رشد 11هزار و 600میلیارد دلاری بورس‌های دنیا در سال 2017

ارزش بورس‌های دنیا در سال 2017با 21درصد رشد معادل 11هزارو 600میلیارد دلار رشد کرد. به گزارش همشهری، یک دهه بعد از بحران مالی ویرانگر سال 2008میلادی آشکار‌ترین نشانه‌های رونق دربازارسهام دنیا هویدا شد و بازارهای سهام در سراسر دنیا با رشد‌های خیره‌کننده مواجه شدند به‌طوری که بازار سهام جهانی رکورد تازه‌ای را خلق کرد و برای نخستین بار ارزش کل بورس‌های دنیا از مرز 80هزار میلیارد دلار در سال 2017عبور کرد. در میان رشد بازار‌های سهام دنیا بورس‌های نوظهور بیشترین رشد را نصیب خود کرده‌ و توانسته‌اند توجه سرمایه‌گذاران خارجی را به‌خود جلب کنند. بورس تهران و فرابورس ایران هم از این قاعده مستثنی نبودند و توانستند رشد‌های خوبی را در سال 2017ثبت کنند.

جایگاه بورس‌های ایران مطابق آمار فدراسیون جهانی بورس‌ها 2بورس فعال ایران یعنی بورس تهران و فرابورس در میانه جدول بورس‌های دنیا قرار گرفته‌اند. مطابق این اطلاعات بورس تهران در سال 2017میلادی با 103میلیارد دلار ارزش در رتبه 44بورس‌های دنیا قرار گرفت و فرابورس ایران که قدمت کمتری نسبت به بورس 50ساله تهران دارد در رتبه 63قرار گرفته است. مطابق آمار فدراسیون جهانی بورس‌ها، ارزش فرابورس ایران در سال 2017میلادی بیش از 1.5میلیارد دلار افزایش یافته است. طبق داده‌های موجود ارزش بازار سهام ایران در سال 2017میلادی بیش از 20درصد افزایش یافته است.یکی از دلایل رشد بازار‌های سهام در ایران رشد قیمت جهانی مواد خام و فلزات در سطح جهان بود، در سال میلادی که پشت سر گذاشتیم بیشترین رشد ارزش به‌ترتیب مربوط به پالادیوم (۵۴درصد)، آلومینیوم (۳۴درصد)،  مس (۳۱درصد)، روی (۲۸درصد)،  نیکل (۲۶درصد)،  سرب (۲۴درصد)،  طلا (۱۴درصد)،  نفت وست تگزاس اینترمیدیت (۱۲درصد) و نقره (۶درصد) بوده است. همچنین افزایش قیمت دلار و نفت از دیگر عوامل رشد بازار سهام در ایران بوده در سال2017 ارزش هر یورو 14درصد رشد کرد.

رشد بازار‌های سهام دنیا مطابق آمار فدراسیون جهانی بورس‌ها، ارزش کل بورس‌های دنیا در سال 2017میلادی با 21درصد رشد از 71هزارو 671میلیارد دلار به 83هزارو 290میلیارد دلار رسیده است. این به‌معنای این است که ارزش بورس‌های دنیا با خلق یک رکورد جدید دست‌کم 11هزارو 600میلیارد دلار افزایش یافته است. این بالاترین رشد بورس‌های جهان بعد از بحران مالی سال 2008تاکنون است. در این میان بورس‌های نوظهور و کوچک با بیشترین رشد در میان بورس‌های دنیا مواجه بوده‌اند به‌طوری که بورس کوچک بلاروس با 8600درصد رشد در صدر همه بورس‌های دنیا قرار گرفت. ارزش این بورس هم‌اکنون 60میلیارد دلار است در حالی که در ابتدای سال گذشته میلادی ارزش این بورس کمتر از 2میلیارد دلار بود. همچنین بورس کوچک ویتنام که ابتدای سال ارزش سهام کل شرکت هایش فقط 71میلیارد دلار بود درسال 2017با 82درصد رشد به 111میلیارد دلار رسید و حتی بالاتر از بورس تهران ایستاد. بعد از این دو بورس که رتبه‌های اول و دوم جهان را در سال گذشته میلادی به‌دست آوردند بورس جزایر سیشل با 75درصد افزایش در مکان سوم دنیا قرار گرفت. سال قبل بورس برمودا در صدر بورس‌ها قرار داشت اما امسال تحت‌تأثیر اسناد مالی که نشان‌دهنده بروز پولشویی در این بورس دنیاست نامی از بورس برمودا در صدر بورس‌های دنیا به چشم نمی‌خورد.

