زدن زنان در 49کشور جهان موجه است

سمیرا مصطفی‌نژاد


محققان دانشگاه بریستول در ‌ماه اکتبر سال 2018 نتیجه دردناک پژوهش نظرسنجی‌هایی که درباره خشونت‌های خانگی که بین سال‌های  2005تا 2017 انجام داده بودند را منتشر کردند: پذیرش اجتماعی نسبت به خشونت خانگی علیه زنان در جهان بسیار شایع است و 36درصد از شهروندان کشورهای توسعه‌یافته خشونت‌ورزی علیه زنان را در موقعیت‌هایی خاص موجه می‌دانند. این محققان با استفاده از آمارهای جمعیت‌شناسی و سلامت که در بازه زمانی 12ساله ازبیش از 11میلیون  شهروند 49کشور توسعه‌یافته جهان گرد‌آوری شده‌بود، دریافتند که 36درصد از مردان کشورهای توسعه‌یافته اعتقاد دارند در یک یا چند مورد از این موقعیت‌ها از جمله خروج‌ از خانه بدون اطلاع، بحث‌کردن، بی‌توجهی به کودکان، شک کردن به وفاداری و سوزاندن غذا یا امتناع از برقراری رابطه جنسی، زدن همسر یا شریک زندگی موجه است. براساس این گزارش، پذیرش اجتماعی خشونت خانگی درکل در آسیای جنوبی با 47درصد بیشترین و در آمریکای لاتین و کارائیب با 12درصد کمترین میزان را دارد.

خطرناک‌ترین کشورها برای زن‌بودن

بنیاد تامسون رویترز نیز در سال 2018برای دومین‌بار براساس نظرسنجی از 550‌متخصص حوزه زنان درباره وضعیت زنان در 193کشور عضو سازمان ملل متحد، فهرستی جدید از پرخطر‌ترین کشورهای جهان برای زنان را تدوین و هندوستان را به‌عنوان پرخطرترین مکان برای زندگی زنان در جهان اعلام کرده‌است. در این نظرسنجی از متخصصان حوزه زنان درباره وضعیت بهداشت، تبعیض جنسیتی، سنت‌های فرهنگی، خشونت جنسی و غیرجنسی و قاچاق انسان در کشورهای مختلف پرسیده شده ‌است و براساس پاسخ‌های دریافتی، 10کشور به‌عنوان پرخطرترین کشورها برای زنان معرفی شده‌اند.

براساس نتیجه نظرسنجی بنیاد تامسون رویترز، هندوستان از نظر کارشناسان حوزه زن که درنظرسنجی شرکت کرده‌اند، در حوزه خشونت جنسی، قاچاق انسان و خطرات ناشی از آداب و رسوم و سنت‌ها، بدترین وضعیت را برای زندگی زنان دارد. پس از هندوستان کشورهای افغانستان، سوریه، سومالی، ‌عربستان سعودی، پاکستان، کنگو، یمن، ‌نیجریه و آمریکا ناامن‌ترین کشورها برای زنان هستند.

 اگرچه آمریکا در این فهرست در حوزه‌های سلامت، تبعیض جنسیتی، سنت‌های فرهنگی و قاچاق انسان جایگاهی در میان دیگر کشورهای پرخطر جهان ندارد اما از نظر خشونت جنسی و خشونت غیرجنسی وضعیت نابسامانی دارد و به‌عنوان دهمین کشور پرخطر جهان انتخاب شده‌است. این کشور تنها کشور غربی حاضر در فهرست است که به واسطه آغاز جنبش MeToo پس از انتشار گزارش‌های گسترده از تعرض‌ها و تجاوزهای جنسی در این کشور، جایگاه دهم جهان را به‌دست آورده‌است.

