یک استیضاح و چند سؤال

حسن بهشتی‌پور | کارشناس سیاست خارجی

در رابطه با طرح‌های استیضاحی که در مجلس مطرح می‌شود، ذکر این نکته ضروری است که نمایندگان حق دارند براساس قوانین کشور طرح استیضاح هریک از وزیران را تهیه و مطرح کنند و این در قانون اساسی کشور نیز تصریح شده است. اما در رابطه با استیضاح اخیر یعنی طرح استیضاح وزیر امور خارجه به‌عنوان یک کارشناس و تحلیلگر سیاست خارجی اصلا شرایط را مناسب نمی‌دانم؛ به چند دلیل:

1- در درجه نخست با گذشت 40سال از پیروزی انقلاب اسلامی تا‌کنون  به غیر از یک مورد که در مجلس هشتم زمزمه استیضاح علی‌اکبر صالحی به‌خاطر یک انتصاب به راه افتاد، استیضاح وزیر امور خارجه در کشور سابقه نداشته و نخستین‌بار است که این موضوع در رابطه با آقای ظریف به‌عنوان دهمین وزیر پس از آقایان سنجابی، یزدی، بنی‌صدر، قطب‌زاده، میرحسین موسوی، ولایتی، خرازی، متکی و صالحی مطرح می‌شود. باید پرسید آیا اتفاق خارق‌العاده‌ای رخ داده که لزوم استیضاح وزیر خارجه برای نخستین‌بار را ضروری کند؟

2- مولا علی(ع) می‌فرماید حرف حق را باید در زمان و مکان مناسب گفت و این مهم است که اگر حرف حقی داریم در زمان و مکان مناسبی بیان شود. جا دارد نمایندگان استیضاح‌کننده به این مسئله توجه کنند که آیا شرایط عمومی کشور و منطقه مناسب استیضاح وزیر خارجه است یا خیر؟

3- کشور ما در جنگ اقتصادی با آمریکاست. در این شرایط هم شاید اشکالی نداشته باشد یک وزیر استیضاح شود اما نه کسی که در خط مقدم جبهه علیه دشمن است.

استیضاح‌کنندگان قطعا مدنظر خواهند داشت که در این شرایط جنگی قصد کمک به منافع ملی کشور را دارند یا تضعیف کسانی که در خط مقدم نبرد هستند؟

4- همانطور که آمریکا یک گروه اقدام برای مقابله با ایران ایجاد کرده، برای مقابله با آن هم ما باید برنامه‌ریزی  متحدانه داشته باشیم تا در این‌باره مقابله جدی کنیم، باید سؤال کرد آیا راه‌حل دیگری جز استیضاح وجود ندارد؟

5- هرچه فکر می‌کنم وزیر خارجه چگونه باید به این 11محور جواب دهد، مثل معروفی است که اگر گویم زبان سوزد و گر پنهان کنم مغز استخوان سوزد. چگونه وزیر می‌تواند به این سؤالات جواب دهد که منافع ملی را تامین کند؟

6- پیشنهاد می‌کنم نمایندگان محترم استیضاح‌کننده در یک جلسه تخصصی و نه علنی سؤالات خود را مطرح کنند تا وزیر بتواند بدون ملاحظاتی که دشمنان ممکن است از آنها بهره‌برداری تبلیغاتی کنند پاسخ بدهد.

7- پیشنهاد دوم این است که 24نماینده استیضاح‌کننده، راهکارهایی را که مدنظر دارند به وزیر خارجه ارائه دهند و بگویند در رابطه با دیپلماسی اقتصادی یا مثلا چین یا هند چه راهکاری مدنظرشان بوده و هست که وزیر امور خارجه از آن غفلت داشته است.