100سال گذشتهاست. مرگومیر ناشی از سقوط در تاریخ تمدن بشری از زمانی معنی جدیتری پیدا کرد که وسیله پرواز اختراع شد؛ و از زمان اختراع هواپیما توسط برادران رایت تا به امروز، انسانهای زیادی در سوانح متفاوت هوایی جان خود را از دست دادهاند که البته سرنوشت تمامی این قربانیان با قطعیت و اطمینان مشخص نشدهاست. سقوطهای زیادی در طول تاریخ وجود دارند که سرنوشتی نامشخص داشته و دارند و زمانی که حرف از سقوطهای مرموز و شگفتانگیز به میان میآید، نخستین نامی که مطرح میشود نام آملیا ارهارت است، نخستین خلبانزنی که توانست از اقیانوساطلس عبور کند و رکوردهای پروازی زیادی را بهنام خود به ثبت برساند.
مورد عجیب ارهارت
آملیا ارهارت و مسیریابش- فرد نونان- در سال 1937حین پرواز دور دنیای خود در هواپیمای لاکهید مدل 10الکترا، برفراز اقیانوس آرام مرکزی در نزدیکی جزیره هاولند ناپدید شدند و تا به امروز نه اثری از بقایای این دو یا هواپیمای آنها کشف شده و نه نظریهای قطعی برای توضیح این ناپدیدی مرموز ارائه شدهاست. عدهای اعتقاد داشتند ژاپنیها او را دستگیر کردهاند، عدهای دیگر اصرار داشتند ارهارت سناریویی ترتیب داده تا همه باور کنند مردهاست و گروهی دیگر معتقد بودند بیگانگان فضایی او را ربودهاند. با اینهمه در سال 2017میلادی عکسی قدیمی کشف شد که نظریه اسارت توسط ژاپنیها را تقویت میکند. این عکس قدیمی در میان اسناد فوقسری ملی آمریکا که در سال 1937گرفته شده کشف شدهاست و کارشناسان احتمال میدهند تصویری از ارهارت و نونان در میان نیروهای ژاپنی باشد.
پرواز 19، مثلث برمودا
«همهچیز عجیب بهنظر میآید، انگار وارد آبهای سفید شدهایم، ما کاملا گم شدهایم.»؛ این آخرین پیام خلبان یکی از 5هواپیمای پرواز آموزشی نظامی 19در سال1945 است؛ هواپیماهایی که پس از ارسال این پیام، برای همیشه ناپدید شدند و هیچ اثری از آنها کشف نشد و درنهایت زمینه خلق فرضیهای بهنام مثلث برمودا را فراهم کردند. مثلث برمودا منطقهای در محاصره میامی، برمودا و پورتوریکو است. منطقهای مرموز که دهها هواپیما و یک کشتی تفریحی در آن ناپدید شده و هیچ اطلاعاتی از سرنوشت آنها در دست نیست و نظریهپردازان ناپدیدشدن آنها را به رویدادهای غیرعادی و فرازمینی نسبت میدهند. علاوه بر پرواز 19، هواپیمای تجسسی ای که برای یافتن پرواز 19از زمین برخاست نیز در آن روز ناپدید شد. یک هواپیمای DC-3 با 32سرنشین در سال1948در این منطقه ناپدید شد . همچنین 2 هواپیمای نظامی آمریکا در سال 1963در این منطقه با یکدیگر برخورد کردند. با اینهمه و با وجود پیدا نشدن اثری از هواپیماهای سقوط کرده در این منطقه، فرضیه مرموز بودن مثلث برمودا، ضعیفترین فرضیه موجود است و متخصصان و کارشناسان گم شدن و اتمام سوخت هواپیماها و در نتیجه سقوط آنها به اعماق اقیانوس را توضیحی قابلقبولتر از اسارت توسط بیگانگان فضایی میدانند.
پرواز 571 اروگوئه
در 13اکتبر 1972، هواپیمای نظامی اروگوئه با 45سرنشین( 19عضو یک تیم راگبی، خانوادهها و طرفداران آنها) حین عبور از فراز رشته کوههای آند ناپدید شد. 72روز پس از ناپدید شدن هواپیما، زمانی که تصور میرفت تمامی سرنشینان هواپیما از بین رفته باشند، 16بازمانده این پرواز پیدا شدند. داستان بقای آنها پس از سقوط هواپیما و اینکه چگونه گرسنگی آنها را وادار کرد تا از بدن سرنشینان مرده هواپیما تغذیه کنند، به موضوع فیلم «زنده» محصول سال 1993تبدیل شد. این هواپیما در ارتفاع 3570متری از کوهآند با کوه برخورد کردهبود که از 45سرنشین آن 28نفر زنده ماندند که سرما، گرسنگی و آسیبهای ناشی از سقوط به مرور تعدادی دیگر از بازماندگان را از پا درآورد و در نهایت تنها 16نفر از آنها نجات پیدا کردند. دلیل برخورد هواپیما با کوه، نامساعد بودن هوا و اشتباه خلبان در تعیین موقعیت و کاهش ارتفاع در مکانی نامناسب تشخیص داده شد.
370MH، یک معمای جدید
این پرواز بینالمللی یکی از جدیدترین و درعین حال بزرگترین معماهای صنعت هوانوردی جهان را در سال2014 خلق کرد، زمانی که 38دقیقه پس از پرواز از کوالالامپور در مسیر رسیدن به پکن، به همراه 239سرنشینش از روی تمامی رادارها ناپدید شد؛ رویدادی که به مرگبارترین سانحه در تاریخ هواپیماهای بوئینگ و شرکت هوایی مالزی تبدیل شد. همچنین عملیات جستوجو برای یافتن بقایای اجساد یا لاشه هواپیما نیز به پرهزینهترین عملیات تجسس تاریخ هوانوردی جهان تبدیل شد که در نهایت نیز نتیجهای درپی نداشت و تنها چند قطعه لاشه در میان آبهای اقیانوس کشف شد که تعلق داشتن آنها به پرواز مالزی هنوز به اثبات نرسیده است. گروهی از کارشناسان و کارآگاهان در ماه می 2018ادعا کردند خلبان این پرواز- زاهاری احمدشاه- از عمد هواپیما را دچار سانحه کردهاست و در عملیاتی انتحاری و با هدف خودکشی، پرواز 370مالزی را به اعماق اقیانوس هند، جایی که هرگز امکان یافتن آن وجود نداشته باشد، هدایت کردهاست. اما در نهایت، آخرین گزارش وزارت حملونقل مالزی درباره این سانحه حاوی اطلاعاتی درباره سرنوشت هواپیما یا سرنشینانش نبود و هیچ اشارهای بهدست داشتن خلبان یا کمکخلبانان در شکلگیری این فاجعه هوانوردی نشده است.