فرصت طلایی برای کشاورزان کردستان

روح‌الله زرین|  دهگلان- خبرنگار:

چند سالی است کشت زعفران به‎ عنوان گیاهی با نیاز آبی اندک در بسیاری از مناطق مختلف کردستان آغاز شده است و این محصول توانسته جایگزین مناسبی برای محصولات پرآب‌بری مانند سیب‎زمینی، یونجه، نخود، عدس و شبدر باشد. 
همچنین این گیاه به دلیل قیمت مناسب نسبت به سایر محصولات گیاهی صرفه اقتصادی در تولید دارد. با وجود این، همچنان تا رونق زعفران در کردستان راه طولانی در پیش است. 
 

ظرفیت‎های کردستان در زمینه تولید زعفران 

مدیر امور باغبانی و تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی کردستان می‎گوید: نزدیک به ۶ سال است که کشت زعفران در مزارع استان آغاز شده است. هدف از اجرای این طرح رونق محصولات زراعی و کشت زعفران به جای محصولات با نیاز آبی فراوان است.  «زاهد حاجی میرزایی» ادامه می‎دهد: حدود ۳۰ هکتار زعفران در استان کشت می‎شود و ماندگاری این گیاه در خاک ۷ سال است. همچنین بهره‎برداران با یک‌بار کشت پیاز زعفران می‌توانند چندین سال محصول از آن برداشت کنند. 

وی می‎افزاید: در مناطق سنندج ۴ هکتار، قروه 5/2 هکتار، بانه ۲ هکتار، سقز ۳ هکتار، دیواندره 7/0هکتار، کامیاران ۲ هکتار، مریوان 5/1 هکتار، سروآباد ۲ هکتار،، دهگلان ۵ هکتار و بیجار ۶ هکتار زعفران وجود دارد.  حاجی میرزایی تصریح می‎کند: طبق آمار، سالانه ۷۵ کیلوگرم زعفران در کردستان تولید می‎شود. بر اساس کیفیت نیز قیمت هر کیلوگرم آن ۵ تا۷ میلیون تومان است. 

وی ادامه می‎دهد: کشاورزان می‌توانند با اعلام آمادگی به واحدهای جهاد کشاورزی از تسهیلات کشت زعفران مانند معرفی به مراکز معتبر خرید پیاز این گیاه بهره‌‌مند شوند.  مدیر امور باغبانی و تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی کردستان می‎گوید: میزان تولید زعفران در استان به حد مطلوبی نرسیده است. این مساله موجب صادر نشدن آن شده است‌. این در حالی است که این گیاه علاوه بر خواص دارویی و غذایی درآمدزایی مناسبی برای بهره‎برداران محسوب می‎شود. 


درآمدزایی با زعفران

یکی از کشاورزان بیجاری می‎گوید: منطقه بیجار از خاک حاصلخیزی برخوردار است و انواع محصولات زراعی مانند گندم، نخود، عدس، شبدر، یونجه و سیب‌زمینی در آن کشت می‎شود. این محصولات به آب فراوانی نیاز دارند و در شرایطی که منابع آبی محدود است امکان کشت آنها وجود ندارد. 

«فرهاد گروسی» ادامه می‎دهد: با دانش‌اندوزی و کسب مهارت حدود ۳ سال است کشت زعفران را در بیجار آغاز کردم و سالانه حدود ۳۵ میلیون تومان درآمد دارم، در حالی که در زمینه سایر محصولات کشاورزی کمتر از ۱۰ میلیون تومان درآمد داشتم. وی می‎افزاید: به طور میانگین در هر هکتار حدود ۳ کیلوگرم زعفران تولید می‎شود.

گروسی تصریح می‎کند: امکان خرید پیاز زعفران در این منطقه وجود ندارد. بسیاری از بهره‎برداران آن را از طریق بازار شهرهای شرقی کشور مانند تربت حیدریه خریداری می‎کنند. این مساله برای بسیاری از بهره‎برداران صرفه اقتصادی ندارد، چراکه نیازمند هزینه‌های حمل‌ونقل، نیروی کار و شرایط نگهداری در گلخانه است.  این کشاورز بیجاری ادامه می‎دهد: بسیاری از بهره‎برداران حوزه کشاورزی آشنایی چندانی با گیاه زعفران ندارند. این مساله موجب کشت تک‌محصولی در این منطقه شده است. مازاد محصولات تولید شده مانند خیار، نخود و عدس کاهش قیمت و کیفیت آن را به همراه داشته است. 


زعفران جایگزین محصولات پرآب‌بر
 
یکی از زعفران‎کاران ساکن دهگلان می‎گوید: چندین سال است شاهد ورود کشاورزان غیربومی در این منطقه هستیم. نتیجه فعالیت آنها بهره‌وری بیش از اندازه از منابع آب و خاک شده است. این مساله موجب فرو رفت سفره‎های آبی زیرزمینی شده است.  «ورمزیار قادری» ادامه می‎دهد: سالانه حدود ۴ کیلوگرم گیاه زعفران تولید می‌کنم. در صورت دریافت تسهیلات بانکی کم‌بهره و در دسترس بودن پیاز زعفران توان تولید این محصول را تا ۸ کیلوگرم در سال دارم‌.

وی می‎افزاید: با وجود این‌که دهگلان دومین تولید‌کننده زعفران در استان است. همچنان شاهد نبود صنایع بسته‌بندی، بازار فروش و قیمت‌گذاری نامناسب آن هستیم، بر همین اساس این محصول گیاهی را دلالان خریداری می‎کنند و به دلیل قیمت اندک سود چندانی برای بهره‎برداران ندارد. 
قادری تصریح می‎کند: برای رونق کشاورزی این منطقه و استفاده بهینه از منابع آبی و خاک باید از کشت محصولات جایگزین مانند گیاه زعفران در مزارع استفاده شود، چراکه این محصول چند برابر محصولاتی مانند سیب‏زمینی، هویج، ترب و چغندر سوددهی دارد.  این کشاورز ادامه می‎دهد: زعفران ایران در همه جای دنیا شناخته شده است و در بازارهای جهانی به فروش می‎رسد. این مساله موجب شده زعفران دهگلان توسط واسطه خریداری شود و در بازارهای کشورهای حوزه خلیج فارس، عراق، روسیه و دانمارک با برند مناطق آسیایی به دست مصرف‌کننده برسد.  قادری تصریح می‎کند: گیاه زعفران علاوه بر مصرف خوراکی به صورت دارویی نیز مصرف می‎شود. 


ضرورت جذب سرمایه‌گذار  

مدیر یک شرکت بسته‌بندی زعفران می‎گوید: عرضه محصولات کشاورزی به صورت فله‎ای بازارپسندی چندانی ندارد. از این رو برندسازی و ایجاد صنایع بسته‌بندی می‌تواند رونق محصولات مختلف را به همراه داشته باشد. 
«سارا صولتی» ادامه می‎دهد: زعفران کردستان توان ورود به بازارهای جهانی را دارد. تحقق این مساله با ایجاد صنایع فراوری در حوزه گیاهی و دارویی، بسته‌بندی، ایجاد بازار فروش و اعطای تسهیلات کم‌بهره بانکی به کارخانه‌ها امکان‌پذیر خواهد بود، چراکه با سرمایه‌گذاری می‌توان شرایط رونق این محصول را در کردستان فراهم کرد.