بالش سنگی و سرپناه بی‌سقف

فتانه احدی|  کرج - خبرنگار:

برای بسیاری از شهروندان، برخورد با بی‌سرپناهان که در گوشه و کنار شهر دایره مالکیت‌شان بر زمین، به چند تکه مقوا و کارتن‌هایی مستعمل خلاصه می‌شود، چندان غریب نیست. 
صرف نظر از علل و اسباب به‌وجودآورندۀ این پدیده آسیب‌رسان اجتماعی، برخورد با این درماندگان دل هر انسان را به درد می‌آورد، نگاه را می‌آزارد و از ماجرای ناگواری حکایت می‌کند که ریشه‌های آن را باید در لابلای انبوه معضلات دیگری چون اعتیاد، مهاجرت، حاشیه‌نشینی و فقر مادی و فرهنگی جست. 

کارتن‌خوابی اگرچه آسیب اجتماعی ناخوشایندی است که به شهر و جامعه ما اختصاص ندارد و می‌توان نمودهای آن را در بسیاری از کلان‌شهر‌های دیگر نیز دید، اما در استان البرز و به‌ویژه کلان‌شهر کرج به سبب وجود عواملی مانند بافت مهاجرپذیر، وجود باورهای متفاوت و گوناگون در کنار یکدیگر و گسترش روز‌افزون زندگی شهرنشینی، امکان بروز مساعدتری دارد که به ایجاد زمینۀ مناسب برای آسیب‌های دیگر چون حاشیه‌نشینی، بیکاری، فقر، اعتیاد و به‌دنبال آن طرد شدن از خانواده، بروز بیماری‌های روحی و روانی و جرم و بزه‌کاری دامن می‌زند. 

پیامدهای نامطلوب کارتن‌خوابی که خود معلول عوامل دیگری است، به اینجا ختم نمی‌شود و در کنار ایجاد جلوه بصری ناخوشایند در شهر و مشکلاتی که پیشتر آمد، ایجاد مشکلات هویتی به دلیل از دست دادن جایگاه اجتماعی و خانوادگی، عرصه را برای بازگشت آنان به زندگی طبیعی تنگ‌تر می‌کند. علاوه بر این القای احساس ناامنی برای شهروندان و رهگذران در برخورد با کارتن‌خواب‌ها در معابر، از دیگر آثار زیان‌بار بروز این معضل اجتماعی است که موجب می‌شود ابعاد منفی آن بیشتر جلوه کند. 

 کارشناسان و پزشکان این گروه را عامل انتشار ویروس‌ها و بیماری‌هایی می‌دانند که به دلیل رعایت نشدن اصول بهداشتی و خود مراقبتی به آن دچار شده‌اند. در نظر گرفتن این نکات بیانگر اهمیت چاره‌جویی برای رفع این معضل یا دست‌کم پیشگیری از گسترده‌تر شدن ابعاد آن است، به‌ویژه اینکه این روز‌ها می‌توان زنانی را مشاهده کرد که اغلب با انتخاب مسیر نادرست زندگی، در پیچ و خم آن گرفتار شده‌اند و در زمره کارتن‌خوابان‌ بی‌خانمانان به شمار می‌ر‌وند و نبود گرمخانه‌ای در شهر که پذیرای آنان باشد، مشکلاتشان را حاد‌تر می‌کند. هرچند آمار دقیقی از تعداد کارتن‌خواب‌های شهر در دست نیست، دیدن گاه و بیگاه آنان در گوشه‌ای از پیاده‌روها، زیرگذرها و بناهای مخروبه و رها شده حاکی از این است که نمی‌توان کارتن‌خواب‌ها را چون شهروندانی گمنام و فراموش‌شده به حال خود رها کرد و ضروری است مسئولان به فکر چاره و راهکاری اساسی برای رفع این معضل باشند.

حل مشکل کارتن‌خواب‌ها نیاز به عزم جدی نهاد‌هایی چون سازمان بهزیستی، شهرداری، نیروی انتظامی و کمک و مساعدت خیران شهر دارد.