گزارش
آغاز فاز دوم توسعه «قوری‌قلعه»
فاز دوم توسعه این غار اکنون در کمیته طبیعت‌گردی سازمان میراث فرهنگی‌مطرح است
رضا جمشیدی| کرمانشاه-خبرنگار :
غار قوری‌قلعه، با طول حدود 13 کیلومتر، طولانی‌ترین غار ایران و بزرگ‌ترین غار آبی آسیاست که جاذبه‌های فراوانی برای گردشگران دارد. قوری‌قلعه در لیست یکی از 7 اثر طبیعی ملی ایران به ثبت رسیده است. این غار را سال 1355 عده‌ای از غارشناسان انگلیسی کشف کردند و پس از کشف غار، گروه دیگری از غارنوردان کشور فرانسه به تحقیق در مورد این اثر طبیعی و ملی کشورمان پرداختند. آنان با توجه به تخمین‌هایی که زدند دریافتند این غار ۶۵ میلیون سال قدمت دارد.
از لحاظ مساحت نیز غار قوری‌قلعه یکی از بزرگ‌ترین غارهای آبی در میان غارهای کهن است و مساحت آن حدود ۵۰۰ متر به ثبت رسیده است. محققان کشور نیز دست به کار شدند و در دهه 60 خورشیدی به همت گروهی از غارنوردان کرمانشاه قسمت‌های دیگری از غار را شناسایی کردند. در این کاوش، بیش از ۳ کیلومتر از غار قوری‌قلعه کشف و شناسایی شد. طول این غار ۱۲ کیلومتر و عمق آن ۳۱۴۰ متر است و به همین دلیل آن را یکی از بزرگ‌ترین غارهای آبی خاورمیانه می‌دانند. حوضچه‌های این غار به ۱۴ متر می‌رسد و همچنین دمای درون غار ۷ تا ۱۱ درجه است و در همه فصل‌های سال ثابت است.
یکی از عجایب و ویژگی‌های منحصربه‌فرد این غار وجود 4 آبشار در عمق نزدیک به ۳ هزار متری از این غار ۶۵ میلیون ساله است که ارتفاع هریک از آنها بین ۱۰ تا ۱۲ متر بیان شده است. وجود این آبشارهای بسیار زیبا آن هم درون غار و در عمق زمین از پدیده‌هایی است که باور آن سخت و حتی غیرممکن است، اما در غار قوری‌قلعه می‌توان شاهد این شگفتی بود که بیان‌کننده خاص بودن آن نسبت به دیگر غارهای مشابه است. غار قوری‌قلعه افزون بر زیبایی‌های طبیعی‌اش از لحاظ تاریخی و باستان‌شناسی نیز دارای اهمیت و ارزش فراوانی است، چراکه در این غار شگفت‌انگیز آثاری کشف شده که برخی از آنها متعلق به اواخر دوران حکومت ساسانیان و زمان حکومت یزدگرد سوم است. با وجود بیش از40 سال از کشف این غار زیبا هنوز از همه ظرفیت‌های آن برای جذب گردشگر استفاده نشده است.
ظرفیت‌های گردشگری اورامانات
استاندار کرمانشاه، در جریان بازدید اخیرش از مجموعه غار قوری‌قلعه، به ظرفیت‌های بزرگ منطقه اورامانات برای توسعه گردشگری و خدمات اشاره کرد و گفت: غار قوری‌قلعه در جذب توریست و گردشگر ظرفیت بالایی دارد و در عین حال به تزریق امکانات نیاز دارد. «هوشنگ بازوند» با بیان این‌که اعتبار لازم برای توسعه زیرساخت‌ها در مجموعه گردشگری غار قوری‌قلعه اختصاص داده خواهد شد، توضیح داد: گردشگری زمانی مورد پذیرش مردم قرار می‌گیرد که در سفره‌های مردم تحول و تغییر مثبت ایجاد کند.
