چرخه معیوب صنعت چاپ

سارا گلابگیریان| یزد- خبرنگار:


 استان یزد از حیث صنعت چاپ هنوز چندان قدرتمند نشده است. البته استان در زمینه چاپ دیجیتال یکی از استان‌های پیشرو است، اما در حوزه چاپ افست هنوز جای کار دارد و باید سرمایه‌گذاری گسترده‌ای صورت گیرد تا با تکمیل چرخه چاپ این فرهنگ صنعت بیش از گذشته تقویت شود. به گفته بعضی از محققان، ورود صنعت چاپ به استان یزد به سال 1277 هجری قمری می‌رسد که بیانگر عمر 158ساله این صنعت در استان است. این صنعت روزگار خوش و ناخوش زیادی داشته، اما در شرایط کنونی که حال صنعت چاپ در کشور به وخامت گذاشته، این صنعت در استان یزد نیز وضعیت مطلوبی ندارد.

البته وضعیت صنعت چاپ در یزد نسبت به برخی از استان‌های هم‌جوار   مطلوب است، اما کامل نبودن چرخه چاپ افست باعث وابستگی استان به سایر استان‌ها شده است. از سوی دیگر، با کاهش کارهای چاپی داخل استان و استهلاک دستگاه‌ها، هزینه چاپ در استان یزد نسبت به استان‌های توانمند از جمله تهران، قم و اصفهان اندکی بالاتر است و همین چرخه ناقص خروج کارهای چاپی و کمبود سفارش‌ها برای چاپخانه‌های استان، این روند را مداوم کرده است.


ضرورت ارائه خدمات پس از چاپ 

مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی‌استان یزد می‌گوید: صنعت چاپ استان از نظر نسبی وضعیت مطلوبی نسبت به استان‌های هم‌تراز دارد، اما از نظر چشم‌انداز مطلوب، هنوز جای کار وجود دارد.
«مجید جوادیان‌زاده» می‌افزاید: چرخه چاپ در استان کامل نیست و خدمات پس از چاپ به صورت کامل ارائه نمی‌شود. از این رو بخشی از کار چاپی به خارج از استان ارسال می‌شود و این وضعیت خروج سرمایه را از استان به دنبال دارد. برای بهبود این وضعیت لازم است که سرمایه‌گذاری در این بخش به‌ویژه خدمات پس از چاپ افزایش یابد.

وی با تاکید بر این‌که سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در صنعت چاپ استان مطلوب است می‌گوید: سرمایه‌گذاری در صنعت چاپ استان نسبت به برخی استان‌های همجوار مطلوب است، اما استان‌هایی قوی در کشور وجود دارند که از گذشته سرمایه‌گذاری‌های گسترده‌ای در صنعت چاپ دارند که جایگاه آنها را در این صنعت متمایز کرده است. مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی ‌استان یزد با اشاره به این‌که سند راهبردی چاپ در استان وجود ندارد بر ضرورت ترسیم این صنعت برای ترسیم نقشه راه و رسیدن به اهداف مطلوب تاکید می‌کند.

جوادیان‌زاده به هدایت سرمایه‌گذارانی که وارد صنعت چاپ می‌شوند اشاره می‌کند و می‌افزاید: سرمایه‌گذاران جدیدی که قصد ورود به صنعت چاپ را دارند باید به حوزه‌هایی که نیاز بیشتری وجود دارد هدایت شوند. از این رو پیشنهادهای لازم برای تکمیل چرخه چاپ استان به سرمایه‌گذاران جدید ارائه می‌شود.
وی درباره کیفیت کارهای چاپی استان می‌گوید: کیفیت چاپ در استان مطابق با استانداردهای ملی است، اما در برخی زمینه‌ها قابل نقد است و باید ارتقا یابد.


هدایت سرمایه‌گذاران به نیازهای چاپی

مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی‌استان اظهار امیدواری می‌کند صنعت چاپ خودش را با شرایط جدید بازار نشر تطبیق دهد و ادامه می‌دهد: حمایت سازمان صنعت، معدن و تجارت برای نگاه به صنعت چاپ به عنوان یک مادر - صنعت و قرار دادن آن در بین محورهای توسعه استان از اهمیت بسزایی برخوردار است. وی با اشاره به پاک بودن فرهنگ صنعت چاپ می‌گوید: باید در تدوین اسناد توسعه‌ای استان به این صنعت به صورت ویژه نگاه شود، چراکه جزو صنعت‌های زیربنایی است. جوادیان‌زاده با تاکید بر این‌که بسیاری از اقدامات فرهنگی در حوزه نشر و تبلیغات به صنعت چاپ وابسته است می‌گوید: اگر کیفیت خدمات چاپی در استان ارتقا یابد، خود به خود سایر حوزه‌های فرهنگی و هنری نیز کیفی‌سازی می‌شوند، اما اگر این صنعت ضعیف باشد، این بخش‌ها نیز ارتقا نخواهند یافت.


