
پایان دوران آب شیرین صنایع
جایگزینی آب شیرین با پساب در صنایع سالانه 1/6 میلیارد مترمکعب در مصرف آب صرفهجویی میکند

مجیدجباری | روزنامهنگار
منابع آبی کشور به نقطه بحرانی رسیده است. سالهاست هشدارها درباره مصرف بیرویه آب در بخش صنعت تکرار میشود، اما قانون برنامه هفتم توسعه با صراحت تکلیف را روشن و تأکید کرده که استفاده از آب متعارف در صنایع ممنوع است. براساس این قانون بالادستی صنایع پرمصرف مانند فولاد، پتروشیمی، معادن و پالایشگاهها موظف به جایگزینی آب مصرفی خود با پساب تصفیهشده هستند؛ قانونی که در میانه راه قرار دارد.
قانون چه میگوید؟
معاون برنامهریزی و امور اقتصادی شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور میگوید: «بخشنامه بازتخصیص آب به همه صنایع استانها ابلاغ شده است.براین اساس همه صنایع باید آب متعارف خود را با پساب جایگزین کنند.» مسعود علویان صدر میافزاید: «این سیاست از سال ۱۴۰۲ آغاز و سال ۱۴۰۳ در قانون برنامه هفتم توسعه تثبیت شد. در مصوبه برنامه هفتم تأکید شده استفاده از آب متعارف در صنعت بهطور کامل ممنوع است و صنایع حتما از آب غیرمتعارف بهرهمند شوند.»
علویان صدر با اشاره به اینکه هماکنون صنایع کشور سالانه حدود ۳ میلیارد و ۷۰۰ میلیون مترمکعب از منابع آب متعارف استفاده میکنند، تأکید میکند: «در فاز نخست برنامه بازتخصیص آب قرار است یک میلیارد و ۶۰۰میلیون مترمکعب از این مصرف با پساب جایگزین شود.»
قراردادهای واگذاری پساب به صنایع
معاون برنامهریزی و امور اقتصادی شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور از شکلگیری تقاضای تازه برای پساب خبر میدهد: «تا امروز ۷۸ قرارداد واگذاری پساب به صنایع در کشور منعقد شده که براساس آنها واگذاری ۳۲۰ میلیون مترمکعب پساب در قالب قراردادهای بیع متقابل با صنایع در جریان است. هماکنون سالانه حدود ۸۷ میلیون مترمکعب پساب به فروش میرسد. این ارقام نشان میدهد پساب عملا به یک منبع تامین پایدار برای صنعت تبدیل شده است.» مسعود علویان صدر اجرای این سیاست را نیازمند زمانبندی و مطالعه دقیق میداند و میگوید: «اولویت اول در بازتخصیص آب ظرفیتهایی است که از نظر مکانی امکان استفاده از پساب را دارند. مطالعات، انجام و مشخص شده است کدام صنایع میتوانند سریعتر از این امکان بهره بگیرند.»
او تأکید میکند: «همه صنایع کشور، جامعه هدف این قانون هستند، اما در عمل بیشترین مصرف آب در چند بخش متمرکز است و فولاد، پتروشیمی، معادن و پالایشگاهها بیشترین مصرف آب را دارند. برای همین بخش عمده قراردادهای بازتخصیص آب با این صنایع بسته شده است.»
سهم صنایع از آب شیرین
صنایع کشور سالانه حدود ۳.۷ میلیارد مترمکعب آب شیرین مصرف میکنند و طبق برنامه قرار است اجرای فاز نخست بازتخصیص آب صنایع و جایگزینی ۱.۶ میلیارد مترمکعب آب متعارف با پساب انجام شود. این رقم معادل حدود 1.7درصد کل برداشت سالانه آب شیرین کشور است.