شبنم سیدمجیدی
تعداد خیریههای مجوزدار کشور حدود 15هزار مورد ذکر میشود که 8هزار مجوز را سازمان بهزیستی صادر کرده است و وزارت کشور و نیروی انتظامی هم احتمالا به مابقی، مجوز فعالیت دادهاند. همپوشانی کار این 3 نهاد برای صدور مجوز خیریهها و نداشتن یک بانک اطلاعاتی منسجم و مشترک، از چالشهای بزرگ نظارت بر کار خیریههاست.
روند صدور مجوز خیریه در بهزیستی
جهان حیدری-رئیس دبیرخانه توسعه مؤسسات و مراکز غیردولتی سازمان بهزیستی کشور- درباره روند صدور مجوزهای مؤسسات خیریه میگوید: «بهزیستی فقط به افراد متخصص، مجوز راهاندازی خیریه میدهد؛ مثلا فردی با تخصص توانبخشی به معلولان، در قالب این علاقه خود متقاضی راهاندازی خیریه میشود. در هیأتمدیره این خیریهها حتماً باید حداقل 2نفر متخصص در حوزه مورد نظر حضور داشته باشند». او ادامه میدهد: «برای فرد متقاضی، پرونده تشکیل و مدارک او پیوست میشود. پیشینه فعالیتی افراد متقاضی بررسی شده، استعلامات از جاهای مختلف گرفته و در کمیسیون ماده 26بهزیستی درباره آنها تصمیم گرفته میشود. اعضای کمیسیون که من رئیس آن هستم، تصمیم میگیرند که فرد متقاضی، صلاحیت راهاندازی خیریه را دارد یا نه. بعد که در کمیسیون تأیید شد، مؤسسه خیریه در سازمان ثبت اسناد کشور ثبت میشود». حیدری تأکید میکند که تعهدات لازم را از افراد متقاضی دریافت و از دفتر و مکانی که آنها خیریه را در آن راهاندازی میکنند، بازدید میشود.
خیریههای تخصصی و غیرتخصصی
به گفته حیدری، براساس قانون، سازمان بهزیستی مرجع اصلی صدور مجوزهای خیریه است و نیروی انتظامی و وزارت کشور فقط به استناد مصوبه هیأت دولت در زمینه صدور مجوزها فعالیت میکنند.
او ادامه میدهد: «همانطور که پیشتر هم اشاره کردم، بهزیستی فقط مجوز خیریههای تخصصی را صادر میکند اما اداره امور سازمانهای مردمنهاد وزارت کشور به همه نوع خیریه، اعم از تخصصی و غیرتخصصی مجوز میدهد». رئیس دبیرخانه توسعه مراکز غیردولتی بهزیستی در مورد تفاوت مؤسسات خیریه تخصصی و غیرتخصصی توضیح میدهد: «مثلا یک خیریه برای آزادی زندانیان دیون مالی فعالیت میکند،چنین کاری نیاز به تخصص خاصی ندارد. اما مثلا کمک
به زنان سرپرست خانوار و آموزش به آنها یک کار تخصصی است».
نظارت بر کار خیریهها
حیدری با بیان اینکه نظارت کلی بر عملکرد سازمانهای مردمنهاد و تخلفات آنها برعهده نیروی انتظامی و پلیس است، میگوید: «خود بهزیستی در زمینه نظارت نیز بسیار تخصصی فعالیت میکند. بازرسان ما بهطور مداوم بر کار خیریههایی که به آنها مجوز دادهایم نظارت میکنند».
او درباره روند نظارت میگوید: «ممکن است درباره یک مؤسسه خیریه در ماه چندبار گزارش تخلف بگیریم. اگر تخلف آنها کوچک باشد، مهلتی را تعیین میکنیم و میخواهیم مشکل را در مدت زمانی مشخص برطرف کنند ودوباره بازرس میفرستیم و اگر تخلف اصلاح نشده باشد، جلسه کمیسیون تشکیل میدهیم و حتی میتوانیم پروانه فعالیت مؤسسه خیریه را باطل کنیم. اما وزارت کشور حتی نمیتواند پروانه فعالیت خیریهها را خودش باطل کند و باید حتما آنها را به دستگاه قضایی ارجاع دهد که این خود پروسه زمانبری است».
برخورد با خیریههای مختلف
حیدری نبود یک بانک اطلاعاتی دقیق درباره خیریهها که بین دستگاههای صادرکننده مجوز، مشترک باشد را از چالشهای اساسی در این زمینه میداند که راه را برای سودجویی بعضی افراد باز میگذارد و حتی نظارت را هم با مشکل مواجه کرده است؛ مثلا خیریهای که غیرقانونی کار میکند ممکن است ادعا کند از وزارت کشور مجوز دارد و تا ثابت شود که اینگونه نیست، زمان زیادی میگذرد.
