تجارت
صادرکنندگان در پیچ و خم مشکلات
صادرکنندگان استان معتقدند که دولت حمایتی از آنها نمی‌کند، در حالی که آنها در شرایط کنونی اقتصادی با مشکلات زیادی مواجهند
نسرین صفربیرانوند| خرم‌آباد - خبرنگار:
رشد صادرات نقش مهمی در شکوفایی اقتصادی هر منطقه دارد، اما در استان لرستان ظرفیت‌های بخش کشاورزی، معدن و... در این حوزه به درستی مورد توجه قرار نگرفته است. صادرکنندگان در لرستان با مشکلاتی مواجهند که از جمله آن می‌توان به نبود سرمایه در گردش، نبود مشوق‌های دولتی و بسته‌های حمایتی و مواردی از این قبیل اشاره کرد. برخی هم معتقدند نبود بازرگانان حرفه‌ای هم از دیگر چالش‌هایی است که صادرات را با مشکل مواجه کرده است.
نبود مشوق‌های دولتی
«امیدعلی کرمی‌عالم» از صادرکنندگان لرستان که حدود 17 سال است در حوزه صادرات سنگ‌های تزئینی فعالیت می‌کند، می‌گوید: صادرکنندگان استان با مشکلات متعددی مواجهند؛ بحث تحریم‌ها در حال حاضر یکی از چالش‌هایی است که پیش روی صادرکنندگان است و دست و پای آنها را بسته.
وی عنوان می‌کند: نقدینگی کم واحدهایی که در زمینه صادرات فعالیت می‌کنند، بازاریابی نامناسب، نبود مشوق‌های دولتی و دستگاه‌های مدرن و خام فروشی از دیگر مواردی است که صادرات را به کاری مشکل تبدیل می‌کند.
کرمی‌عالم ادامه می‌دهد: در همسایگی ما، دولت ترکیه مشوق‌هایی را برای صادرکنندگان خود در نظر گرفته یا هنگام برگزاری نمایشگاه، صفر تا صد هزینه‌ها را پرداخت می‌کند اما در استان و ایران نه تنها حمایتی صورت نمی‌گیرد بلکه یک سری شرکت‌های شبه‌دولتی رقیب صادرکنندگان هستند.
این صادرکننده تأکید می‌کند: حمایت از صادرکنندگان و بخش صادرات باعث ایجاد اشتغال و ارزش افزوده می‌شود بنابراین مسئولان باید به مقوله صادرات توجه بیشتری داشته باشند و بستر را برای صادرکنندگان فراهم کنند.
نداشتن ارتباط مستقیم با خریدار
«رضا بهرامسری» یکی دیگر از صادرکنندگان استان به همشهری می‌گوید: عمده‌ترین مشکل صادرکنندگان نداشتن ارتباط مستقیم با خریدار است. ضمن این‌که حمایت‌ها تنها در قالب شعار است و در عمل شاهد حمایتی از صادرکنندگان نیستیم.
این صادرکننده می‌افزاید: نبود سرمایه در گردش هم از دیگر مشکلاتی است که صادرکنندگان با آن مواجهند. از طرفی مشکلات مالیاتی و سنگ‌اندازی‌های تامین اجتماعی هم به صادرکنندگان تحمیل می‌شود.
مشکل اصلی تولید است
«حسین جهانگیری» یکی دیگر از صادرکنندگان لرستان می‌گوید: در حال حاضر مشکل اصلی، تولید است نه صادرات. مشکل اینجاست که نمی‌توانیم مواد اولیه مرغوب تهیه کنیم و به تبع آن نمی‌توانیم تولید خوبی داشته باشیم. جهانگیری بیان می‌کند: زمانی که تولید نباشد صادراتی هم انجام نمی‌شود و گرنه در صادرات مشکل خاصی وجود ندارد. البته این‌که مشوق دولتی وجود ندارد، درست است.
مشکل ساختاری
معاون سازمان صنعت، معدن و تجارت لرستان نظری متفاوت دارد. او می‌گوید: مشکل ما ساختار صادرات است که مربوط به امروز و دیروز نیست و ده‌ها سال است که با آن مواجهیم. نبود تجار حرفه‌ای یکی از مشکلات این ساختار است، بازرگانی در خرم‌آباد نداریم که تحقیق کند ببیند چه کالایی در استان می‌تواند به بازار هدف صادر شود. ضمن این‌که در نبود بازرگان، تولیدکنندگان در نقش صادرکننده ظاهر می‌شوند.
«جمال مومیوند» عنوان می‌کند: تولید‌کننده محصول تولیدی را براساس آزمون و خطا به کشورهای دیگر عرضه می‌کند و این کار ایراداتی دارد. تولید‌کننده باید هم و غم خود را روی تولید بگذارد نه صادرات.
وی ادامه می‌دهد: در حوزه صادرات چند نکته حائز اهمیت است؛ یکی تداوم ارائه محصول است که در میان تولیدکنندگان استان نمی‌تواند استمرار داشته باشد. موضوع دیگر بحث کیفیت است که متاسفانه نوسان قیمت‌ها اجازه نمی‌دهد محصول با قیمتی یکسان در یک بازه زمانی طولانی ارائه شود.
