فکر ساخت مترو برای کلانشهرها نخستین بار در دهه1830 (حدود 190سال پیش) به ذهن مقامات شهر لندن خطور کرد و طرح‌هایی ارائه و بازبینی شد تا اینکه در سال1863 نخستین خط متروی دنیا در لندن به بهره‌برداری رسید. سپس طرح ساخت مترو در بخش کوچکی از شهر استانبول دنبال شد تا این شهر هم چند سال بعد از لندن، صاحب یک خط کوتاه مترو شود. امروز این خط کوتاه و قدیمی قطار زیرزمینی استانبول را «تونل» می‌نامند. بوداپست نیز از دیگر شهرهای پیشگام در ساخت مترو در جهان است. خطوط اولیه متروی جهان به شیوه شکافت زمین و پوشاندن آن پس از ساخت تونل، احداث می‌شد. امروزه اما با آمدن دستگاه‌های حفار بسیار پیشرفته‌ای که TBM نام دارد، صنعت ساخت تونل‌های مترو در سراسر جهان دچار تحول شده و شهرهای بزرگ جهان به مدد این تکنولوژی، طرح‌های عظیمی را درخصوص ساخت مترو، در دست اجرا دارند. مروری بر خطوط متروی شهرهای بزرگ جهان و ویژگی هرکدام از آنها نشان می‌دهد که تهران نیز در زمره شهرهایی‌است که توانسته‌اند در این صنعت پیش برود و گام‌های مهمی بردارند.
توکیو
متروی توکیو را شاید بتوان منظم‌ترین متروی جهان دانست؛ چراکه ارائه خدمات در آن، بسیار دقیق و زمانمند است. آغاز عملیات ساخت1927 طول (سیستم قطار زیرزمینی متشکل از متروی توکیو و سیستم تویی)304/1کیلومتر تعداد خطوط13خط تعداد ایستگاه‌ها285ایستگاه ویژگی مهم: نظم و دقت و سرعت در ارائه خدمات به شهروندان. علاوه بر این، تعداد مسافران جا‌به‌جاشده توسط سیستم خطوط راه‌آهن زیرزمینی توکیو به طور سالانه دوبرابر متروی نیویورک است.
نیویورک
متروی نیویورک، شلوغ‌ترین سیستم قطار زیرزمینی در نیمکره غربی و هفتمین در دنیاست. آغاز عملیات ساخت27اکتبر 1904 طول394کیلومتر تعداد خطوط36خط تعداد ایستگاه‌ها472ایستگاه مالکشهر نیویورک ویژگی مهم: متروی نیویورک دارای بیشترین تعداد ایستگاه در میان متروهای جهان است. مهم‌ترین ویژگی متروی نیویورک 24ساعته‌بودن آن است. این مترو در 365روز سال نیز فعال است و همین امر باعث شده که یکی از شلوغ‌ترین خطوط متروی جهان لقب گیرد.
مسکو
.jpg)
متروی مسکو نخستین راه‌آهن زیرزمینی ساخته‌شده در اتحاد جماهیر شوروی سابق است. پایتخت روسیه، رده پنجم طولانی‌ترین خطوط زیرزمینی راه‌آهن شهری دنیا را در اختیار دارد. آغاز عملیات ساخت: می1935 طول346/2کیلومتر (با درنظرگرفتن خط دایره‌ای‌شکل: 400/2کیلومتر) تعداد خطوط14خط تعداد ایستگاه‌ها206ایستگاه تعداد ایستگاه‌های متروی مسکو به اضافه ایستگاه‌های مونوریل و ایستگاه‌های کمربند میانی243 دایره مرکزی متروی مسکو54کیلومتر (تاریخ گشایش: 10سپتامبر2016) مالکدولت روسیه ویژگی مهممعماری ایستگاه‌ها در طراحی ایستگاه‌های متروی مسکو، معماران مشهور شوروی سابق از قبیل وگلفریخ، فومین و شوسیف کار کرده‌اند. در معماری ایستگاه‌های متروی مسکو، مراحل گسترش معماری شوروی سابق دیده می‌شود. بسیاری از معماران، شیوه‌های معماری کلاسیک را به‌کار می‌بردند و برخی دیگر از نوآوری‌های معماری استفاده می‌کردند.
لندن
متروی لندن قدیمی‌ترین راه‌آهن زیرزمینی جهان است. آغار عملیات ساخت10ژانویه 1863 طول402کیلومتر تعداد خطوط11خط تعداد ایستگاه‌ها270ایستگاه مهم‌ترین ویژگیمتروی لندن با 11خط، روزانه 4/8میلیون نفر از شهروندان لندن را جابه‌جا می‌کند. به تونل‌های متروی لندن و در مواردی نیز به خود سیستم قطار زیرزمینی این شهر، تیوب (Tube) نیز می‌گویند.
شانگهای
متروی شانگهای هم‌اکنون طولانی‌ترین خط متروی جهان محسوب می‌شود. آغاز عملیات ساخت28می سال 1993 طول558کیلومتر تعداد خطوط14خط تعداد ایستگاه‌ها364ایستگاه ویژگی مهم: متروی شانگهای یکی از سریع‌ترین سیستم‌های قطار زیرزمینی در دنیاست. در طول کمتر از 24سال طول متروی این شهر از صفر به 558کیلومتر رسیده است. متروی شانگهای سالانه 3/4میلیارد نفر را جابه‌جا می‌کند که از این نظر پس از متروی پکن، در رده دوم دنیا قرار دارد.
