جوانه‌های جنگ

بیژن تلیانی/خبرنگار

گاهی خاطرات و یادها از جنس قصه نیستند که خواننده را با خود به عوالمی شیرین و رؤیایی ببرند، بلکه از رنج و حسرت سخن می‌‌گویند و البته غرور و افتخار؛ آنچه فرزندان شهدا از پدران خود می‌گویند یا زندگی اکنون و امروزشان در قالب چنین یادهایی می‌گنجد. اما در این عرصه تا پیش از این، کار مدون و مکتوبی موجود نبوده است. با این همه، حالا کتابی به بازار نشر آمده که این رکود و سکوت را شکسته و راوی سخنان فرزندان شهداست. این کتاب «زندگی ما» نام دارد و با عنوان فرعی «زندگی فرزندان شهدا بعد از پدرانشان» توسط سبا مقدم گردآوری و تالیف شده است. او برای به سرانجام رساندن این کتاب، با 14فرزند شهید مصاحبه کرده است. اما پیش از آنکه این گفت‌وگوها در کتاب بیاید، 3مقدمه در آن دیده می‌شود. مقدمه اول به قلم دکتر نهاله مشتاق است. این روانکاو در بخشی از مقدمه خود می‌گوید: «زندگی ما» روایت خلاقانه سبا مقدم از داستان زندگی افرادی است که صدایشان را کمتر شنیده‌ایم. حین خواندن این گفت‌وگوهای جذاب، با فراز و نشیب زندگی افرادی آشنا می‌شویم که در جریان جنگ، خانه و خانواده‌ای را که می‌شناختند -یا قرار بود که بشناسند- از دست داده‌اند و هر یک به فراخور توانمندی‌های روانی و خانوادگی، به شیوه منحصربه‌فرد خود با این تغییر بزرگ کنار آمده‌اند. تفکر روانکاوانه نویسنده بعد عمیق‌تری به این روایت داده است.

دومین مقدمه کتاب را نیز امیرحسین باقرنژاد، جامعه‌شناس، به نگارش درآورده است. وی در این مقدمه نسبتا طولانی به بررسی جنگ و اثرات آن از منظر اساطیر و افسانه‌ها، عقاید مذهبی و فلسفی و اخلاقی درباره این پدیده، نظریات جامعه‌شناختی و نتایج جنگ پرداخته است. سومین و آخرین مقدمه هم به قلم سبا مقدم، نویسنده کتاب است که درباره دلایل شکل دادن به کتاب «زندگی ما» می‌نویسد: اقدام من صرفا یک علت و انگیزه ساده و شخصی داشت؛ در نشست و برخاستی که با فرزندان شهدا داشتم، بارها احساس کردم چقدر حرف‌های ناگفته، چقدر دردهای مشترک و چه تصمیم‌ها و سرنوشت‌های متفاوتی داشته‌اند که ارزش‌ شنیدن دارد. به همین سبب ترجیح دادم ماجرای زندگی‌شان را از خودشان بپرسم.

زندگی ما
سبا مقدم/ ناشر: افکار
432صفحه/ 500نسخه/40هزار تومان