قانون تشویق رانندگی ایمن درتعلیق

رضا کربلائی/روزنامه‌نگار

کمتر از یک‌ماه پیش دولت آیین‌نامه اجرایی نحوه انتقال تخفیفات حاصل از نداشتن حوادث منجر به خسارت بیمه شخص ثالث براثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه را مصوب کرد، اما با این حال بیمه‌گذاران برای انتقال تخفیف عدم‌خسارت با مشکل مواجه هستند و شرکت‌های بیمه‌ای می‌گویند که هنوز این آیین‌نامه به آنها ابلاغ نشده است.
پیگیری‌های همشهری از اجرایی شدن این آیین‌نامه نشان می‌دهد هیأت بررسی و تطبیق مصوبات دولت، خواستار اصلاح آیین‌نامه مصوب شده و معتقد است انتقال تخفیف عدم‌خسارت تنها به دارنده بیمه‌نامه یا وابستگان درجه یک آنها محدود می‌شود و نمی‌توان آن را به اشخاص غیر انتقال داد.
15مهرماه امسال هیأت وزیران به پیشنهاد بیمه مرکزی و تأیید شورای عادی بیمه به استناد قانون بیمه اجباری خسارت وارد شده به شخص ثالث براثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه مصوب ١٣٩۵، آیین‌نامه اجرایی نحوه انتقال تخفیفات حاصل از نداشتن حوادث منجر به خسارت را تصویب کرد.
آیین‌نامه مصوب دولت تأکید دارد: درصورت انتقال مالکیت وسیله نقلیه، سابقه تخفیف عدم‌خسارت متعلق به انتقال‌دهنده یا همان مالک وسیله نقلیه است و می‌تواند سابقه تخفیف عدم‌خسارت را همزمان با انتقال مالکیت به انتقال‌گیرنده یا خریدار منتقل کند یا هر زمان پس از آن سابقه یادشده را به وسیله نقلیه دیگر از همان نوع که متعلق به او یا متعلق به همسر، والدین یا اولاد بلاواسطه او باشد، انتقال دهد. همچنین درصورت انتقال نیافتن سابقه تخفیف عدم‌خسارت به انتقال‌گیرنده یا وسیله نقلیه دیگر از همان نوع که متعلق به انتقال‌دهنده یا همسر، والدین یا اولاد بلاواسطه او باشد، بیمه‌گر موظف است گواهی داشتن سابقه تخفیف عدم‌خسارت را برای او صادر کند.
مصوبه دولت تأکید دارد تنها تخفیف عدم‌خسارت انواع موتورسیکلت (اعم از گازی و دنده‌ای)، انواع سواری، اتوکار شامل استیشن، ون، مینی‌بوس و اتوبوس و انواع وسایل نقلیه حمل بار (بارکش) قابل انتقال است و درصورتی که انتقال‌دهنده شخص حقوقی باشد سابقه تخفیف عدم‌خسارت فقط به وسیله نقلیه دیگر از همان نوع که متعلق به همان شخص باشد، قابل انتقال است.
براساس آیین‌نامه مصوب دولت، درصورت انتقال مالکیت وسیله نقلیه و عدم‌انتقال سابقه تخفیف عدم‌خسارت توسط انتقال‌دهنده خسارت‌هایی که شرکت‌های بیمه‌گر از محل بیمه‌نامه برای حوادث بعد از زمان انتقال مالکیت وسیله‌نقلیه تا پایان مدت اعتبار بیمه‌نامه پرداخت می‌کند، سابقه بیمه‌ای انتقال‌گیرنده محسوب می‌شود و در سابقه تخفیف عدم‌خسارت انتقال‌دهنده منظور نخواهد شد.
از سوی دیگر، مبنای احراز انتقال مالکیت وسیله‌نقلیه در این آیین‌نامه، اطلاعات مندرج در سند مالکیت وسیله‌نقلیه بوده و نیروی انتظامی موظف است همزمان با تعویض پلاک وسیله نقلیه، مشخصات مالک جدید را در سامانه جامع حوادث رانندگی درج کند. همچنین درصورت فوت مالک وسیله نقلیه و انتقال مالکیت آن، سابقه تخفیف عدم‌خسارت متعلق به آن با رعایت ضوابط این آیین‌نامه به انتقال‌گیرنده منتقل می‌شود و سابقه تخفیف عدم‌خسارت وسایل نقلیه از رده خارج شده و همچنین سابقه تخفیف عدم‌خسارت وسایل نقلیه‌ای که به موجب احکام مراجع قضایی با اجرای ثبت انتقال مالکیت می‌یابند، با رعایت ضوابط این آیین‌نامه قابل انتقال خواهد بود.