او با بیان اینکه معمولاً خیریههای تخصصی که کار آنها عاطفی است، کمتر تخلف میکنند و بیشترین تخلفات متعلق به خیریههایی است که هدف تخصصی ندارند و میخواهند سوءاستفاده مالی کنند، اظهار میکند: «خوشبختانه مؤسساتی که از بهزیستی مجوز میگیرند، کمترین تخلفات را دارند. حتی ما بر شمارهحسابهایی که از سوی مؤسسات خیریه در تلگرام و فضاهای مجازی اعلام میشود، نظارت میکنیم و اگر با شماره حسابی که به ما اعلام کردهاند مغایرت داشته باشد حتماً با آنها برخورد میشود».
به خیریههای بدونمجوز اعتماد نکنید
شاید شما هم سر چهارراهها یا پشت چراغ قرمز با آنها برخورد کرده باشید؛ افرادی که با دفتر و دستک، نام مؤسسات معروف خیریه را بر زبان میآورند و از شما درخواست کمک مالی میکنند. حیدری درباره این افراد میگوید: «اکثر این موارد، بیاعتبار هستند و اگر ناظران ما آنها را ببینند بهشدت برخورد میکنند». او درباره اینکه مردم چطور مؤسسه خیریه جعلی را از مؤسسه دارای اعتبار تشخیص دهند، میگوید: «مردم باید خودشان هوشیار باشند. بخشی از کار نظارت نیز به آنها برمیگردد؛ مثلا اگر به خیریهای مشکوک هستند، حتماً با بهزیستی تماس بگیرند و موضوع را اعلام کنند. خیریههای اسم و رسمدار حتماً تابلو و سردر دارند. اگر از ما مجوز داشته باشند، آرم سازمان بهزیستی کشور روی تابلوی آنها دیده میشود. مردم نباید به خیریههای مجهول و آنها که در خیابان کمک جمع میکنند، اعتماد کنند. ما هم آنهایی که مجوز ندارند را حتما پیگیری قضایی میکنیم
مکث
وزارت کشور بهدنبال یکپارچهسازی صدور مجوز برای خیریهها
با آنکه برخی اعتقاد دارند، بهدلیل گستردگی فعالیتهای وزارت کشور، این نهاد نمیتواند پاسخگوی نیاز همه خیریهها باشد و در زمینه نظارت بر کار خیریهها کوتاهی میکند، مدیر توانمندسازی تشکلهای مردمنهاد در وزارت کشور نظر دیگری دارد. زهرا عابدینی در گفتوگو با همشهری درباره روند صدور مجوز برای خیریهها میگوید: «همهچیز در سایت وزارت کشور مشخص است. هر کس میخواهد خیریهای را تاسیس کند باید فرمهای مورد نظر را در سایت پر و ثبتنام کند. مدارک او بررسی میشود و اگر کامل بود، برایش پرونده تشکیل و موضوع راهاندازی خیریه بررسی میشود». او درباره چگونگی نظارت بر کار خیریهها نیز میگوید: « ناجا بهعنوان یک ناظر کل بر کار همه خیریهها کنترل دارد و تخلفات احتمالی را گزارش میکند. همچنین ما خودمان بازرسانی داریم که بر کارها نظارت میکنند». او درباره اینکه گفته میشود، وزارت کشور در زمینه نظارت بر کار خیریهها دچار مشکل است و بیشترین خیریههای متخلف آنهایی هستند که وزارت کشور به آنها مجوز داده است، میگوید: «چنین آماری از کجا آمده است؟ نمیتوان بدون سند و مدرک چنین حرفی زد. همه استانداریها و فرمانداریها زیرنظر وزارت کشور فعالیت میکنند. در نتیجه اگر خیریهای دچار مشکل باشد، گزارش آن خیلی زودتر از دیگر نهادها به ما میرسد و سازوکار قانونی برای برخورد با این تخلفات داریم و هیچ کوتاهیای در این زمینه نمیشود.» عابدینی همچنین اشاره میکند که وزارت کشور بهشدت پیگیر یکپارچهسازی صدور مجوز برای خیریههاست و بهزودی مرکزی واحد، این کار را برعهده خواهد گرفت.
دو شنبه 7 آبان 1397
کد مطلب :
35935
لینک کوتاه :
newspaper.hamshahrionline.ir/2rwM
+
-
کلیه حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به روزنامه همشهری می باشد . ذکر مطالب با درج منبع مجاز است .
Copyright 2021 . All Rights Reserved