هشدار کمبود مسکن

شیرین شفیعی| اصفهان- خبرنگار:

  5-6 سال از توقف ساخت‌و‌ساز مسکن و کاهش چشمگیر طرح‌های ساختمانی در اصفهان می‌گذرد. این روند از یک سو زنگ خطر تعطیلی صنایع وابسته به ساخت‌و‌ساز را به صدا درآورده و از سوی دیگر، نگرانی در مورد کمبود مسکن در 3-4 سال آینده را بیشتر کرده است.


کمبود مسکن نزدیک است

مدیر مسکن و ساختمان اداره کل راه و شهرسازی استان در پاسخ به این پرسش که هشدار کمبود مسکن در سال‌های آینده تا چه اندازه جدی است به همشهری می‌گوید: از سال 91 تاکنون بازار خرید و فروش و به دنبال آن ساخت‌و‌ساز مسکن در استان در رکود بوده و ادامه این روند باعث می‌شود که در 2-3 سال آینده با کمبود مسکن روبه‌رو شویم. 

«ایمان طاهر» با اشاره به روند رو به رشد تقاضا برای مسکن در اصفهان ادامه می‌دهد: این رشد در برابر توقف عرضه مسکن، باعث کمبود محسوس در بازار خواهد شد. البته در 3-4 ماه گذشته تا حدودی نوسانات ارز در بازار مسکن هم تاثیر گذاشت و رشد قیمت‌ها را در اصفهان به دنبال داشت، اما این به معنای سرمایه‌گذاری در خرید و فروش یا ساخت مسکن نبود، چراکه همچنان بازارهای سودآورتری مانند ارز و سکه انتخاب نخست سرمایه‌گذاران هستند.


ترک اصفهان در نبود زاینده‌رود

مدیر مسکن و ساختمان اداره کل راه و شهرسازی استان سال 91 را آغاز رکود در بازار خرید و فروش و به دنبال آن بازار ساخت‌و‌ساز می‌داند و می‌گوید: یکی از عوامل تاثیرگذار در رکود بازار مسکن را می‌توان خشکی زاینده‌رود دانست که باعث کاهش تعداد کسانی شده که این شهر را برای سکونت انتخاب می‌کردند. از وقتی گروه زیادی از بازنشستگان و مهاجران این شهر را به مقصد شمال کشور یا دیگر شهرها ترک کرده‌اند، رکود در خرید و فروش مسکن نیز سنگین‌تر شده است.


راهکارهای رونق

مدیر مسکن و ساختمان اداره کل راه و شهرسازی استان بهترین راهکار برای رونق صنعت ساخت‌و‌ساز و به دنبال آن افزایش تقاضا برای خرید و فروش مسکن را حمایت‌های دولت از یک سو و تغییر نگاه سازندگان از شیوه‌های سنتی به مدرن معرفی می‌کند و می‌گوید: بسیاری از روش‌های کنونی ساخت‌و‌ساز در کشور با دنیا فاصله زیادی دارد. هنوز هم حجم هدررفت مصالح و طولانی بودن سرمایه‌پذیری در این بخش زیاد است و همه اینها از جاذبه‌های صنعتی که موتور محرک اقتصاد است، برای سرمایه‌گذاران کم می‌کند. 

وی یکی دیگر از راهکارهای رونق صنعت ساختمان را افزایش قدرت خرید مردم بیان می‌کند و یادآور می‌شود: دولت می‌تواند در حمایت از سرمایه‌گذاران، تسهیلات ارزان‌قیمت بانکی با بازپرداخت طولانی‌مدت مانند دیگر کشورها پرداخت کند. به عنوان مثال، 70 درصد هزینه ساخت ساختمان را با تسهیلات کم‌بهره در اختیار سازندگان قرار دهد. 

گرفتن مالیات از خریداران و ذخیره‌کنندگان خانه‌های خالی نیز راهکار دیگری است که با وجود گذشت چند سال از تصویب این قانون، هنوز در کشور اجرا نشده است. امسال صنعت مسکن در کشور در رکود کامل  قرار دارد و تا دولت طرح‌های عمرانی خود را فعال نکند، این صنعت جان نخواهد گرفت.