تعداد چاپخانه‌های فعال استان

کارشناس چاپ و نشر اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی ‌استان یزد با اشاره به ٩٥ چاپخانه فعال در استان می‌گوید: در چند سال گذشته با توجه به ورود ماشین‌آلات جدید، کیفیت چاپ در چاپخانه‌های استان رشد چشمگیری داشته و در حال حاضر قابل رقابت با استان‌هایی چون تهران، مشهد و اصفهان است. «سعید شیشه‌بری» ادامه می‌دهد: به این ترتیب، به‌ندرت بحث کیفی بین فعالان این حوزه مطرح بوده و کمتر کسی دغدغه و نگرانی در مورد کیفیت را در استان دارد. این مسئول می‌گوید: یکی از عمده مشکلات سابق با توجه به ماشین‌آلات چاپ تک‌رنگ و دورنگ، خروجی نهایی کار چاپی یعنی چهاررنگ بود که با توجه به دستگاه‌های چهاررنگ یا اپراتورهای حرفه‌ای این مشکل برطرف شده است. وی درباره ارائه نشدن خدمات چاپ رول در استان می‌گوید: عمده خوراک ماشین‌آلات رول مرتبط با روزنامه‌های کثیرالانتشار است و استفاده از این نوع چاپ در استان‌هایی چون تهران، مشهد، اصفهان و تبریز به دلیل وجود شرایط مناسب و تقاضای بالا به‌مراتب بیشتر از استان یزد است. شیشه‌بری ادامه می‌دهد: چاپخانه آستان قدس رضوی در مشهد پیشرفته‌ترین ماشین‌آلات رول را دارد و سایر روزنامه‌ها نیز در تهران، اصفهان و تبریز به چاپ می‌رسد.


نبود چاپ رول در استان

کارشناس چاپ و نشر اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی‌استان یزد می‌گوید: استان یزد با توجه به دارا بودن روزنامه صبح کشوری، به دلیل نبود سرمایه‌گذار یا عدم حمایت از نشریات در حوزه راه‌اندازی چاپ رول ورود نکرده است. ضمن این‌که تیراژ بیشتر نشریات چاپ‌شده در استان حدود هزار نسخه یا کمتر است که با توجه به هدررفت اولیه کاغذ در رول و سرعت زیاد آن صرفه اقتصادی ندارد. شیشه‌بری می‌افزاید: شاید یکی دیگر از دلایل نبود چاپ رول در استان گران بودن ماشین‌آلات مورد استفاده در این نوع چاپ باشد. با این حال پیش‌بینی می‌شود وجود ماشین رول در یکی از چاپخانه‌های استان با استقبال مواجه شود.


جایگاه مطلوب استان در کشور در صنعت چاپ

کارشناس چاپ و نشر اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی ‌استان درباره خدمات چاپی‌ای که ارائه می‌شود می‌گوید: جایگاه صنعت چاپ استان در کشور مطلوب است و بعد از استان‌های تهران، قم، مشهد، اصفهان و تبریز قرار دارد. یعنی استان در حال حاضر رده ششم صنعت چاپ را در کشور را دارد و این جایگاه با توجه به جمعیت استان و نسبت عرضه و تقاضا قابل قبول است.
«سعید شیشه‌بری» ادامه می‌دهد: اما در عین حال باید به این نکته توجه کرد که با وجود صنعتی بودن استان و مرکزیت کشور، استان یزد می‌تواند جایگاهی بهتر از جایگاه فعلی را در دست داشته باشد. امیدواریم بتوانیم از این ظرفیت برای بالا بردن جایگاه خود در کشور استفاده کنیم.
وی درباره برنامه‌های بلندمدت برای رشد صنعت چاپ می‌گوید: اعتمادی که در کشور در مورد پاک‌دستی، تعهد و صداقت مردم یزد وجود دارد یکی از دارایی‌های فرهنگی استان است و صنعنگران این حوزه می‌توانند با توجه به این ظرفیت و با توسعه و فراهم کردن زیرساخت‌ها حجم کار چاپ را در استان افزایش دهند. این عمل طبعا توسعه این صنعت را به دنبال دارد.