مومیوند تأکید می‌کند: برای گسترش صادرات باید بازرگان تربیت کنیم زیرا با نبود بازرگان حرفه‌ای مواجه هستیم. از سوی دیگر یکی از راهکارهای دور زدن تحریم‌ها استفاده از ظرفیت بازرگانان است.
سیاست‌های غلط در حوزه اقتصاد
عضو کمیسیون اتاق بازرگانی خرم‌آباد اظهار می‌کند: مساله توسعه صادرات یک مساله فرابخشی است و تا عزم راسخ در همه حاکمیت وجود نداشته باشد این مساله حل نشده باقی خواهد ماند. برخلاف صحبت‌های مسئولان که همواره از توسعه صادرات صحبت می‌کنند در واقعیت خبری از حمایت از صادرکنندگان نیست.
«اشکان تقی‌زاده» ادامه می‌دهد: دیپلماسی اقتصادیو سیاست‌های ارزی همیشه به ضرر صادرکنندگان بوده است؛ اجرایی نشدن مشوق‌های صادراتی و تخصیص نیافتن اعتبار به شرکت‌های بزرگ صادراتی (شرکت‌های مدیریت صادرات) از مواردی است که صادرات را مشکل می‌کند.
تقی‌زاده بیان می‌کند: در شرایط اقتصادی فعلی، صادرکنندگان سربازان خط مقدم هستند و روا نیست با این قشر به این صورت برخورد شود. صادرکنندگان باید مجهز به امکاناتی باشند تا در جنگ نابرابر اقتصادی پیروز شوند، اما نه تنها هیچ ابزاری در دست صادرکننده نیست، بلکه ابزار و سلاح خودش را هم از او می‌گیریم و خلع سلاحش می‌کنیم.
وی می‌افزاید: در شرایط فعلی سفارتخانه‌های ما باید پا به پای اتاق بازرگانی در راستای پیشبرد اهداف اقتصادی کشور فعال باشند. کافی است نگاهی به سفارت‌های کشورهای ژاپن و کره بیندازیم تا متوجه عمق اختلاف در عملکرد شویم.
تقی‌زاده اظهار می‌کند: همه اینها گواه سیاست‌های غلط اقتصادی در حوزه کلان است. در حوزه دیپلماسی اقتصادی هم بسیار ضعیف عمل کرده‌ایم. در چنین شرایط سخت جنگی کسانی را که در میدان مانده‌اند باید تشویق کرد نه این‌که به طرق مختلف موجبات ناامیدی بیشترشان را فراهم کرد.
این کارشناس بیان می‌کند: در استان لرستان با وجود ظرفیت‌های صادراتی بسیار در زمینه سنگ، مواد معدنی و محصولات کشاورزی و حتی صنعتی متاسفانه این ظرفیت‌‌ها هیچگاه بالفعل نشده است در حالی که ایجاد پایانه‌های صادراتی در استان (پایانه صادراتی سنگ و پایانه صادراتی محصولات کشاورزی) و همین‌طور ایجاد پایگاه‌های صادراتی در کشورهای هدف می‌تواند به عنوان حمایت از تولید به‌وسیله صادرات موثر باشد. در حالی که با زنجیره‌ای از اخذ مجوز برای هر فعالیت اقتصادی ساده مواجه هستیم.
تقی‌زاده می‌گوید: ما همیشه اعتبارات و تسهیلات دولتی را به بخش تولید تخصیص داده‌ایم و در نهایت تولیدکننده‌ای که نتواند فروش و صادرات داشته باشد محکوم به نابودی است. واقعیت این است که باید رویکردها تغییر کند و یک بار هم به زنجیره تامین و ارزش محصولات استان توجه شود اعتبارات و تسهیلات در اختیار حلقه گمشده زنجیره که همان صادرات است قرار گیرد.
مشکل نقدینگی و سرمایه درگردش
معاون سازمان صنعت، معدن و تجارت لرستان در بخش دیگری از صحبت‌های خود به مشکل صادرکنندگان هم اشاره می‌کند و می‌گوید: افرادی که به عنوان صادرکننده فعالیت دارند 90 درصد محصول خود را صادر می‌کنند چون نمی‌توانند بازار تولید و صادرات را همزمان رصد می‌کنند. به همین دلیل نمی‌توانند در هر دو بخش موفق باشند و با شرایط اقتصاد بین‌الملل کنار بیایند. مومیوند ادامه می‌دهد: صادرکنندگان با مشکل کمبود نقدینگی مواجهند در صورتی که سرمایه در گردش برای تدوام تولید لازم است. مشکل دیگر این‌که دیپلماسی سیاسی، نمی‌تواند در حوزه اقتصادی نقش مثبتی داشته باشد. نبود ثبات در تصمیم‌گیری کلان مدیریتی هم از دیگر چالش‌هایی است که کار را برای صادرکنندگان سخت می‌کند.
وی با اشاره مشکل کمبود سرمایه در گردش برای تداوم تولید است،
عنوان می‌کند: در بسیاری از کشورها بسته‌های حمایتی از صادرکنندگان تنها در قالب پول نقد نیست و بسته‌های حمایتی غیرتسهیلاتی ارائه می‌شود. نه این‌که تسهیلات پرداخت نکنند بلکه حمایت‌هایی مانند پرداخت هزینه حمل بار تا بازار، صدور بیمه‌نامه دولتی در خارج از کشور و برگزاری نمایشگاه در قالب حمایت دولت انجام می‌شود.
