چانه‌زنی مقابل دوربین

تهران دیروز میزبان سران روسیه و ترکیه بود تا حسن روحانی رئیس‌جمهور ایران به همراه ولادیمیر پوتین و رجب طیب اردوغان برای سومین بار برای حل بحران سوریه دور یک میز بنشینند. سومین اجلاس سه‌جانبه ایران، روسیه و ترکیه با یک حاشیه و یک بیانیه به پایان رسید.

روز جمعه سالن اجلاس سران تهران شاهد برگزاری اجلاس سه‌جانبه ایران، روسیه و ترکیه بود. در اقدامی بی‌سابقه در موضوع سوریه که بین ترکیه در یک سو و ایران و روسیه در سوی دیگر اختلافات عمیق وجود دارد لحظه به لحظه این اجلاس به‌صورت زنده پخش شد که بروز اختلاف بین اردوغان و پوتین از حواشی این نشست بود.

از جمله نکاتی که جلب توجه می کرد، ترکیب هیات‌های 3 کشور بود؛ در تیم ایران علاوه بر وزیر خارجه،  رئیس بانک مرکزی و وزیر نفت حضور داشتند درحالی‌که در ترکیب هیأت‌های ترکیه و روسیه مسئولان بلند پایه دفاعی و امنیتی نشسته بودند.

روحانی در سخنان خود با اشاره به اینکه راه مردم‌سالاری از لوله تفنگ نمی گذرد این 6خواسته را مطرح کرد:

1- در هر مذاکره سیاسی برای پایان بحران سوریه، باید تمامیت ارضی و استقلال سوریه محترم شمرده شود.

2- ضروری است تا ریشه‌کن‌شدن تمامی گروه‌های تروریستی در سوریه به‌ویژه در ادلب، مبارزه با تروریسم ادامه یابد.

3- کمک به بازگشت آوارگان و بازسازی سوریه باید در دستور کار جامعه بین‌المللی قرار گیرد.

4- حضور و مداخله غیرقانونی آمریکا در سوریه که منجر به تداوم ناامنی در آن کشور شده است باید فورا پایان یابد.

5- جامعه بین‌المللی موظف است با اقدامات رژیم صهیونیستی به‌ویژه تداوم اشغالگری آن رژیم علیه سرزمین و موجودیت ملت و دولت سوریه که دامنه آن هر روز گسترش می‌یابد مقابله کند.

6- همکاری و هماهنگی 3 کشور تا استقرار کامل صلح و ثبات در سوریه ادامه یابد.



ولادیمیر پوتین هم در سخنان خود با بیان اینکه 90 درصد خاک سوریه از دست تروریست ها آزاد شده است ،‌تأکید کرد: هم‌اکنون گروه‌های تروریستی باقیمانده در سوریه در استان ادلب مستقر هستند و آنها تلاش می‌کنند که وضعیت آتش بس در این منطقه را به هم زده و دست به اقدامات تحریک‌آمیزی برای استفاده از سلاح‌های شیمیایی بزنند.

رجب طیب اردوغان در سخنرانی خود  بر لزوم آتش بس در سوریه تأکید کرد و گفت: معتقدیم هرگونه حمله به ادلب به تراژدی بزرگی منجر می‌شود.
او در عین حال از اقدامات آمریکا در حمایت از سازمان های تروریستی در سوریه ابراز نگرانی کرد.

اگرچه 3 کشور بر سر انتقاد از آمریکا به خاطر حضور در سوریه تفاهم داشتند اما برخی اختلافات بین طرفین در متن سخنرانی‌ها به وضوح دیده می‌شد و به‌خصوص هنگام سخنرانی اردوغان تصاویر کلافگی و سر تکان دادن‌های پوتین از اظهارات مقام ترک کاملا به چشم می‌آمد.

اردوغان در سخنرانی خود به کرات تأکید کرد که مسئله ادلب با موارد قبلی (حلب و...) فرق دارد و ترکیه درخصوص تحولات این منطقه حساسیت بالایی دارد. او در لفافه هشدار داد که ادامه همکاری کشورش با ایران و روسیه منوط به سرنوشت ادلب خواهد بود.

اردوغان، روحانی و پوتین هر سه نسبت به تحولات شرق فرات و حضور نیروهای آمریکایی در این منطقه ابراز نگرانی کردند و خواستار خروج فوری آمریکایی‌ها از سوریه شدند. با این حال اردوغان چندبار وقت صحبت کردن گرفت و در مقابل ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه به او پاسخ داد و تأکید کرد روسیه نمی‌تواند نسبت به اقدامات تحریک‌آمیز تروریست‌ها در ادلب بی‌تفاوت باشد.

اردوغان در پاسخ به این سخنان پوتین به بیانیه 12بندی اجلاس تهران اشاره کرد که چشم جهان به آن دوخته شده است. او قبل از تصویب بیانیه 2 بار تلاش کرد بندی را برای اعلام آتش‌بس در ادلب در بیانیه بگنجاند اما هر بار پوتین پیشنهاد او را وتو کرد و به رئیس‌جمهور ترکیه گوشزد کرد هر بندی باید با رأی 3 کشور اتخاذ شود ضمن اینکه در رابطه با دغدغه اردوغان بندی در بیانیه وجود دارد.

