نه راه، نه کار

هادی پناهی|   ارومیه – خبرنگار:

معلولان نه راه دارند، نه خدمات، نه امکانات و سخت‌تر از همه این‌که قانون 3 درصد استخدامی برای آنها هم مورد توجه قرار نمی‌گیرد و اجرا نمی‌شود. از سال‌های گذشته با تصویب و ابلاغ قانون جامع حمایت از معلولان هر چند شرایط کمی بهتر شد، اما گلایه‌های معلولان از تبعیض‌ها همچنان پابرجاست. 


 گلایه از تبعیض

یکی از معلولان ارومیه‌ای به همشهری می‌گوید: ما معلولیت را محدودیت نمی‌دانیم و تمام تلاشمان بر این است که فرد مفیدی برای جامعه باشیم، اما راهمان بسته است و برای رسیدن به اهدافمان با مشکلات زیادی مواجهیم. 

«هادی محمدی» می‌افزاید: معلولان آذربایجان غربی مشکلات زیادی دارند. سیستم ناوگان حمل‌و‌نقل شهری به هیچ عنوان مناسب آنها نیست و نمی‌توانند از این امکانات استفاده کنند. خیابان‌ها، پیاده‌رو‌ها و ساختمان‌های اداری استان نیز به هیچ عنوان بهسازی نشده‌اند تا معلولان به‌راحتی به اتاق‌های مختلف دسترسی داشته باشند. ما دوستانی داریم که در مساکن مهر ساکن هستند، اما به دلیل این‌که بسیاری از آسانسورهای این ساختمان‌ها که برای اقشار کم‌درآمد ساخته شده‌، جایگذاری نشده است، گاهی تا یک ماه در خانه حبس می‌شوند، اما همه این مشکلات ما را آنقدر که تبعیض میان افراد عادی و معلول در جامعه وجود دارد، اذیت نمی‌کند.

وی درباره تبعیض در جامعه میان افراد سالم و افراد دارای معلولیت می‌گوید: تبعیض‌ها یک یا 2 مورد نیست، اما اجرا نشدن قانون 3 درصد در استخدامی‌ها بسیار آزار‌دهنده است. بر اساس قانون جامع حمایت از معلولان باید در استخدامی‌های دولتی این سهمیه به معلولان اختصاص پیدا کند، اما به بهانه‌های مختلف این قانون نادیده گرفته می‌شود و معلولان از فعالیت‌های اجتماعی و اشتغال محروم هستند. 


حذف معلولان به بهانه‌های مختلف

معاون اشتغال و مشارکت‌های مردمی اداره کل بهزیستی آذربایجان غربی در پاسخ به گلایه معلولان و محرومیت از سهمیه‌های اشتغال می‌گوید: قانون جامع حمایت از معلولان از سوی دولت به همه دستگاه‌های اجرایی ابلاغ شده است و پیگیری مشکلات پیش روی معلولان بر اساس این قانون، اقدامی است که ما باید به دنبال آن باشیم. 

«سیامک نبی‌زاده» اظهار می‌کند: قانون 3 درصد استخدامی معلولان یا در بین دستگاه‌های دولتی اجرا نمی‌شود یا اگر فرد معلولی در آزمون شرکت کرد و قبول شد، به بهانه‌های مختلف در مصاحبه‌ها این افراد را خط می‌زنند. مواردی از این دست در آموزش و پرورش و دانشگاه علوم پزشکی وجود داشته و پیگیری‌های ما نیز بی‌نتیجه بوده است.

وی ادامه می‌دهد: برای حل این مشکل باید اراده سیاسی پشت قانون جامع حمایت از معلولان قرار بگیرد و در کنار آن ضمانت اجرایی نیز وجود داشته باشد. در کشورهای خارجی برای حمایت از معلولان قوانین دارای ضمانت‌های اجرایی سختگیرانه هستند و مدیران دستگاه‌های دولتی نمی‌توانند به‌راحتی قانون را دور بزنند. 


