نگاه ویژه به مهارت‌آموزی در مازندران

شهرام سوادکوهی | ساری -خبرنگار:

بخش مهمی از بیکاری موجود در جامعه ناشی از نداشتن مهارت‌های شغلی است. این موضوع را هم مسئولان تأیید می‌کنند و هم کارشناسان حوزه اشتغال و کسب و کار. هرچند هنوز باور عمده اقشار و به‌ویژه بسیاری از بیکاران بر این است که باید شغلی در یکی از ادارات دولتی یا شرکت‌ و کارخانه‌‌ای برایشان فراهم شود تا مشغول فعالیت شوند، اما در جهان امروز که مشاغل روز به روز با تعاریفی جدید پا به عرصه می‌گذارند و استارت‌آپ‌ها در گوشه و کنار دنیا هر روز در حال تعریف کردن مشاغل نو و درآمدزا هستند، این نگرش و وابستگی نه تنها خوشایند نیست، بلکه نگران‌کننده است.

تأکید بر فراگیری دست‌کم یک مهارت مناسب برای همه افراد طی سال‌های اخیر، بارها مورد تأکید مسئولان قرار گرفته است. حتی با همین نگاه، نظام آموزشی کشور برنامه‌ریزی‌هایی برای جلوگیری از ورود بی‌رویه دانش‌آموزان به رشته‌های علوم تجربی و ریاضی انجام داد تا در استان‌هایی مانند مازندران که بیشترین گرایش خانواده‌ها و دانش‌آموزان، انتخاب رشته علوم تجربی است، گرایش یا حتی اگر شده توفیق اجباری تحصیل در رشته‌های فنی هم فراهم شود. در بخش دانشگاهی نیز از حدود 2 دهه پیش با روی کار آمدن دانشگاه علمی کاربردی این نگرش مهارت‌آموزی ایجاد شد و حالا چند سالی است که در مازندران به عنوان صدرنشین استان‌های دارای مراکز آموزش عالی در کشور نیز این دانشگاه‌ها پرتعداد و پردانشجو شده‌اند.


آموزش در محیط کار واقعی

استانی مانند مازندران که با داشتن شرایط مناسب برای اشتغال به‌ویژه در بخش‌های کشاورزی، دامداری و مهم‌تر از همه حوزه گردشگری نباید مشکل شغلی داشته باشد، تعداد زیادی دانش‌آموخته بیکار دارد. بخش مهمی از آن ریشه در مهارت‌آموزی افراد جامعه دارد. 
معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منابع استانداری مازندران در این‌باره گفت: طبق برنامه‌ریزی‌های انجام شده، امسال در مازندران مهارت‌آموزی در محیط کار واقعی برای 3348 نفر اجرا خواهد شد که تاکنون 34 درصد از رقم تعهد استان انجام شده است.

«حسن خیریان‌پور» اظهار کرد: این طرح با محوریت فرمانداران و همکاری ادارات فنی و حرفه‌ای و دستگاه‌های اجرایی مرتبط و برش شهرستانی آن تعیین و برای اجرا به فرمانداران ابلاغ شد. برای هدایت و پیگیری این موضوع هم کمیته‌ای تشکیل شده که به صورت هفتگی آمار عملکرد شهرستان‌ها را در این خصوص رصد و مورد ارزیابی قرار می‌دهیم. طبق آمارها از ابتدای امسال تاکنون 1139 نفر در مازندران دوره مهارت‌آموزی در محیط کار واقعی را پشت سر گذاشته‌اند.
به گفته وی، شهرستان‌های گلوگاه، نکا، فریدونکنار، بهشهر و آمل در این 8 ماه توانستند بیش از 50 درصد تعهد خود را اجرا کنند.


اجرای تعهدهای آموزشی

متولی اصلی اجرای این طرح اداره کل آموزش فنی‌وحرفه‌ای مازندران است که در سال‌های اخیر تلاش زیادی برای جذب افراد به دوره‌های آموزشی و مهارتی انجام داده و خروجی‌هایی هم داشت. 
مدیر کل آموزش فنی‌وحرفه‌ای مازندران حمایت از آموزش‌های مختلف و تربیت نیروی ماهر و کارآمد بر اساس نیازهای بازار را از الزامات ایجاد اشتغال پایدار برشمرد و گفت: آموزش‌ها باید بر اساس نیاز جامعه در حوزه شهری و روستایی باشد. در مازندران سند آمایش داریم که از برآورد بررسی‌ها و نیازسنجی‌های انجام شده، به دست آمده و در حوزه گردشگری، کشاورزی و فناوری‌ اطلاعات متمرکز است.