برنامه‌های توسعه غار
مدیرعامل شرکت توسعه گردشگری ایران ظرفیت‌های این غار را برشمرد و برنامه‌های توسعه‌ای آن را نیز بازگو کرد. «علی جیرفتی» در پاسخ به این‌که به طور مشخص در مورد غار قوری‌قلعه کرمانشاه به نظر می‌آید مشکلاتی وجود دارد و برای انتخاب سرمایه‌گذار و پیشبرد برنامه توسعه غار اختلاف‌نظرهایی به‌وجود آمده است، گفت: قوری‌قلعه یکی از سرمایه‌گذاری‌های خوب شرکت توسعه گردشگری کرمانشاه است به طوری که بقیه شرکت‌ها را نیز تشویق می‌کنیم به سمت این نوع از سرمایه‌گذاری بروند. قوری‌قلعه مکانی بکر و طبیعی بود که به دلیل توسعه‌نیافتگی از آن بهره‌برداری نمی‌شد و درآمدی برای کشور نداشت.
این موضوع نیز مطرح می‌شود که شاید دستگاه‌های بسیاری نظیر منابع طبیعی، زمین شهری، میراث فرهنگی، حفاظت محیط‌زیست و… در آن درگیر هستند و به همین دلیل هماهنگی با آنها سخت است، ولی مشکل خاصی وجود ندارد و صرفاً باید هماهنگی‌های لازم با دستگاه‌های ذی‌ربط صورت بگیرد. برای این‌که بتوانیم هم الزامات میراث فرهنگی، منابع طبیعی، حفاظت محیط‌زیست و… را رعایت کنیم و هم الزامات منطقه نمونه گردشگری و منابع آب و… ممکن است اختلاف‌سلیقه‌هایی وجود داشته باشد. اما در مجموع قوری‌قلعه یکی از پروژه‌های موفق است و نسبت به سرمایه‌گذاری انجام‌شده بازگشت سرمایه خوبی داشته است. فاز دوم توسعه این مجموعه نیز در دستور کار قرار دارد و به‌زودی شروع می‌شود. مطالعات کامل و گرفتن تأییدیه‌های لازم نیز انجام شده و اکنون در کمیته طبیعت‌گردی سازمان میراث فرهنگی نیز مطرح است و اگر آنجا به تصویب برسد، غار قوری‌قلعه جزو مناطق نمونه طبیعت‌گردی نیز قرار می‌گیرد.
توسعه با توجه به الزامات زیست‌محیطی
«علی جیرفتی»، مدیرعامل شرکت توسعه گردشگری ایران، گفت: این را که بگوییم در مناطق بکر طبیعی هیچ‌گونه توسعه‌ای نباید صورت بگیرد، قبول ندارم. توسعه این مناطق باید با توجه به الزامات زیست‌محیطی و طبیعی و در نظر گرفتن شرایط خاص آنها صورت بگیرد و در نهایت به مقاصد گردشگری طبیعی تبدیل شوند و در خدمت انسان باشند، اما این‌که می‌گویید به آنها آسیب نزنیم بله این درست است. ما در مورد غار قوری‌قلعه گزارش منفی از اداره حفاظت محیط‌زیست و منابع طبیعی نداشته‌ایم و نمایندگانشان به طور مداوم آنجا مستقرند و بر عملکرد ما نظارت دارند. حتی منابع آب هم که مالکیت دارد درخصوص واگذاری این مجموعه برای بهره‌برداری مناسب اعلام آمادگی کرده است.
بنابراین اگر خطر آسیب وجود داشت، ابتدا این مراجع عنوان می‌کردند. این‌که می‌گویید به منطقه بکر دست زدید، بله ما به این منطقه دست زدیم در غیر این صورت کسی داخل آن نمی‌رفت. ما آن را مطابق با ضوابط زیست‌محیطی و طبیعی تغییر دادیم و قابل استفاده کردیم. اگر مشکلی در زمینه زیست‌محیطی باشد حتماً باید آن را رعایت کنیم، اما این‌گونه نیست که بگوییم ما توسعه نمی‌دهیم و دست به مناطق بکر نمی‌زنیم.