جولان دلالان در صنعت ساختمان 

رئیس سازمان نظام مهندسی استان نیز در گفت‌و‌گو با همشهری، یکی از مشکلات عمده نظام مهندسی و صنعت ساختمان را رکود چندین ساله در این بخش می‌داند و توضیح می‌دهد: در حال حاضر، بیشتر مهندسان استان بی‌کار هستند. به همین دلیل، قیمت‌ها را پایین می‌آورند و حق‌الزحمه‌ها را کاهش می‌دهند. «اکبر ربانی فرد» با اشاره به گسترش دامنه‌های رکود در کسب و کارهای وابسته به این صنعت از جمله تولیدکنندگان مصالح ساختمانی ادامه می‌دهد: در همه جوامع، ساخت‌و‌ساز و صنعت ساختمانی یکی از محورهای توسعه اقتصادی است. در نتیجه، وقتی در یک کشور ساخت‌و‌ساز تعطیل می‌شود، تمام نظام اقتصادی آن به هم می‌ریزد. ما هم دچار همین مشکل شده‌ایم و به همین دلیل است که دولت به دنبال فعال کردن صنعت ساختمان است. وی از تهدید تعطیلی و نابودی صدها کسب و پیشه وابسته به صنعت ساختمانی خبر می‌دهد و می‌گوید: وقتی رکود باشد، همه شغل‌های وابسته به این صنعت دچار مشکل می‌شوند. به همین دلیل، نیروی انسانی بی‌کار در جامعه بسیار زیاد است. مهندسان هم از این موضوع آسیب زیادی می‌بینند و این چرخه معیوب همچنان ادامه پیدا می‌کند.


یک دورنمای ناخوشایند

رئیس سازمان نظام مهندسی استان با اشاره به رکود فراگیر در کسب و کار 32 هزار مهندس عضو این سازمان ادامه می‌دهد: سال گذشته 5 میلیون متر‌ مربع ساختمان ساخته شده که عدد کمی است و باید چندین برابر شود.

ربانی فرد با اشاره به آشکار شدن پیامدهای اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی رکود در بازار مسکن می‌گوید: در آینده نزدیک، اگر نگوییم که صنعت ساختمان نزول پیدا می‌کند، باید پذیرفت که ایستا می‌شود. یعنی وضعیت خوبی نخواهد داشت. با این حال، امیدواریم که ساخت‌و‌ساز در بافت‌های فرسوده و قدیمی رونق بگیرد؛ همان موضوعی که در دستور کار دولت هم هست.

او معتقد است: عوامل متعددی در رونق ساخت‌و‌ساز تاثیر دارند و در راس آن سیاست‌گذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌های کلان دولت برای این بخش است. خوشبختانه دولت نگاه جدی به این موضوع دارد، اما اگر قرار باشد در این صنعت تحولاتی اتفاق بیفتد، لازم است که بنیه مالی مردم با کمک‌های نظام بانکی و دولتی تقویت شود و فناوری‌های ساخت به‌روز شوند، چون هنوز ساخت یک بنا چند سال طول می‌کشد، در حالی که این روند در جاهای دیگر دنیا چند ماه است.

همه اینها هزینه دارد و زمان‌بر است و به همین دلیل، ساختمان خیلی گران تمام می‌شود. اما در شرایط کنونی، خانه‌دار شدن برای بسیاری از خانواده‌ها یک رویای دست‌نیافتنی است، چون بانک‌ها آن‌طور که باید و شاید مداخله نمی‌کنند و مردم هم پول کنار گذاشته‌ای در این اندازه ندارند که بتوانند برای خودشان مسکن تهیه کنند. 


پیش‌بینی کارشناسان

کارشناسان مسکن پیش‌بینی می‌کنند کمبود مسکن در اصفهان از سال 1399 یا 1400 به صورت جدی خودنمایی می‌کند، چون دولت در سال‌های گذشته نتوانسته برای مدیریت سرمایه‌ها و هدایت آنها به سمت صنعت ساختمانی برنامه درستی اجرا کند. به همین دلیل، می‌بینیم که در ماه‌های اخیر بیشتر بازارهای سرمایه‌ دستخوش تغییر و تحولاتی شدند، اما بازار مسکن جز چند تکان جزئی تغییر خاصی نداشت.