در ادامه  روحانی به‌عنوان رئیس جلسه تصویب بیانیه 12بندی تهران را اعلام کرد اما باز هم اردوغان خواستار اعلام آتش‌بس در سوریه شد.

پوتین در این رابطه خطاب به اردوغان گفت: در اجلاس تهران گروه‌های تروریستی نماینده ندارند پس نمی‌توان از طرف آنها اعلام آتش‌بس کرد.

با چندبار رفت و برگشت و چالش بین اردوغان و پوتین، رئیس‌جمهور ایران وارد عمل شد. روحانی زمانی که اصرار اردوغان برای اعلام آتش بس را دید خطاب به اردوغان و پوتین گفت اگر معنی سخن (اردوغان) این باشد که تروریست‌ها سلاح‌های خود را بر زمین بگذارند که همه با آن موافقند؛ سپس درحالی‌که لبخند می‌زد و پوتین هم لبخند بر لب داشت تکرار کرد ما از همه تروریست‌ها می‌خواهیم سلاح‌های خود را بر زمین بگذارند.

در بیانیه پایانی اجلاس تهران، 3 کشور بر عزم خود مبنی بر ادامه همکاری برای نابودی نهایی داعش، جبهه ‌النصره و تمامی دیگر افراد، گروه‌ها، تشکل‌ها و موجودیت‌های وابسته به القاعده یا داعش در سوریه که از سوی شورای امنیت سازمان ملل شناسایی شده‌اند، تصریح کردند.

روحانی، پوتین و اردوغان همچنین تأکید کردند منازعه سوریه هیچ راه‌حل نظامی نمی‌تواند داشته باشد و تنها از طریق یک فرایند سیاسی مذاکراتی می‌توان به آن پایان داد.

سران 3 کشور در ادامه، نشست مطبوعاتی مشترک برگزار کردند و مصوبات خود در جلسه را به میان خبرنگاران بردند. قبل از برگزاری اجلاس سه‌جانبه، حسن روحانی با ولادیمیر پوتین و رجب طیب اردوغان دیدار کرد و سران 3 کشور عکس یادگاری هم انداختند. محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان پس از نشست ایران، ‌روسیه و ترکیه در توییتی نوشت: «هنگامی که دونالد ترامپ با بازی‌های کوچکش متحدانش را تحقیر می‌کند و اعتبار آمریکا را از بین می‌برد، ما از این بابت خوشحالیم که امروز در تهران با قدرت‌های مسئول برای دستیابی بیشتر به راه‌حلی سیاسی در سوریه تعامل می‌کنیم. توافق کرده‌ایم تا برای پایان دادن به تروریسم و جلوگیری از رنج مردم در ادلب همکاری کنیم.»

تروریست‌ها سلاح‌ها را به زمین بگذارند

حسن روحانی عصر جمعه و در پایان اجلاس سه‌جانبه ایران، روسیه و ترکیه به خبرنگاران گفت: این اجلاس در زمانی تشکیل شده که آمریکا به فکر اتهام جدید به دولت سوریه است و با این اتهام به‌دنبال دخالت غیرقانونی جدید در این کشور است. رئیس‌جمهور افزود: عدم‌مداخله قدرت‌هایی مثل آمریکا و رژیم صهیونیستی مورد تأکید ایران است و همه دوستان ما در این زمینه موافق هستند که مداخله نظامی خارجی در سوریه می‌تواند مشکلات و پیچیدگی‌ها را بیشتر کرده و مردم سوریه را در رنج و زحمت بیشتری قرار دهد. روحانی همچنین موضوع ادلب را یکی از مسائل مهم در سطح افکار عمومی جهان برشمرد و گفت: در ادلب از یک طرف تعداد زیادی تروریست جبهه‌النصره و حتی داعش و گروه‌های تروریستی با دست زدن به اقدامات تروریستی، غیرقانونی و ضدانسانی، علیه امنیت مردم سوریه وارد عمل شده‌اند و از طرف دیگر برای از بین بردن این تروریست‌ها به‌دلیل جمعیت زیادی که در این منطقه حضور دارند، این نگرانی وجود دارد که باید ترتیباتی اتخاذ شود که مردم غیرنظامی، صدمه‌ای نبینند.