جذب 7 نفر در 2 سال 

معاون اشتغال و مشارکت‌های مردمی اداره کل بهزیستی آذربایجان غربی بیان می‌کند: بهزیستی برای پیگیری امور معلولان در سایر ادارات، نمی‌تواند به آنها زور بگوید. بر اساس قوانین، باید یک درصد بودجه دستگاه‌ها به صدا و سیما اختصاص پیدا کند و صدا و سیما هم این بودجه را از بهزیستی دریافت می‌کند. این در حالی است که ما دستگاه حمایتی از اقشار آسیب‌پذیر هستیم و حتی صدا وسیما باید به روش‌های مختلف به ما کمک کند، اما در این میان حتی قوانین تصویب‌شده و ابلاغی در مورد معلولان از سوی مدیران دولتی نادیده گرفته می‌شود. 
نبی‌زاده در پاسخ به این سوال که در سال جاری چند نفر از معلولان در دستگاه‌های دولتی استخدام شده‌اند، اظهار می‌کند: در سال گذشته 5 نفر و در سال جاری 2 نفر از جامعه معلولان استان جذب دستگاه‌های دولتی شده‌اند که آمار قابل قبولی نیست.  وی می‌افزاید: در موسسات غیردولتی که از ما مجوز فعالیت می‌گیرند وضعیت بهتر است. چراکه صدور مجوز آنها را منوط به استفاده از معلولان واجد شرایط می‌کنیم و موسسات نیز قبول می‌کنند. بر این اساس آنها باید یک‌چهارم نیروی انسانی خود را از جامعه معلولان تامین کنند. 


اشباع دستگاه‌های دولتی

مدیر‌کل فرهنگی- اجتماعی استانداری آذربایجان غربی هم عنوان می‌کند: باید توجه داشته باشیم که ‌اکنون دستگاهای دولتی در استان از نیروی انسانی اشباع شده‌ است و حتی تا 15 درصد نیروی مازاد دارند. 
«اکبر محمدی» ادامه می‌دهد: در آزمون‌های رسمی دولت سعی می‌کند این 3 درصد را اجرایی کند، اما اگر فرد معلولی در مصاحبه‌ها صرفا به خاطر معلولیتش رد شود، استانداری به عنوان نهاد حاکمیتی به موضوع ورود خواهد کرد.  به گفته محمدی تا 2 سال قبل پیگیری موارد مربوط به مناسب‌سازی شهری برای معلولان جزو وظایف این اداره کل بود که تا آن زمان نیز ما به طور مرتب پیگیر موارد بودیم و نتایج آن نیز اکنون در شهر قابل لمس است، اما از آن زمان دفتر فنی معاونت عمرانی پیگیر امور است و ما دیگر چندان در جریان جزئیات اقدامات انجام‌شده، نیستیم. 


6 ماه حبس برای مدیران متخلف 

نماینده مهاباد در مجلس شورای اسلامی با بیان این‌که باید معلولان را به عنوان افراد مفید برای جامعه قبول کنیم، اظهار می‌کند: این افراد از یک ناحیه معلولیت دارند، ولی از توانمندی‌های مضاعف دیگری برخوردارند که معلولیت آنها را جبران می‌کند. لازم است تا معلولان را به ادارات و منصب‌های مدیریتی راه بدهیم تا آنها بتوانند موضوعات مربوط به جامعه معلولان را پیگیری کنند. 
«جلال محمودزاده» درباره گلایه معلولان از نبود نظارت بر اجرای قانون 3 درصد می‌گوید: همه قوانین مصوب، باید از سوی دستگاه‌های نظارتی مانند مجلس، دیوان محاسبات، سازمان بازرسی کل کشور و دیوان عدالت اداری پیگیری شود. اگر معلولان احساس می‌کنند که حق آنها ضایع می‌شود، باید به یکی از مراکز مراجعه کنند. ضمن آن‌که در قانون برای مدیران متخلف تا 6 ماه حبس نیز پیش‌بینی شده است. 


شناسایی ۴۸ هزار معلول در آذربایجان غربی

بیش از ۴۸ هزار معلول در آذربایجان غربی تحت پوشش حمایتی بهزیستی استان هستند که از این تعداد ۲۲ هزار و ۶۵۰ معلول جسمی و حرکتی و ۱۴ هزار و ۲۱۰ معلول ذهنی هستند. جمعیت قابل توجهی از معلولان استان قادر به اشتغال و انجام فعالیت‌های اجتماعی هستند و در این زمینه نیاز است که مسئولان استانی تدابیر ویژه‌ای برای این افراد در نظر بگیرند.

تامین اشتغال و ارائه خدمات به این افراد به عنوان بخشی از شهروندان استان، ضرورتی است که باید مورد توجه مسئولان قرار گیرد. به گفته مسئولان بهزیستی استان، اشتغالزایی به صورت کارفرمایی و مشاغل خانگی، اشتغالزایی از طریق هدفمندی یارانه‌ها، اشتغالزایی از طریق 5 درصد مشارکت مردمی، اشتغالزایی از طریق ایجاد کارگاه‌های تولیدی و پرداخت حق بیمه کارفرمایی و خویش‌فرمایی از اقدامات مهم بهزیستی آذربایجان غربی برای اشتغال این افراد است، اما باید سهم 3 درصدی جامعه معلولان از اشتغال‌های دولتی هم در نظر گرفته شود.