وضع بورس‌های بزرگ جهان در سال 2017ارزش بورس نیویورک با 15درصد رشد به رقم باورنکردنی 22هزار میلیارد تومان رسید و ارزش بورس نزدک هم با 28درصد رشد به مرز 10هزار میلیارد دلار رسید. به این ترتیب این دو بورس همچنان عنوان بزرگ‌ترین بورس‌های دنیا را در اختیار دارند. بعد از این بورس‌ها بورس‌های ژاپن، چین، اروپا و لندن قرار گرفته‌اند. ارزش بورس لندن هم با وجود رویداد‌های مربوط به برگزیت با رشد باور نکردنی 30درصدی مواجه شد و به 4300میلیارد دلار رسید و شاخص فوتسی در بازار لندن در پایان سال در سطح ۷۶۸۷ واحد بسته شد و به قله جدیدی رسید.

این شاخص پیش‌تر با رسیدن به قله ۷۶۹۷ واحد بهترین عملکرد تاریخ خود را به ثبت رسانده بود. شاخص فوتسی که بزرگ‌ترین شاخص انگلیس به شمار می‌رود،  با افزایش قیمت سهام معدنی در مقابل دلار و افزایش خوش‌بینی‌ها نسبت به اقتصاد چین،  در نهایت سال ۲۰۱۷ را با ۷.۶ درصد افزایش به پایان رساند. برخلاف رکورد اخیر شاخص فوتسی لندن،  رشد آن در مقایسه با افزایش ۱۹ درصدی شاخص نیک کی ژاپن،  افزایش ۳۲ درصدی نزدک،  افزایش ۱۳ درصدی دکس آلمان و نزدیک به ۲۶ درصد افزایش شاخص داو جونز اینداستریال اوریج،  ناچیز به‌نظر می‌رسد. کریگ جیمز،  کارشناس اقتصادی و مدیر صندوق سرمایه‌گذاری کامسک، بزرگ‌ترین کارگزار سهام در بورس استرالیا در گفت‌وگو با گاردین درباره رشد بازار‌های سهام دنیا در سال گذشته میلادی گفت: از ۷۳ بورسی که در سطح جهان دنبال کرده‌ام،  به جز ۹ بورس،  همگی در سال مالی ۲۰۱۷ رکورد بیشترین افزایش ارزش بر حسب واحدهای پولی آن کشور را به ثبت رسانده‌اند.

او با اشاره به افزایش تدریجی هزینه استقراض توسط بانک‌های مرکزی انگلیس و آمریکا افزود: نکته کلیدی برای سال ۲۰۱۸ این است که آیا بانک‌های مرکزی رویکرد ملایم را به‌منظور تعدیل حمایت‌های مالی خود پیش خواهند گرفت یا خیر؟ نرخ‌های بهره پایین و تعدیل برنامه‌های محرک مالی که طی آن بانک‌های مرکزی از مؤسسات مالی اوراق بدهی خریداری می‌کردند،  حمایت بزرگی برای سرمایه‌گذاران و قیمت دارایی‌های پایه در سال‌های اخیر بوده است.  دستور کار سیاسی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا عامل کلیدی برای سهامداران در سال ۲۰۱۷ بود. لایحه مالیاتی ترامپ که در نهایت در‌ماه دسامبر در کنگره به تصویب رسید،  امیدواری‌ها را نسبت به اینکه شرکت‌ها از مزایای حاصل از این تغییرات،  برای گسترش کسب‌و‌کار خود یا پرداخت سود نقدی به سهامداران بهره می‌گیرند، افزایش داد. برخی از ادغام‌های اخیر نظیر ادغام ۶۶میلیارد دلاری کمپانی دیزنی و فاکس قرن21، خرید شرکت وست فیلد توسط یونی بیل- رودامکو فرانسه به ارزش ۲۵ میلیارد دلار از دیگر مواردی است که باعث تقویت این حس شده است.

