سوداییها
قرار است امروز اسامی فیلمهای بخش مسابقه جشنواره فیلم فجر اعلام شود
مسعود میر/ خبرنگار
اگر اتفاق خاصی نیفتد، امروز پازل سیوششمین جشنواره فیلم فجر شمایل دیدنیتری بهخود خواهد گرفت.
طبق وعده دبیر جشنواره قرار است اعضای هفتنفره هیأت انتخاب امروز -مصادف با دهم دیماه- اسامی 22فیلم نهایی بخش سودای سیمرغ جشنواره را اعلام کنند؛ جشنوارهای که انگار بیش از هر چیز در دوره جدید با محدودشدن تعداد فیلمهای بخش رقابتیاش خبرساز است. متن پیشرو مروری است بر اوضاع و احوال فیلمها و فیلمسازانی که بهگونهای بر سی و ششمین جشنواره فیلم فجر تأثیرگذارند.
طعم شیرین خیال
بر هیچکس پوشیده نیست که همواره بخشی از عیار جشنوارهها با نام آنهایی سنجیده میشود که آثارشان را در جشنواره عرضه خواهند کرد. جشنواره سی و ششم از حیث حضور کارگردانان محبوب و استخواندار که چندین نسل را با ساختههایشان در صف جشنواره نگاه داشتهاند، حال و روز خوبی ندارد.
مصداق این ادعا درخشش نامهایی چون ابراهیم حاتمیکیا و کامبوزیا پرتوی است که نشان میدهد خبری از آن نسل اول طلایی صنعت خاطرهسازی در این دوره جشنواره نیست. البته خیلیها امید داشتند که آسمان جشنواره با آثار بهمن فرمانآرا، ابوالحسن داوودی، کمال تبریزی و رسول صدرعاملی پرستاره باشد اما این کارگردانان هر کدام بهدلیلی قید حضور در جشنواره امسال را زدند.
بهمن فرمانآرا حتی پیش از پایان آخرین ساختهاش- حکایت دریا- از بیمیلیاش برای حضور در جشنواره سخن گفت و در گفتوگو با همشهری تأکید کرد در بهترین حالت ممکن است فیلمش را به بخش بینالملل جشنواره سی و ششم بسپارد.
ابوالحسن داوودی هم در اظهارنظری مشابه به ما گفته بود: «راستش اگر بخواهم میتوانم مراحل فنی فیلم را خیلی سریع به پایان ببرم و فیلم را به جشنواره برسانم اما من فعلا انگیزهای برای حضور در جشنواره ندارم.» داوودی میخواهد «هزارپا» را که خیلیها نامش را بهعنوان یکی از محبوبترین فیلمهای جشنواره امسال ثبت کرده بودند به اکران برساند و دلیل این تصمیم را هم اتفاقاتی میداند که برای «زادبوم» رقم خورده است؛ فیلمی که در دوره بیست و هفتم جشنواره چندین جایزه برد اما بالاخره امسال در یک دوره کوتاه و نامناسب به اکران درآمد.
از سوی دیگر کمال تبریزی هم که شنیده میشد با فیلم سینمایی «خودسر» مهمان جشنواره خواهد بود، ظاهرا نتوانسته فیلم را به جشنواره برساند؛ اتفاقی که برای آخرین تجربه کارگردانی رسول صدرعاملی هم افتاده است و با پایان نیافتن مراحل فنی «سال دوم دانشکده من» نام او هم از فهرست نامداران جشنواره امسال خط خورد.
آنها که گفتند آری
هرچند احتمالا تا ظهر امروز حدس و گمانها تمام خواهد شد اما با توجه به خبرهای غیررسمی میتوان نام «بهوقت شام» حاتمیکیا، «بمب» پیمان معادی، «کامیون» کامبوزیا پرتوی، «لاتاری» محمدحسین مهدویان، «مصادره» مهران احمدی و «مغزهای کوچک زنگزده»
هومن سیدی را در فهرست فیلمهای سودای سیمرغ امسال یادداشت کرد. نکته جالبتر اینکه ظاهرا این فیلمها با بیشترین رأی هیأت انتخاب از میان مجموع متقاضیان برگزیده شدهاند. همچنین خبر میرسد که فیلماولیهای متقاضی حضور در جشنواره امسال با متر و معیارهای جدیتری به بخش مسابقه مهمترین رویداد سینمایی کشور وارد خواهند شد.
از نفس افتاده
اگر حساب فیلمسازانی که در ادوار گذشته جشنواره فجر مورد تحسین واقع شدهاند و اکنون بنا به دلایل مختلف فیلم نمیسازند را جدا کنیم، بازهم میتوانیم برای کمرمقی جشنواره دلایل محکمی جور کنیم.
اولین و مهمترین دلیل، برخوردها و اعمال نظرهای شخصی در مواجهه با آثار فیلمسازان است؛ موضوعی که به مرور و طی سالهای متمادی به این نتیجه ختم شده که بسیاری از فیلمسازان طراز اول کشور ترجیح میدهند فیلمشان را اصلا وارد چالش جشنواره نکنند.
سوی دیگر ماجرا منفکشدن بخش ملی و بینالمللی جشنوارهای است که از روز اول قرار بود بینالمللی باشد اما سرانجام مسئولان به این مهم اعتقاد پیدا کردند که برای بینالمللی بودن یک جشنواره تنها نمیتوان نام بینالمللی را یدک کشید و چنین جشنوارهای سازوکار و قواعد خودش را میطلبد.
موضوعی که طی 2سال گذشته سعی شده بهنحوی در جشنواره بهاری فیلم فجر مدنظر قرار گیرد و البته تا قوارههای استاندارد جشنوارههای بینالمللی حالا حالاها باید برش بخورد.
برگزارکنندگان جشنواره ملی فیلم فجر نباید فراموش کنند که اگر همه فکر و ذکرشان تنها بالا بردن سن جشنواره باشد، حتما و قطعا با بیتفاوتی تماشاگرانی مواجه خواهند شد که روزگاری برای تماشای یک فیلم در جشنواره هم در صف میایستادند و هم در سالن و البته راضی بیرون میآمدند.