ایرانی‌ها مستعد ابتلا به دیابت هستند

محسن نعمتی |  مدیر گروه آموزشی تغذیه دانشگاه علوم پزشکی مشهد: 

بیماری دیابت زاییده زندگی مدرن بشر  است. دیابت یک بیماری هورمونی مزمن است اما تا 90 درصد می‌توان با تغذیه صحیح و رسیدن به وزن مناسب از ابتلا به دیابت نوع 2 پیشگیری کرد.

 بزرگ‌ترین کمک علم تغذیه برای پیشگیری از دیابت این است که افراد پیش‌دیابتیک به دیابت مبتلا نشوند. افراد پیش‌دیابتیک دارای علائمی مانند قند بالای 100، فشار خون بالا، چربی خون بالا و اضافه وزن 
هستند.

 درصد افراد پیش‌دیابتیک در استان‌های مختلف با یکدیگر فرق دارد و در یزد آمار بیشتری را نشان می‌دهد. در مرحله دوم یعنی پس از مبتلا شدن فرد به دیابت، علم تغذیه می‌تواند از بروز عوارض آن پیشگیری کند. در مرحله سوم نیز علم تغذیه می‌تواند از بروز عوارض شدیدتر مانند قطع عضو و دیالیزی شدن در بیماران دیابتی جلوگیری کند. 

از مهم‌ترین علل ابتلا به دیابت اضافه‌وزن و چاقی و نیز عدم تحرک است که ایرانی‌ها به دلیل اضافه‌وزن و چاقی و نداشتن تحرک کافی مستعد ابتلا به آن هستند. همچنین نوع چاقی ایرانی‌ها به صورت سیبی‌شکل که تجمع چربی در ناحیه شکم است، افراد را مستعد به دیابت می‌کند. 

شروع سن دیابت تیپ 2 به صورت ارثی 45 سال است که می‌توان با تغذیه صحیح و ورزش آن را به تاخیر انداخت و یا در صورت مبتلا شدن از عوارض آن کاست. افراد بدون توارث نیز در معرض ابتلا به دیابت هستند که عامل اصلی آن اضافه‌وزن و چاقی است. تحرک و فعالیت منظم فیزیکی و داشتن وزن طبیعی از عوامل مهم در پیشگیری از ابتلا به دیابت است که پس از مبتلا شدن فرد نیز می‌تواند از بروز عوارض آن پیشگیری کند. مصرف یک غذای خاص مانند قندهای ساده و کربوهیدرات‌ها علت ابتلا به دیابت نیست، بلکه چاقی ناشی از مصرف این مواد غذایی بدن را نسبت به تولید انسولین مقاوم می‌کند.

اخیرا شاهد تبلیغ و عرضه کیک، شکلات و بیسکویت‌های رژیمی و دیابتی در سایت‌ها، فروشگاه‌ها و رستوران‌ها هستیم در حالی‌که از نظر علم تغذیه و پزشکی اساسا این‌گونه محصولات رژیمی مفهومی ندارد. ما معتقدیم هر انسانی باید از لذت خوردن و نعمت‌های این جهان بهره‌مند شود و در این زمینه نباید به توصیه‌های پزشکی که در فضای مجازی منتشر می‌شود، اعتماد کرد.

رژیم فرد دیابتی متفاوت از سایر افراد خانواده نیست، اما باید به توصیه‌ها از منابع قابل اعتماد در این زمینه عمل کرد. یکی از مهم‌ترین توصیه‌ها برای کنترل دیابت که تمام مجامع علمی دنیا بر آن تاکید دارند، مصرف غذا در حجم کم و وعده‌های زیادتر و نیز مصرف میان‌وعده در روز است.