  بازتاب سخنان روحانی

نشست سه‌جانبه حسن روحانی، رجب طیب اردوغان و ولادیمیر پوتین با محوریت بررسی تحولات سوریه با هدف تسهیل در روند سیاسی حل بحران این کشور در شبکه‌های الجزیره عربی، الجزیره مباشر، الحدث، العربیه، الجزیره انگلیسی، بی‌بی سی، سی ان ان، اسکای نیوز، العالم، المنار، پرس‌تی‌وی، الاخباریه و خبرگزاری‌های رویترز، آسوشیتدپرس، خبرگزاری فرانسه، شینهوا، ایتارتاس، اسپوتنیک و آناتولی بازتاب گسترده‌ای داشت و بسیاری از شبکه‌ها به‌طور مستقیم تصاویر این اجلاس را پخش کردند. سخنان رئیس‌جمهور ایران در نشست سران کشورهای ایران، روسیه و ترکیه درباره تحولات و آینده سوریه در رسانه‌های سراسر جهان بازتاب داشت. به گزارش ایسنا، شبکه‌ ای‌بی‌سی، با 2 تیتر«‌مداخله آمریکا در سوریه فورا پایان یابد» و «‌آتش جنگ و خونریزی در سوریه به پایان خود نزدیک شود» اقدام به بازتاب سخنان رئیس‌جمهور کشورمان کرد. روزنامه واشنگتن پست نیز با تیتر «‌مداخله آمریکا در سوریه فورا پایان یابد» به بازتاب سخنان حسن روحانی پرداخت.

اعضای برجام به تعهداتشان عمل کنند



حسن روحانی و ولادیمیر پوتین روسای جمهور ایران و روسیه در حاشیه اجلاس تهران دیدار و گفت‌وگو کردند.  روحانی و پوتین تا پیش از اجلاس تهران در سال‌های اخیر 12 بار با یکدیگر دیدار کرده‌ بودند. روسای 2  کشور شب گذشته علاوه بر گفت‌وگو درباره مسائل منطقه درباره روابط اقتصادی طرفین مذاکره کردند.حسن روحانی عصر جمعه در دیدار با «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهور روسیه، با ابراز خرسندی از برگزاری موفق سومین اجلاس سران ایران، روسیه و ترکیه در راستای روند آستانه درباره بحران سوریه، اظهار داشت: شاید چند سال پیش هیچ سیاستمداری باور نمی‌کرد که این سه کشور بتوانند در مورد معضلی منطقه ای چنین نقش آفرینی موثر و مثبتی داشته باشند.روحانی با بیان اینکه مذاکرات سه جانبه ایران، روسیه و ترکیه می تواند الگوی خوبی برای حل و فصل دیگر مشکلات و معضلات منطقه ای باشد، گفت: آثار بحران سوریه برای همگان تاسف بار است، اما همکاری ایران و روسیه با مردم، ارتش و دولت سوریه در مبارزه با تروریسم قابل تامل و حائز اهمیت است.روحانی با تجلیل از نقش روسیه در به ثمر نشستن و پایداری برجام و پایبندی طرفین به اجرای برجام، گفت: ‌به‌رغم خروج غیر قانونی و یکطرفه آمریکا از این توافق، امیدواریم سایر طرفین از آن قاطعانه و عملا حمایت کرده و تعهداتشان را کامل اجرا کنند. در این دیدار رئیس جمهور روسیه با اشاره به اینکه روابط و همکاری‌های ایران و روسیه در بخش‌های مختلف رو به گسترش است، توسعه مناسبات اقتصادی فی مابین را حائز اهمیت دانست و بر ضرورت تلاش مسئولان دو کشور در این راستا تاکید کرد.

   رایزنی روحانی و اردوغان درباره همکاری‌های بانکی



حسن روحانی در دیدار  رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، با بیان اینکه ایران و ترکیه باید برای مقابله با تحریم‌های آمریکا روابط اقتصادی خود را بیش از پیش گسترش دهند، افزود: روابط بانکی و فعالیت‌های کارگزاری بانک‌های دو کشور باید گسترش یافته و در راستای حل مشکلات برنامه‌ریزی شود. روحانی با اشاره به ضرورت انجام مبادلات تجاری ایران و ترکیه با استفاده از پول‌های ملی و تجدید نظر در موافقتنامه تجارت ترجیحی، گفت: ایران آماده توسعه بیشتر مبادلات در حوزه انرژی با ترکیه است. رئیس‌جمهور با بیان اینکه روابط چند جانبه ایران و ترکیه با دیگر کشورهای منطقه مانند روسیه، پاکستان و قطر می‌تواند ضامن صلح، ثبات و امنیت منطقه باشد، خاطرنشان کرد: باید تلاش ما برای مبارزه با تروریسم در منطقه به‌گونه‌ای باشد که غیرنظامیان کمترین صدمه را دیده و جان مردم حفظ شود. رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهور ترکیه نیز در این دیدار مواضع دولت آمریکا در قبال سایر کشورها را غیرقابل‌قبول و بدون ثبات دانست و گفت: ایران و ترکیه باید در شرایط کنونی برای توسعه روابط تجاری و اقتصادی برنامه‌ریزی کنند و تجارت دو کشور هر چه بیشتر گسترش پیدا کند. اردوغان همچنین بر توسعه روابط بانکی ایران و ترکیه و استفاده از پول ملی در مبادلات تجاری تأکید کرد.