نو‌های بی‌بازار و کهنه‌های دل‌آزار

زهرا رستگارمقدم

 انگار باید در صداوسیما با دوران‌گذار خداحافظی کرد. هرچه بوده دوباره بازخواهد گشت. اینکه صداوسیما با مدیرانش به‌طور کامل خداحافظی نمی‌کند، قصه‌ای است که در هر دوره تازه مدیریتی سازمان تکرار می‌شود. دوره عبدالعلی علی‌عسگری ،رئیس سازمان صداوسیما نیز در این میان مستثنا نبوده است، تا جایی که دوره او را دوران بازگشت می‌دانند؛ بازگشت چهره‌های باسابقه که این‌بار در رده معاون به سازمان بازگشته‌اند. با این حال مهرماه امسال بود که علی‌عسگری، در جمع خبرنگاران، با اشاره به مشکلات مالی سازمان و اجرای قانون ممنوعیت به‌کارگیری بازنشستگان گفت که این سازمان همچنان در محدودیت‌های مالی قرار دارد و قانون منع به‌کارگیری بازنشستگان با مدنظر قراردادن تشکیلات جدید اجرا خواهد شد. اما آیا بازنشسته‌کردن نیروهای سازمان به‌درستی انجام شده و مدیران جوان در جایگاه درستی نشسته‌اند؟ در صدا و سیما چه خبر است؟ 

100جانباز و نقص قانون بازنشستگی

کسانی که بازنشسته شده و رفته بودند یا باید می‌رفتند، برگشتند. پس از آن بود که صداوسیما زیر ذره‌بین قرار گرفت. این افراد جزو پیشکسوت‌های نسل خود به‌حساب می‌آمدند؛ لطف‌الله سیاهکلی(رئیس سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی) که پیش از این نامش جزو بازنشسته‌ها بود، رضا علیدادی (معاون فنی)، مدیران اداری و مالی صداوسیما هچون علی کلباسی که شهریور ۹۵ پس از بازنشستگی رئیس مرکز سرمایه انسانی رسانه ملی شد، مجید آخوندی (معاون سیاسی بازنشسته سازمان) که با حضور علی‌عسگری دوباره سر کار آمد، حسین کرمی (رئیس مرکز سیمافیلم) از مدیرانی که سال‌ها در عرصه‌های فرهنگی فعالیت کرده بود و مرتضی میرباقری (معاون سیما) که از او به‌عنوان بازنشسته‌های سازمان نام برده می‌شود یا علی‌اصغر پورمحمدی که اول شهریور سال۹۵ بازنشسته شد و بعد از بازنشستگی مثل برخی دیگر از مدیران سازمان دوره کاری‌اش تمدید شد. او چندی پیش از مدیریت شبکه3 سیما به‌عنوان قائم‌مقام میرباقری منصوب شد، مثل رضا پورحسین دیگر قائم‌مقام میرباقری.

