صنایع دستی
قاچاق صنایع‌دستی کساد می‌شود
دستورالعمل مقابله با قاچاق صنایع‌دستی روی میز رئیس سازمان میراث‌فرهنگی است
محمد باریکانی/خبر‌نگار
معاون سابق صنایع‌دستی سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری سال93یعنی 4 سال قبل به خبرنگاران گفته بود که ۱۲میلیون دلار کالای صنایع‌دستی خارجی از مبادی رسمی به بازار ایران وارد شده است که ۶میلیون دلار از این میزان به کالاهای صنایع‌دستی ساخت چین اختصاص داشت.
از زمان اعلام این خبر تا به امروز ستاد مقابله با کالای قاچاق در همکاری با سازمان میراث‌فرهنگی اقداماتی را در دستور کار قرار داد تا حجم بالای صنایع‌دستی قاچاق در ایران را جمع‌آوری و معدوم کنند.
بهمن نامورمطلق اما گفته بود که ورود هر 100میلیارد تومان کالای صنایع‌دستی قاچاق به ایران، به‌معنای بیکاری 10هزار هنرمند تولیدکننده صنایع‌دستی است.
برخی فعالان صنایع‌دستی در ایران اما حالا که برخوردهای سختی با صنایع‌دستی قاچاق شده به ایران صورت گرفته است، تخمین می‌زنند که حجم قاچاق صنایع‌دستی به ایران نسبت به سال 93به 5میلیون دلار رسیده است؛ یعنی برخوردهای صورت گرفته با قاچاق صنایع‌دستی بیش از نیمی از بازار قاچاق کالای صنایع‌دستی به ایران را کساد کرده است.
آمار قاچاق صنایع‌دستی به ایران دقیق نیست
اکنون پس از 4سال، پویا محمودیان، معاون جدید صنایع‌دستی سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری به همشهری گفته است که آمار دقیقی از میزان قاچاق صنایع‌دستی به ایران وجود ندارد. پویا محمودیان تأکید می‌کند: آمار رسمی از قاچاق کالاهای صنایع‌دستی به ایران وجود ندارد و این معاونت هم در اعلام آمارها تنها براساس مطالعات علمی اظهارنظر می‌کند.
به گفته محمودیان، امسال تنها 6700عدد کالای صنایع‌دستی قاچاق در بازرسی‌های ویژه در بندرانزلی کشف شده است که دارای برگ زرد نبودند و از مبادی رسمی به کشور وارد نشده بودند و به همین دلیل هم توقیف شده‌اند.
معاون صنایع‌دستی می‌گوید: کالاهایی که صحت و سقم آنها مشخص نبود و در فروشگاه‌های صنایع‌دستی انزلی توزیع شده بودند و فروشند‌گان صنایع‌دستی نیز نتوانستند اظهارنامه گمرکی یا شناسنامه کالا را به متولیان برخورد با قاچاق صنایع‌دستی ارائه کنند، ضبط و پرونده آنها به مراجع ذی‌صلاح استان رفته است.
محمودیان می‌افزاید: سال 96نیز در اقدام مشترک معاونت صنایع‌دستی با سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان 10فروشگاه در تهران که صنایع‌دستی شیشه‌ای قاچاق شده می‌فروختند جمع‌آوری و پلمب شده و ناچار به پرداخت جرایم خاص دولت و قوه قضاییه شدند.
به گفته او، یک کارگاه شیشه‌گری که اتباع ترکیه در آن، بدون مجوز در تهران مشغول تولید کالاهای صنایع‌دستی شیشه‌ای بودند، پلمب شد.
معاون صنـــــایع‌دستی سازمان میراث‌فرهنگی به اقدام سازمان میراث‌فرهنگی برای تهیه دستورالعمل مقابله با کالاهای قاچاق صنایع‌دستی در کشور با همکاری یگان حفاظت میراث‌فرهنگی و معاونت صنایع‌دستی خبر داد و گفت: دستورالعمل مقابله با قاچاق صنایع‌دستی خارجی به کشور نهایی شده و از سوی رئیس سازمان میراث‌فرهنگی به ادارات کل میراث‌فرهنگی استان‌ها ابلاغ می‌شود.
او افزود: در این دستورالعمل، وظایف یگان حفاظت و اداره کل استان‌ها جهت جلوگیری و شناسایی اقلام قاچاق صنایع‌دستی مشخص شده و یگان حفاظت میراث‌فرهنگی می‌تواند به‌عنوان کاشف به کشف کالاهای قاچاق صنایع‌دستی اقدام و متخلفان را به دستگاه قضایی معرفی کند.
چین، هند، پاکستان و ترکیه مبدأ صنایع‌دستی قاچاق
سرپرست اداره کل صادرات معاونت صنایع‌دستی در گفت‌وگو با همشهری از ارائه هرگونه آمار دقیق از حجم سالانه قاچاق صنایع‌دستی به کشور خودداری کرد و گفت که آمار دقیقی از میزان قاچاق صنایع‌دستی به ایران وجود ندارد و این معاونت نمی‌تواند آمارهای فرضی ارائه کند. فرزاد اوجانی درخصوص مبدا صنایع‌دستی قاچاق شده به ایران نیز گفت: نمی‌توان مبدا مشخصی اعلام کرد چون ممکن است یک کالا از چین به افغانستان آمده و از آن نقطه وارد ایران شده باشد. او افزود: قاچاق صنایع‌دستی از مبادی غیررسمی صورت می‌گیرد؛ مثلا در سیستان‌وبلوچستان رودوزی‌های سنتی افغانستان و پاکستان به‌صورت قاچاق وارد ایران می‌شود و حتی گاه مشاهده شده که به‌عنوان کالای تولید ایران فروخته می‌شود. به گفته سرپرست اداره کل صادرات صنایع‌دستی، بخشی از صنایع‌دستی قاچاق نیز از مبدا کشور ترکیه و از آذربایجان غربی وارد ایران می‌شود که شامل برخی محصولات شیشه و سفال است. اوجانی از احتمال ورود برخی کالاهای صنایع‌دستی به ایران به‌دلیل اظهارات متناقض واردکنندگان در گمرک خبر داد و گفت: ممکن است یک واردکننده سفال خام را با اظهارنامه سفال لعابدار به کشور وارد کند که باید جلوی این سوءاستفاده‌ها نیز گرفته شود. او بیشتر محصولات قاچاق شده به ایران را شامل محصولات فلزی از جنس برنج، سفال، سرامیک، شیشه و محصولات نساجی از چین و هند اعلام کرد و گفت: ورود کالای قاچاق صنایع‌دستی به کشور به‌معنای از دست دادن سود هنرمندان صنایع‌دستی و بیکاری آنها و گرفتن فرصت تولید محصولات صنایع‌دستی از تولیدکنندگان است.