تکلیف بیمه مرکزی و شرکت‌های بیمه
آیین‌نامه جدید، شرکت‌های بیمه‌ای را موظف می‌سازد تا اطلاعات بیمه‌نامه‌های صادر شده را از طریق سامانه الکترونیک به بیمه مرکزی ارسال و سابقه تخفیف عدم‌خسارت را به همراه شماره ملی یا شناسه ملی بیمه‌گذار در بیمه‌نامه وسیله نقلیه درج و همچنین در زمان انتقال سابقه تخفیف عدم‌خسارت به وسیله نقلیه دیگر، سابقه تخفیف عدم‌خسارت انتقال‌دهنده را از سامانه الکترونیک استعلام کنند. بیمه مرکزی هم وظیفه دارد از طریق سامانه الکترونیک امکان ثبت و استعلام سابقه تخفیف عدم‌خسارت، براساس شماره ملی یا شناسه ملی بیمه‌گذار برای شرکت‌های بیمه‌ای و امکان استعلام سابقه تخفیف عدم‌خسارت را برای بیمه‌گذار فراهم سازد.

قانون چه می‌گوید؟
ماده ۶ قانون بیمه شخص ثالث مصوب مجلس به صراحت می‌گوید: از تاریخ انتقال مالکیت وسیله نقلیه، کلیه حقوق و تعهدات ناشی از قرارداد بیمه موضوع این قانون به انتقال گیرنده منتقل می‌شود و انتقال‌گیرنده یا خریدار تا پایان مدت قرارداد بیمه، بیمه‌گذار محسوب می‌شود. البته تمامی تخفیفاتی که به واسطه «نداشتن حوادث منجر به خسارت» در قرارداد بیمه اعمال شده باشد، متعلق به انتقال‌دهنده است و مالک وسیله نقلیه می‌تواند تخفیفات را به وسیله نقلیه دیگر از همان نوع، که متعلق به او یا متعلق به همسر، والدین یا اولاد بلاواسطه او باشد، منتقل کند.

   مشکل کجاست؟

یک کارشناس بیمه می‌گوید: بین آیین‌نامه مصوب دولت و قانون مجلس یک اختلاف تفسیری در ارتباط با انتقال تخفیف عدم‌خسارت بیمه شخص ثالث وجود دارد؛ به این معنا که در قانون آمده درصورت انتقال وسیله نقلیه، بیمه شخص ثالث به خریدار منتقل می‌شود و تخفیف عدم‌خسارت هم می‌تواند به شخص خریدار و یا مالک وسیله نقلیه، همسر و یا اولاد او منتقل شود، اما در آیین‌نامه، این موضوع به‌گونه‌ای مصوب شده که امکان انتقال تخفیف عدم‌خسارت به شخصی غیر از فروشنده یا اولاد و همسر او قابل انتقال خواهد بود که این موضوع از سوی هیأت تطبیق مقررات مصوب دولت با قانون مورد ایراد قرار گرفته است. او می‌افزاید: برای رفع این ابهام قانونی، بیمه مرکزی باید پیشنهاد اصلاحی بدهد که به‌نظر می‌رسد این موضوع در هفته یا ماه‌های آینده دوباره در دستور کار دولت قرار گیرد. این کارشناس بیمه درخصوص دلیل قانونگذار مبنی بر مخالفت با انتقال تخفیف عدم‌خسارت به شخصی غیر از خریدار وسیله نقلیه اظهار می‌دارد: مراد قانونگذار درنظر گرفتن یک مشوق برای رانندگان کم‌ریسک و اصلاح فرهنگ رانندگی بوده و درصورتی که بتوان تخفیف عدم‌خسارت را به شخص غیرواگذار کرد، این احتمال وجود دارد که ریسک به رانندگان پرخطر منتقل شود که با روح قانون سازگاری ندارد. به گزارش همشهری، مشکل دیگری که مردم با آن مواجه هستند، به خرید خودروها و وسایط نقلیه صفر کیلومتر برمی‌گردد زیرا خودروسازان به هنگام تحویل خودرو به مشتریان، آن را رأسا بیمه می‌کنند؛ درحالی‌که طبق قانون، این حق مردم است که شرکت بیمه‌گر را خودشان انتخاب و تخفیف عدم‌خسارت را به‌خودروهای صفر منتقل کنند. کارشناس بیمه می‌گوید: برای رفع این مشکل باید بیمه مرکزی سامانه‌ای ایجاد کند تا شرکت‌های خودروساز با دسترسی به اطلاعات آن موظف شوند براساس صلاحدید و حق انتخاب خریداران، نسبت به انتقال تخفیف عدم‌خسارت از خودروهای فروخته شده به‌خودروهای صفر کیلومتر اقدام کنند. او در عین حال تأکید کرد: تا زمانی که آیین‌نامه نهایی پس از رفع ابهام به شرکت‌های بیمه‌ای ابلاغ نشود، امکان انتقال تخفیف عدم‌خسارت وجود ندارد و بهتر است دولت سریع‌تر نسبت به اصلاح آیین‌نامه و ابلاغ آن به بیمه‌مرکزی اقدام کند.