از آنجا که کارمندان صداوسیما 25ساله بازنشسته می‌شدند، پس از این انتصاب‌های جدید، با روی کار آمدن قانون بازنشستگی، دیگر تعویق و تمدیدی همچون گذشته برایشان وجود نداشت. طبق قانون تعدادی از افراد بازنشسته می‌شدند و تمدید مدیریتی مستلزم اتخاذ تصمیمات جدیدتری بود. اما در همین قانون هم استثناهایی به‌وجود آمد. باتوجه به قانون بازنشستگی، تنها افراد یا روسای نهادهایی که با اذن مقام معظم‌رهبری انتخاب می‌شوند، مستثنا بودند و به غیر از آنها هیچ استثنایی وجود نداشت؛ یعنی معاونان و سایر مدیران این سازمان از این قانون مستثنا نبودند؛ این در حالی بود که پس از این اظهارات، حجت‌الاسلام پرویز ولی‌زاده -مسئول امور ایثارگران نهاد ریاست‌جمهوری- گفت که اگر صداوسیما ادعا می‌کند که قانون خاص دارد و باید افراد بالای 25سال سابقه کاری بازنشسته شوند، این قانون شامل حال جانبازان نمی‌شود زیرا قانون جامع خدمات ایثارگران که دائمی شده و در ماده 2این قانون به صراحت نام صداوسیما و سایر نهادها آمده، گفته شده درصورت تمایل ایثارگران می‌توانند بازنشسته شوند. این واکنش زمانی بود که بیش از 100نفر از جانبازان صداوسیما که مایل به بازنشستگی نبودند، از علی‌عسگری به کمیسیون اصل 90مجلس شکایت کرده بودند. گویا باید طبق قانون، بازنشستگی پیش از موعد ایثارگران در دستگاه‌ها به تقاضا و درخواست ایثارگران باشد و در غیراین صورت بازنشستگی اجباری پیش از موعد، خلاف و فاقد وجاهت قانونی است. مهدی ایزدی -معاون حقوقی و امور مجلس بنیاد شهید و امور ایثارگران- در تصدیق صحبت‌های ولی‌زاده می‌گوید: «درصورتی که ایثارگر در مشاغل سخت و زیان‌آور مشغول به‌کار باشد، بازنشستگی پس از 25سال خدمت امکان‌پذیر است، در غیراین صورت ایثارگر می‌تواند دوباره تقاضای اعاده به‌کار بدهد و در دستگاه مربوطه، برای اتمام دوره کاری تا 30سال مشغول به‌کار شود». پس از آن، علیرضا اسماعیلی -رئیس کمیسیون ماده 16رسیدگی به شکایت ایثارگران- هم تأکید کرد که همه شاغلان پس از 30سال کار می‌توانند بازنشسته شوند، ولی درباره ایثارگران قانون ویژه‌ای وجود دارد.

افت مخاطب و مدیران جوان

استثناهای قانون بازنشستگی دست و پای صداوسیما را در عزل و نصب‌ها بسته و این سازمان در تغییرات تازه‌اش دست به انتخاب و جایگزینی جوانانی در پست‌های مدیریتی زده که چندان تصمیماتشان به نفع سازمان نبوده است. اما جوان‌گرایی سازمان پس از این جاگذاری‌های اولیه چطور بود؟ مثلا علی فروغی به جای علی‌اصغر پورمحمدی به شبکه3 رفت و مجید زین‌العابدین از مدیریت شبکه 5 جای علیرضا برازش -مدیر قدیمی شبکه یک- را گرفت. گفته می‌شود مدیران جوان از بخش بسیج این سازمان انتخاب شده‌اند. به هر روی تصمیمات این مدیران جوان چقدر باعث تقویت صداوسیما بوده است. شاید نخستین تغییرات در تغییر مدیر شبکه3 نمایان شد؛ وقتی چندهفته برنامه 90روی آنتن سیما نرفت و واکنش‌های زیادی برانگیخت. عادل فردوسی‌پور که جواب همه تهورهایش روی آنتن را در حذف برنامه محبوبش دید، مدتی سکوت کرد و وقتی  90دوباره روی آنتن رفت درباره آن غیبت چندهفته‌ای حرفی نزد. حتی هفته بعدش که برنامه به‌خاطر بازی فوتبال پخش نشد یا بار دیگر که کمتر از یک ساعت آنتن گرفت، خلاف دوره‌های گذشته، شبکه را با طعنه و کنایه‌هایش نشانه نگرفت. همین کنش و واکنش‌ها شاید بیننده این برنامه را به این نتیجه برساند که ایستادن مدیر جوان شبکه 3 روبه‌روی محبوب‌ترین مجری این شبکه و برنامه محبوبش برای اینکه نشان دهد قدرت دست کیست، چندان بی‌فایده نبود.

اگر مهم‌ترین اقدام فروغی پس از انتصابش را پخش‌نشدن برنامه‌ای محبوب بدانیم، شاید بهتر است بگوییم تجربه مدیریتی پورمحمدی مهم‌ترین فقدان مدیر جدید این شبکه است.