خشونت علیه زنان در ایران

وضعیت زنان در ایران نیز بهتر از دیگر نقاط جهان نیست. فاطمه قاسم‌پور- رئیس مرکز تحقیقات زن و خانواده تهران- به تازگی در نشست نقد و بررسی «لایحه تأمین امنیت زنان در برابر خشونت» اعلام کرد که 66درصد زنان در ایران با خشونت مواجهند. همچنین احمد شجاعی- رئیس سازمان پزشکی قانونی- در تیرماه 97 اعلام کرد که 90درصد از شاکیان همسرآزاری در کشور را زنان تشکیل می‌دهند. به گفته او در سال 96 از میان 81هزار و 729 نفری که در اعتراض به همسرآزاری به پزشکی قانونی مراجعه کرده‌اند، 77059 نفر زن بوده‌اند. بیشترین این شکایات در استان‌های تهران، خراسان رضوی و اصفهان ثبت شده‌ است و کمترین آمار به استان‌های قم، سیستان و بلوچستان و ایلام تعلق دارد. همچنین این مرکز بیشترین موارد همسرآزاری را آزار زنان از سوی مردان گزارش کرده و گزارش‌های ثبت‌‌شده آزار مرد از سوی زن را انگشت‌شمار اعلام کرده ‌است.

سازمان همکاری و توسعه اقتصادی( OECD ) نیز نقشه‌ای از آمار خشونت علیه زنان در جهان تدوین کرده‌است که آخرین آمار گرد‌آوری شده در آن به سال 2014 تعلق دارد. براساس این آمار، درصد خشونت علیه زنان، شامل خشونت جسمانی و جنسی، در ایران 21درصد است.

آمار سازمان ملل و سازمان بهداشت جهانی و OECD

بیشترین شیوع خشونت براساس نقشه این سازمان در کشورهای آفریقایی مشاهده می‌شود که بالاترین آمار را گینه با 92درصد به‌خود اختصاص داده است و پس از آن کشورهای افغانستان با 90درصد، مالی با 87درصد، تیمور شرقی با 86درصد و لائوس با 81درصد بیشترین آمار خشونت علیه زنان را دارند.

همچنین براساس آمار سازمان ملل و سازمان بهداشت جهانی، 35درصد از زنان در سراسر جهان در دوره‌ای از زندگی خود خشونت جسمی یا جنسی را از سوی همسر یا شریک زندگی و تجاوز و تعرض جنسی را از سوی افراد بیگانه تجربه می‌کنند. تعدادی از پژوهش‌های ملی نیز نشان می‌دهد که 70درصد زنان در طول زندگی خود قربانی خشونت شریک زندگی‌شان می‌شوند. نتیجه این پژوهش‌ها نشان می‌دهد  که درصد ابتلای این زنان به افسردگی، بروز سقط جنین و ابتلا به ایدز نسبت به زنانی که چنین خشونت‌هایی را تجربه نکرده‌اند، بسیار بیشتر است. براساس آمار نهاد زنان سازمان ملل، خشونت جسمی یا جنسی از سوی همسر یا دوست صمیمی شایع‌ترین شکل خشونت علیه زنان در جهان است.همچنین دختران و زنان بالغ 71درصد از قربانیان نوع دیگری از خشونت- قاچاق انسان- را تشکیل می‌دهند و تقریبا 3 نفر از 4 زن و دختری که قاچاق می‌شوند، مورد سوءاستفاده جنسی قرار می‌گیرند. ازدواج کودکان(شکل دیگری از خشونت علیه زنان در دسته‌بندی سازمان ملل) میلیون‌ها زن در سراسر جهان را تحت‌تأثیر قرار داده ‌است و 650میلیون زن و دختر پیش از 18سالگی مجبور به ازدواج شده‌اند. پژوهشی دیگر که میان چند کشور در خاورمیانه و شمال آفریقا انجام شده ‌است نشان می‌دهد  که 40تا 60درصد از زنان در این کشورها از تعرض‌های خیابانی، ‌شامل متلک، تعقیب یا زل‌زدن آزار می‌بینند. ‌همچنین 31تا 64درصد از مردان در این کشورها انجام چنین اعمالی را تأیید کرده‌اند و بالاترین درصد ارتکاب این نوع خشونت در میان مردان جوان، مردان تحصیل‌کرده و مردانی که در کودکی قربانی خشونت بوده‌اند رخ می‌دهد.