سلامت شهروندان، بزرگ‌ترین سرمایه شهر

محمدحسین حسن‌زاده|  مدیرکل سلامت و امور اجتماعی شهرداری تبریز:

در حال حاضر مقدماتی فراهم شده که توسعه دوچرخه‌سواری، موضوع حمل‌و‌نقل پاک و زیرساخت‌های مورد نیاز توسعه دوچرخه‌سواری را شامل می‌شود و اگر این موضوع نهایی شود، قدم بزرگی در سلامت شهری برداشته خواهد شد.  شهر تبریز هم از بستر مناسبی برای توسعه دوچرخه‌سواری برخوردار است.

 در چند سال گذشته شاهد توسعه دوچرخه‌سواری در بعضی شهرها از جمله تبریز بودیم، اما بحث زیرساخت‌ها موضوع مهم‌تری است، چراکه شرایط جغرافیایی و توپوگرافی شهرها با هم تفاوت دارند و این موضوع مستلزم زیرساخت‌های متفاوت است. برای مثال در شهرهای فرسوده، ایجاد مسیرهای مخصوص دوچرخه‌سواری کار چندان راحتی نیست. با این حال، بحث‌های فرهنگی نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. این باور که در هر موقعیتی می‌توان به‌جای استفاده از خودروهای شخصی و تک‌سرنشین از دوچرخه استفاده کرد، خیلی مهم است. سلامت شهری در زندگی امروزی که دچار زندگی مکانیکی شده‌ایم، مورد تهدید واقع شده و از این رو لازم است حداقل در مسیر خانه تا محل کار یا بخشی از رفت و آمدهای روزانه از دوچرخه استفاده کنیم.

برای تحقق این موضوع از سوی مدیریت کلان استانی و مدیریت شهری و از آن مهم‌تر از طرف شهروندان عزم و اراده‌ای جدی نیاز است تا همه قبول کنند که در کنار خودروها و موتورسیکلت‌ها که آلاینده هستند، دوچرخه یک وسیله حمل‌و‌نقل بدون آلاینده است. در این زمینه قطعا باید سلیقه، روحیه و وضعیت جسمانی شهروندان نیز مدنظر باشد و در این ارتباط شاهدیم که دوچرخه‌های برقی هم به بازار آمده که هم می‌توان از پدال آن و هم در محل‌هایی که امکان فشار زیاد وجود دارد، از حالت مکانیکی استفاده کرد.

تبریز از بابت آلودگی هوا به‌خصوص در فصول پاییز و زمستان شرایط خوبی ندارد و در این خصوص بحث‌های فرهنگی و اجتماعی کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد. در حال حاضر شاهدیم که بیماری‌های قلبی و ریوی و سکته بیشتر شده است که این موضوع متاثر از 2 عامل اصلی است که یکی، نبود تغذیه سالم و تبدیل سیستم غذایی سنتی به پرچرب و دیگری کم‌تحرکی ناشی از مکانیزه شدن زندگی است.

 این در حالی است که سلامت شهروندان به عنوان یکی از اصلی‌ترین سیاست‌های مدیریت شهری، بزرگ‌ترین سرمایه شهر تبریز محسوب می‌شود. یعنی اگر شهروندانی سالم و پویا داشته باشیم، ارزش افزوده و منافع زیادی برای شهر ایجاد شده و به مدیریت شهری کمک خواهد شد. شهروندان باید از سوی متخصصان به آگاهی‌های لازم برسند که چرا وضعیت جسمانی آنها از حالت عادی خارج شده است. هر فردی اگر یک ساعت تحرک داشته باشد و مصرف انرژی‌اش محسوس باشد، نیاز به پزشک و مراقبت‌های خاص نخواهد داشت و از سلامت جسمی و ذهنی برخوردار خواهد بود.

در شهرداری تبریز و اداره کل سلامت و امور اجتماعی، قدم‌هایی برداشته شده که همگی بر توسعه دوچرخه‌سواری استوار است اما این اقدامات، عزم و مطالبه‌گری خود مردم است که امکانات را از شهرداری بخواهند اما اکنون شاهد این مطالبه‌گری نیستیم، چون تعداد دوچرخه‌سواران در تبریز کم است.
شهروندان ما با ورزش نامانوس نیستند و کسانی که دوچرخه‌سواری می‌کنند، آنهایی نیستند که قدرت خرید خودرو را ندارند، بلکه افرادی دوچرخه‌سواری مستمر و پایدار دارند که می‌خواهند خود را با زندگی شهروندی همراه کنند. اینها افرادی هستند که برای سلامت خود و شهرشان احساس نیاز کرده‌اند و به سمت دوچرخه‌سواری آمده‌اند.

بر این اساس اگر برنامه‌های متعدد دوچرخه‌سواری برای اقشار مختلف جامعه ایجاد کنیم، هم بر تعداد افراد دارای دوچرخه اضافه خواهد شد و هم با حضور خود، آگاهی ‌شهروندان دیگر را در این زمینه بیشتر خواهند کرد. اصلی‌ترین کار شهرداری تبریز در بخش سلامت و ورزش، برنامه‌‌ریزی برای ورزش همگانی و حمل‌و‌نقل پاک، به‌ویژه دوچرخه‌سواری است. در این زمینه اگر بخش عمده‌ای از اعتبارات حمل‌و‌نقل عمومی و ترافیک شهرداری تبریز هم به سمت دوچرخه‌سواری اختصاص داده شود، راه اشتباهی نیست، چون دوچرخه کم‌هزینه و قابل دسترس برای عموم است و یک جایگزین مطمئن برای سفرهای داخل شهری به شمار می‌رود.