«سید حسین درویشی» تعهد آموزش دولتی در بخش فنی‌وحرفه‌ای در مازندران برای سال جاری را 6میلیون و 300 هزار نفر ساعت عنوان کرد و از محقق شدن بیش از 72 درصد این تعهد در استان خبر داد.

 به گفته این مسئول، آموزش‌ها صرفا در کارگاه‌ها و آموزشگاه‌ها ارائه نمی‌شوند و سکونتگاه‌های غیررسمی و حاشیه شهرها نیز از مناطق هدف این نهاد آموزشی در مازندران هستند. فنی‌وحرفه‌ای مازندران برای آموزش در این مناطق 100 هزار نفر ساعت در سال جاری تعهد دارد.

درویشی درباره طرح مهارت‌آموزی در محیط کار واقعی که «حسن خیریان‌پور» نیز آماری درباره آن ارائه کرد هم گفت: این طرح مبتنی بر همان طرح کاد است که در گذشته نیز اجرا می‌شد و اجرای آن بر همه استان‌ها تکلیف شده است. در این طرح فرد بدون این‌که مشکل بیمه‌ای و مسائل کارگری و کارفرمایی داشته باشد، در محیط‌های واقعی کار حضور می‌یابد و در پایان دوره می‌تواند به کمک اتحادیه، پروانه فعالیت را در همان صنف دریافت کند.


مهارت‌آموزی برای روستاییان و عشایر

این مسئول از تعهد 8 هزار نفر ساعتی مازندران برای آموزش مهارت در مناطق عشایری نیز خبر داد و بیان کرد: تاکنون 1760 نفر ساعت در این زمینه آموزش دیده اند. همچنین بر اساس تفاهم‌نامه‌ای که به پیشنهاد مازندران بین سازمان آموزش فنی‌وحرفه‌ای و نیروهای مسلح منعقد شد، در محیط‌های نظامی مازندران 209 هزار و 492 نفر آموزش دیدند که 40 درصد بیشتر از تعهد ایجاد شده برای استان است.

درویشی فقر فرهنگ مهارتی را از چالش‌های مهم در زمینه اشتغال کشور عنوان کرد و گفت: در مازندران که جمعیت روستایی بالایی دارد، آموزش مهارت‌ها از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. امسال در این زمینه وظیفه ویژه‌ای داریم و نشست‌های متعددی در همین راستا برپا شده است. حاصل این نشست‌ها تشکیل شورای مهارت استان بود که در شهرستان‌ها نیز تشکیل خواهد شد
. 
مدیرکل آموزش فنی‌وحرفه‌ای مازندران، توجه به آموزش مهارت در روستاها را یکی از عوامل اصلی جلوگیری از مهاجرت‌ و همچنین اشتغال‌زایی در این مناطق به منظور فقرزدایی و توسعه روستایی در استان برشمرد و تصریح کرد: دلیل تأکید بر مهارت این است که وقتی کسی در پی کسب مهارت شغلی باشد، تمام مسیر را برای خودش ترسیم می‌کند و با استفاده از توان و ایده برای ایجاد شغل و حفظ آن تلاش خواهد کرد. ساختار آموزش مهارت‌ها به شکلی است که منجر به تولید و اشتغال می‌شود.


فرهنگ خوداشتغالی

همانگونه که مسئولان نیز تأیید می‌کنند، بخش زیادی از چالش‌های شغلی متعددی که در کشور و مازندران وجود دارد، با کسب مهارت برطرف می‌شود. البته تردیدی نیست که در این بخش علاوه بر آموزش، حمایت از افراد نیز ضروری است. 
طرح پرداخت تسهیلات خوداشتغال‌زایی در همین راستا انجام می‌شود که مازندران در آن سهم بسزایی دارد. مازندران استانی است که خوداشتغالی در فرهنگ آن وجود دارد. این موضوع را هنوز می‌توان در روستاها و از فعالیت‌های شغلی بومی پیرمردها و پیرزن‌های مازندرانی دریافت، اما تغییر سبک زندگی و وابستگی به مشاغل دولتی سبب شده این جامعه مولد و اشتغال‌زا از فرهنگ اشتغال‌زایی و خوداشتغالی دور شود. شاید طرح‌ آموزش مهارت‌ها بتواند نسل‌ جدید را در استان به خوداشتغالی اثرگذار و پایدار پیوند دهد.