20 هزار کارگر روی موج تعدیل

شیرین شفیعی| اصفهان- خبرنگار:

 تکان‌های اقتصادی پایان تلخی بود بر مشکلات شغلی کارگرانی که سال‌های سال با طوماری از مشکلات دست و پنجه نرم کرده بودند؛ از قراردادهای سفید و بی‌تاریخ گرفته تا دستمزدهای حداقلی که با چندین ماه تاخیر پرداخت می‌شد. ماندگاری نوسان ارز و سودآوری بازارهای واسطه‌گری در 7 ماه گذشته از سال، بسیاری از کارفرمایان در قطب صنعت کشور را هم به این فکر انداخته که سرمایه‌هایشان را در بازارهای سودآورتر به جریان بیندازند و کم‌کم موج ریزش نیرو و تعدیل دامن تعداد بیشتری از کارگران استان را می‌گیرد.

با این‌که نمایندگان کارگری بارها و بارها تاکید کرده‌اند پرداخت دستمزد کارگران یک درصد هزینه‌های تولید را تشکیل می‌دهد، اما همچنان تعدیل نیرو نخستین انتخاب کارفرمایان در رویارویی با روزهای سخت بازار کسب و کار است. اصفهان با بیش از 5 میلیون نفر جمعیت، 9 هزار واحد تولیدی و صنعتی و 160 هزار واحد صنفی، یکی از صنعتی‌ترین استان‌های کشور است و تا پیش از آن‌که رکود اقتصادی و نوسانات بازار چرخ تولید را کُند کنَد قطب صنعت کشور نامیده می‌شد، اما بسیاری از فعالان اقتصادی از اوایل دهه 90 تاکنون از سنگینی سایه رکود بر کسب و کارها نالیده‌اند. خبرهای تلخی که از تعطیلی کارخانه‌های بزرگ و قدیمی اصفهان در سال‌های گذشته منتشر شد نیز به بحران تعدیل نیرو و بیکاری کارگران دامن زد.


تکذیب نمی‌کنم 

امسال اما این مشکل به اندازه‌ای ملموس است که مدیر کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان در پاسخ به همشهری می‌گوید: مشکل تعدیل نیرو در واحدهای تولیدی اصفهان را نمی‌توان تکذیب کرد. حقیقت این است که تعدیل نیرو در شرایط اقتصادی کنونی وجود دارد، چون بخش تولید دچار مشکل شده و طبیعی است با تعدیل و ریزش نیرو در صدد نجات خود برآید.
«محسن نیرومند» با این حال، نوسانات اقتصادی را انگیزه‌ای برای تلاش بیشتر برخی از تولیدکنندگان دانست و افزود: برخی سرمایه‌گذاران از این فرصت برای حضور بیشتر در بازار استفاده می‌کنند، چون روی دیگر سکه این است که گرانی دلار باعث سخت‌گیری دولت بر واردات کالای قاچاق می‌شود و در نتیجه، تولیدکنندگان داخلی می‌توانند با برنامه‌‌ریزی و تلاش جدی‌تر، سهم بیشتری در بازار داخلی و حتی بازارهای صادراتی به دست بیاورند.

او با تاکید بر این‌که ریزش نیرو در بنگاه‌های اقتصادی استان اتفاقی غیرقابل تکذیب است ادامه داد: تنها آمار مشخصی که در این زمینه وجود دارد این است که در 6 ماه نخست امسال، بیش از 20 هزار نفر به مستمری‌بگیران بیمه بیکاری در استان اضافه شده‌ و این عدد بزرگی است.


رشد 6 درصدی مستمری‌بگیران بیمه بیکاری

نیرومند از رشد 6 درصدی آمار مستمری‌بگیران بیمه بیکاری در سال 97 خبر داد و گفت: با وجود این‌که شرایط و نوسانات اقتصادی واحدهای تولیدی را با مشکلات زیادی برای تامین مواد اولیه و افزایش هزینه‌های تولید روبه‌رو کرده هنوز می‌تواند با استفاده از تسهیلات کمکی دولت و سرمایه در گردش، کسب و کار خود را حفظ کند و برنامه دولت هم همین است.

مدیر کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان اصفهان یادآور می‌شود: در برابر مشکلاتی که استان‌ها با آن دست و پنجه نرم می‌کنند بهترین راهکار تفویض و افزایش اختیارات برای حل و فصل اختلافات در واحدهای تولیدی است که اگر دولت این امکان را فراهم کند، وضعیت در واحدهای کارگاهی و تولیدی بهبود پیدا می‌کند.
وی با اشاره به آمار بالای بیکاری در اصفهان افزود: در شرایطی می‌توان آمار بیکاری بیش از ۱۳ درصد اصفهان را تا حدودی مهار کرد که دولت اختیار حفظ واحدهای تولیدی را به استان‌ها بدهد. با این‌که تلاش ما پایداری اشتغال موجود بوده امسال ۱۸ هزار فرصت شغلی در استان اصفهان از بین رفته است.


معضل قراردادهای سفید

قانون می‌گوید تنها افرادی می‌توانند از مقرری بیمه بیکاری استفاده کنند که به ‌صورت غیرارادی از کار بیکار شده باشند و خروج از اشتغال به اراده و خواست آنها نبوده باشد. بنابراین کارگرانی که برخلاف میل و اراده خود بازخرید شوند ولی آماده کار باشند از مقرری بیمه بیکاری بهره‌مند خواهند بود. اما اگر کارگر استعفا دهد یا ترک کار کند و یا بیکاری وی ناشی از خاتمه کار و تسویه حساب باشد، بیکاری غیرارادی محسوب نمی‌شود و شامل دریافت مقرری بیمه بیکاری نخواهد شد.

رشد آمار مقرری‌بگیران بیمه بیکاری در حالی است که بسیاری از کارفرمایان در سال‌های گذشته آموخته‌اند که با استفاده از ترفندهایی مانند قراردادهای سفید، پاره‌وقت و مانند آنها می‌توان از تعهد ایجاد شغل دائم برای نیروهای کار سر باز زد و کارگرانی که برای تامین مخارج زندگی به کار کردن نیاز دارند چاره‌ای جز امضای این قراردادها ندارند. حدود یک میلیون و 90 هزارکارگر بیمه‌شده در اصفهان هستندکه با اضافه کردن خانواده‌های آنها حدود 64 درصد جمعیت کل استان را تشکیل می‌دهند.