روزی صیادان در انتظار مجوز

سیدامیرحسین عظیمی|  خبرنگار:

مجوز صید، دردی قدیمی برای صیادان سیستان و بلوچستان است. صیادانی که به گواه سازمان شیلات ایران قطب صید و صیادی ایران هستند و حداقل 70 درصد نیاز صید صنعتی و 50 درصد نیاز صید تجاری ایران را تامین می‌کنند. 
صیادان سیستان و بلوچستانی هرچند در صید و صیادی سرآمدند، اما مشکلات بسیاری در این زمینه دارند. یک روز با دزدی و غارت دریایی سومالیایی‌ها مواجه‌اند و روز دیگر ترالرها برای آن‌ها مشکل ایجاد می‌کنند. 
از همه مهم‌تر نداشتن مجوز است که بنا به آمار رسمی و غیررسمی حداقل 3 هزار قایق صیادی در سیستان و بلوچستان فاقد مجوز صید هستند و 17 سال است که غیرقانونی صید می‌کنند. 

مدیر کل شیلات سیستان و بلوچستان می‌گوید: ما در 11 بندر صیادی سیستان و بلوچستان بیش ‌از 1400 قایق صیادی و افزون بر 900 فروند لنج صیادی داریم؛ لنج‌ها عمدتا در آب‌های فراساحل و نزدیک به آب‌های بین‌المللی اقیانوس هند صید می‌کنند و قایق‌های صیادی هم در آب‌های ساحلی. 

 «هدایت‌الله میرمرادزهی» می‌‌افزاید: از حداقل 17 سال پیش تاکنون صدور مجوزهای صید جدید برای قایق‌های صیادی که در آب‎های ساحلی، عمدتاً تا حداکثر 12 مایل صید می‌کنند، به‌دلیل محدودیت منابع و آبزیان توسط سازمان شیلات لغو شده است. از آن‌جایی‌که در این محدوده ساحلی ذخایر دریا اندک و در برخی موارد رو به انقراض است، سیاست سازمان شیلات حفظ ذخایر دریا در آب‌های ساحلی است. 


آماردقیق نداریم

میرمرادزهی می‌گوید: اطلاعات جامع و منسجمی از قایق‌های صیادی بدون مجوز در سیستان و بلوچستان نداریم، اما تعدادشان حداقل به 3 هزار قایق صیادی می‌رسد که در این‌سال‌ها بدون مجوز صید کرده‌اند. هرچند در منابع ساحلی محدودیت شدید داریم، به فراخور منابع آبی درخواست مجوز صید از سازمان شیلات کردیم و سازمان به 250 قایق در ماه‌های آینده پس از دو دهه، مجوز صید اعطا خواهد کرد. 

مدیر کل شیلات سیستان و بلوچستان تاکید می‌کند: ما نمی‌توانیم برای 3 هزار قایق صیادی به‌صورت یک‌جا مجوز صادر کنیم؛ چراکه به‌هیچ‌ عنوان منابع آبی در خط ساحل این اجازه را به ما نمی‌دهد. بسیاری از گونه‌ها در سال‌های اخیر به دلیل صید بی‌رویه رو به انقراض رفتند. برای قایق‌های جدید هم با رعایت محدودیت‌های زمان، مکان و نحوه صید مجوز صادر می‌شود. صیادان طبق برنامه شیلات و با روش صید انتخابی به صید می‌پردازند و نه با روش صید انتظاری که هرچه در تورشان آمد جمع کنند. 