   عوامل رشد بورس‌های دنیا

نشریه گاردین همچنین با انتشار گزارشی 5عامل اصلی را در رابطه با دلایل رشد عجیب شاخص بورس‌های جهان در سال 2017شناسایی کرد. به نوشته این نشریه، رشد سریع تولید ناخالص دنیا و کاهش مالیات‌ها در سراسر جهان که ناشی از اجرای سیاست مالی جدید است ازجمله عواملی بوده که منجر به رشد بازار‌های سهام در سراسر دنیا شده است. این نشریه در ادامه 5دلیل رکوردشکنی بازارهای سهام در سال ۲۰۱۷ را اینچنین برشمرده است:

افزایش سریع رشد جهانی: پس از حدود یک دهه از بحران مالی که باعث کاهش رشد اقتصادی در سراسر جهان شد،  سال ۲۰۱۷ سالی بود که اقتصاد جهانی مجددا به روند رو به رشد برگشت. ناکامی احزاب دست راستی پوپولیست برای در اختیار گرفتن قدرت در اروپا باعث ثبات سیاسی و بهبود یورو پس از سال‌ها آشوب شد و چین هم به روند رو به توسعه به‌رغم نگرانی‌ها از کاهش شدید رشد اقتصادی خود ادامه داد. طبق آمارهای سازمان توسعه و همکاری‌های اقتصادی،  شتاب رشد تجارت واقعی جهانی از ۲.۶ درصد در سال ۲۰۱۶ به ۴.۸ درصد در سال‌جاری رسید و تولید ناخالص داخلی جهان با جهش نسبت به رشد ۳.۱ درصدی سال ۲۰۱۶،  ۳.۶ درصد در سال ۲۰۱۷ افزایش یافت.

کاهش مالیات و سیاست‌های پولی: بازارهای سهام امسال هم به‌خاطر کاهش مالیات‌ها و هم به‌خاطر نرخ‌های بهره که منجر به تحریک تقاضا برای سهام‌ها شدند،  افزایش یافتند. انتظار می‌رود لایحه مالیاتی دونالد ترامپ باعث افزایش سود شرکت‌ها در بزرگ‌ترین اقتصاد جهان شود و به همین دلیل عایدی سهامداران نیز افزایش یابد. در عین حال،  بانک‌های مرکزی به تزریق نقدینگی به سیستم مالی جهانی از طریق کاهش کمی ادامه می‌دهند. این برنامه‌های خرید اوراق بدهی باعث کاهش بازده اوراق قرضه (نرخ بهره پرداختی به سهامداران) شده که متخصصان بازار را وادار ساخته تا برای کسب سود بیشتر به دارایی‌های پرریسک‌تر رو بیاورند که غالبا سهام انتخاب آنهاست.

 نوسان اندک: شاخص وی.‌آی.‌ایکس که به‌عنوان شاخص هراس وال استریت شناخته می‌شود،  امسال به کمترین میزان خود رسید و به بالا رفتن قیمت سهام کمک کرد. این شاخص،  انتظارات سهامداران را از کاهش یا افزایش در بازارهای سهام برای یک دوره زمانی 30روزه اندازه می‌گیرد. این شاخص در ژوئیه به زیر ۹واحد کاهش یافت. هنگامی که این شاخص به ۲۰ واحد برسد یکی از مشخصه‌های عادی بازارهای در حال سقوط به شمار می‌رود.

پوند ضعیف: در انگلیس،  شاخص فوتسی۱۰۰ به کمک شرکت‌هایی که عمده سودشان را با ارزهای خارجی به‌دست می‌آورند،  در نتیجه رشد قوی‌تر جهانی و تضعیف پوند ناشی از رأی به خروج انگلیس از اتحادیه اروپا،  افزایش یافت. با وجود روند روبه‌بهبود امسال،  پوند انگلیس 10درصد از ارزشش را در برابر دلار از دست داد که به نفع شرکت‌هایی شد که در بازارهای خارجی کسب درآمد می‌کنند.

آرامش روانی: حس اطمینان عمومی بین سهامداران درخصوص اقتصاد جهانی و وضعیت ژئوپلیتیکی،  نکته‌ای کلیدی بوده است. با این حال سهامداران ممکن است مشکلات پنهان را نادیده بگیرند. آلبرتو گالو، مدیر صندوق مؤسسه سرمایه‌گذاری آلجبریس بر این باور است که دلایلی برای احتیاط بیشتر به‌دلیل افزایش ریسک‌های ژئوپلیتیکی،  سیاست‌های بانک مرکزی و نرخ بالاتر تورم‌ها وجود دارد.

با وجود تداوم مذاکرات خستگی ناپذیر برگزیت و نگرانی‌ها از برنامه تسلیحات هسته‌ای کره‌شمالی،  بازارها کمتر تحت‌تأثیر این عوامل قرار گرفتند. با توجه به افزایش تعداد ریسک‌های بر سر راه بازار برای تداوم روند صعودی،  مخاطرات نوسان در بازارها می‌تواند افزایش یابد.