سید محمد عبداللهی| رئیس اتحادیه صنایع‌دستی و اشیای قدیمی:
شرایط موجود بازار و رکود، مانند تمام بخش‌های اقتصاد، بر بازار صنایع‌دستی هم اثر گذاشته که البته طبیعی‌است اما در بحث خاص صنایع‌دستی، اقداماتی که باید انجام می‌شده، انجام نشده است. به طور مثال باید طی سال‌های گذشته یک‌سری اقدامات زیربنایی رخ می‌داد تا امسال نتیجه بدهد اما می‌بینیم که این اقدامات، صورت نگرفته است. به هر حال ایجاد زیرساخت‌ها زمانبر است و فرصتی طولانی می‌طلبد تا به ثمر برسد.
در مورد مسائل و مشکلات این حوزه، باید گفت که توریست‌ها به ایران می‌آیند اما اصولا گردشگرانی متوسط یا «بک‌پکر»هایی هستند که بضاعت آنچنانی ندارند. یا اینکه بازنشسته‌هایی به ایران می‌آیند که خرید و هزینه نمی‌کنند. این در حالی است که شرایط در دیگر کشورها اینگونه نیست. ایرانی‌ها جزو توریست‌های ولخرج هستند و هر جا بروند، خرید می‌کنند. علاوه بر این، در کشور ما روی جاذبه‌های توریستی و الزامات مورد نیاز گردشگر خارجی کار نشده و به‌عنوان یک مثال ساده، سرویس بهداشتی میان‌راهی برای خارجی‌ها در نظر گرفته نشده است. به هر حال این کار بسیار ساده باید انجام می‌شده اما نشده است.
در کنار این مسائل، نگرش مسئولان باید طوری باشد که تبلیغ فرهنگ و صنایع‌دستی ایران باشد. تورلیدرها مسئله بعدی هستند. بعضی از آنها با فرهنگ ایران آشنا نیستند و نمی‌توانند آن را به گردشگر منتقل کنند.
البته صنایع‌دستی در خودش هم مشکلاتی دارد. سازمان میراث فرهنگی باید در مسیر توسعه، آرشیو ملی تهیه می‌کرد و این آرشیو را به ثبت می‌رساند تا صنایع‌دستی ایران صاحب برند شود. در صورت وجود چنین آرشیوی گردشگران خارجی از قبل می‌دانند که چه صنایع‌دستی‌ای مربوط به کدام شهر و استان است و اطلاعات مربوط به آن را مطالعه می‌کنند؛ به این ترتیب زمانی که وارد ایران می‌شوند، شناخت بیشتری از صنایع‌دستی ایران خواهند داشت. اگر سازمان میراث این آرشیو ملی را در سایت‌های خود و سایت‌های معتبر دیگر منتشر کند، فضای مجازی کمک زیادی به این عرصه خواهد کرد اما می‌بینیم که ما در تبلیغات الکترونیک و فضای مجازی، عقب هستیم، درست عمل نکرده‌ایم و فرهنگ ما مهجور مانده است. همین عقب‌ماندگی هم باعث می‌شود که فرصت‌های طلایی را از دست بدهیم.
علاوه بر معرفی‌نکردن صنایع‌دستی و فرهنگ کشور به دنیا، حتی در داخل هم فرهنگسازی کامل و درستی انجام نداده‌ایم. در کشور ما فاصله بین هنرمند و مصرف‌کننده بسیار زیاد است. البته ما تنها اتحادیه‌ای هستیم که برنامه راهبری دقیق نوشته‌ایم و به تمام مسائل و مشکلات پرداخته‌ایم. بر اساس بررسی‌های ما در فاصله بین هنرمند و مشتری مصرف‌کننده، ضرایب زیادی وجود دارد که ناعادلانه است؛ ضرایبی که باعث می‌شود خریدار، قیمت بالایی بپردازد، در حالی که سود بسیار ناچیزی به تولیدکننده اصلی می‌رسد. مغازه‌دار با خودش می‌گوید شاید من در روز، 2محصول بفروشم که با قیمت کم به‌صرفه نیست؛ بنابراین سعی می‌کند با گذاشتن قیمت بالا، سود و هزینه‌اش را به دست آورد. اما اگر توریست زیاد باشد و به‌تبع آن فروش هم افزایش پیدا کند، خودبه‌خود قیمت‌ها پایین می‌آید. مسئله مهم بعدی در حوزه صنایع‌دستی، به هنرمندان و عرضه‌کنندگان برمی‌گردد. آنها بسیار مهجور هستند. ما سعی کرده‌ایم با مدیریت قانونی و خلاق، تمام مسائل را حل کنیم. در اتحادیه، تولیدکننده تعریف شده و پل ارتباط بین تولیدکننده و عرضه‌کننده هم در نظر گرفته شده است. ما برنامه‌ای را مد نظر داریم که تولیدکننده جایگایی داشته باشد و خودش محصولاتش را بفروشد؛ به این شکل واسطه‌ها حذف می‌شوند.
استمرار تقاضا راهگشاست
مشکل اساسی‌ای که در بازار وجود دارد، استمرار تقاضاست. چرا فرش با مشکل مواجه شده؟ چون تقاضای مستمر ندارد. فرش ماشینی و موکت، ارزان‌تر از دستباف است؛ به این دلیل که تنوع دارد. یکی از موضوعاتی که در تولید فرش دستباف، روی آن کار نشده، همراه‌شدن با سلیقه بازار است. باید الزام در استمرار تولید وجود داشته باشد. صنایع‌دستی می‌تواند با همکاری دانشگاه‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان، نیاز خارجی را قطع کند. خلاقیت و تکنولوژی در صنایع‌دستی باید به کار گرفته شود. باید طرح نو و ایده نو ایجاد شود تا جاذبه به وجود آید. اگر جاذبه ایجاد شود، مردم به صنایع‌دستی رو می‌آورند. صنایع‌دستی هم‌اکنون تنها برای مصارف لوکس استفاده می‌شود درحالی‌که می‌توان آن را کاربردی کرد. با اندیشیدن و اجرای طرح‌ها و ایده‌های نو می‌توانیم شاهد رشد صنایع‌دستی باشیم.