هدایت صیادان به صید فراساحل 

میرمرادزهی با اشاره به هدایت صیادان به صید فراساحل می‌گوید: سیاست اصولی و اساسی سازمان شیلات تقویت ناوگان فراساحلی و افزایش بهره‌وری از دریا در آب‌های فراساحل است، هرچند سیستان و بلوچستان رتبه اول صید و صیادی ایران را عمدتاً به‌دلیل صید صیادان فراساحل را دارد. این صیادان با بیش ‌از 900 فروند لنج در آب‌های کمیسیون بین‌المللی، تن ماهیان اقیانوس هند (IOTC) را با حداقل 30 تا 35 روز دریاروی و در فاصله‌ بیش‌از 2هزار مایل به صید می‌پردازند، اما بنا داریم با تقویت ناوگان صیادی فراساحل به برداشت حداکثری از کمیسیون برسیم. ما در برداشت عقبیم و بسیاری از کشورهای پیشرفته با روش‌های نوین خیلی بیشتر از ما صید می‌کنند. 

مدیر کل شیلات سیستان و بلوچستان می‌گوید: برای افزایش میزان بهره‌وری ناوگان فراساحلی، تغییر روش صید از سنتی به مدرن، اعزام کشتی‌های پشتیبان به همراه لنج‌ها و اعزام کشتی‌های بزرگ صید صنعتی را به آب‌های فراساحلی در دستور کار داریم. فقط با اعزام کشتی‌های بزرگ صید صنعتی که همین حالا هم به‌صورت موردی از چابهار اعزام می‌شوند، میزان صید سیستان و بلوچستان به‌صورت جالب توجهی افزایش می‌یاید. کشتی‌های صید صنعتی ظرفیتی بیش ‌از 2 هزار تن دارند و این در حالی است که ناوگان صیادی سنتی و لنج‌های ما ظرفیت حداکثر 100 تا 120 تن را دارند. برای تقویت ناوگان سنتی هم اعزام کشتی‌های پشتیبان را در نظر گرفتیم که این کشتی‌ها با تامین نیازهای لنج از جمله آذوقه، سوخت و انبار مدت دریاروی را افزایش می‌دهند و میزان صید و بهره‌وری لنج‌ها را بالا می‌برند.


6 هزار خانوار در انتظار مجوز صید

هرچند سیاست شیلات تقویت ناوگان فراساحل و تشویق صیادان ساحلی به صید در فراساحل است، این سیاست تاکنون حداقل در عمل آنچنان عملیاتی نشده و همچنان همان حداقل 3 هزار قایق صیادی در حال صید در آب‌های ساحلی‌اند. 
یک صیاد محلی به همشهری می‌گوید: در قایق صیادی به‌طور متوسط حداقل 2 نفر کار می‌کنند، این یعنی 6 هزار نفر در سیستان و بلوچستان 2 دهه است در انتظار مجوز صید هستند، البته قایق‌هایی هستند که تا 5 صیاد هم روی آن‌ها کار می‌کنند، در حالی که فعالیت 2 نفر استاندارد است. 
 «محمدحنیف بلوچ‌شهرکی» می‌افزاید: قایق‌های بدون مجوز بیشتر شب‌ها به صید می‌روند، یگان حفاظت شیلات هم زیاد با آن‌ها کاری ندارد، چون تنها راه درآمدشان همین صیادی است و اگر نروند کار دیگری بلد نیستند و زندگی 6 هزار خانوار از هم می‌پاشد. 

این صیاد می‌گوید: من نمی‌دانم چرا شیلات اصرار دارد ماهی در ساحل کم است و به ما مجوز نمی‌دهد، اما به ترالرها مجوز می‌دهد تا ساحل بیایند و همه چیز را جارو کنند. بعد اعلام می‌کند این کار آن‌ها تخلف است، صیادی که شغل آبا و اجدادی‌اش صید است و کاری جز این بلد نیست چه کار می‌تواند بکند جز این‌که با همان قایقش به صید برود؟ از طرفی نمی‌داند آیا صیدی به تورش می‌افتد یا نه. گاهی صیادان می‌روند و 3 تا 4 شب صیدی نمی‌کنند و دست خالی برمی‌گردند. 
وی می‌افزاید: صدور 250 مجوز جدید که هنوز هم صادر نشده و برای گرفتن آن باید هفت‌خوان رستم را طی کرد که آیا بدهند یا ندهند، در برابر 3 هزار قایق چیزی نیست.