«نه» بازار به‌آشوب‌سازان

 طی اعتراضات صنفی کسبه بازار تهران در دو سه روز گذشته که معطوف به مشکلات به‌وجود آمده از نوسانات ارزی بود، مطابق معمول تلاش شد توسط نیروهای برانداز دزدیده و طی آن، مطالبات به‌حق به مطالبات ساختارشکنانه سیاسی بدل شود. در این بین، ابزار «نمادسازی» به‌کار براندازان آمد و سعی شد از تصویر مواجهه یک فرد که در مقابل نیروهای حفظ امنیت روی زمین نشسته است، تشویق به رادیکالیسم و بی‌ثباتی سیاسی برداشت شود.

پیراهن خونی؛ فتنه 78
  در فتنه تیر۱۳۷۸ و ماجرای کوی دانشگاه، نمادسازی نقش محوری داشت.
  پیراهن خونین در دست یک دانشجو به تصویر شاخص آن وقایع تبدیل شد.
  این تصویر، احساسات عمومی را به‌شدت تحریک کرد.
  بعدها مشخص شد این دانشجو «احمد باطبی» بوده است.
  احمد باطبی پس از فرار از کشور، به جعلی بودن پیراهن اعتراف کرد.
  او گفت پیراهن با خون یک پرنده رنگ‌آمیزی شده بود.
  نماد ساخته‌شده، واقعیت نداشت.
  احمد باطبی پس از خروج از ایران، با «جورج بوش پسر» دیدار کرد.
  جورج بوش پسر در آن زمان رئیس‌جمهور آمریکا بود.
  باطبی سپس به‌عنوان کارشناس سیاسی در رسانه‌های بیگانه فعالیت کرد.
  «صدای آمریکا» و «بی‌بی‌سی» ازجمله رسانه‌های محل فعالیت او بودند.
  نماد پیراهن خونی، به ابزار عملیات روانی علیه ایران بدل شد.
  با گذشت زمان، احمد باطبی از صحنه رسانه‌ای حذف شد.


مرگ مشکوک ندا آقاسلطان
  10سال بعد، در فتنه‌ 88، نمادسازی بار دیگر تکرار شد.
  تصاویر اغتشاشگران به‌طور گسترده تولید و بازنشر شدند.
  هدف اصلی، ضربه به مشروعیت نظام بود.
  مهم‌ترین تصویر، مربوط به «ندا آقاسلطان» بود.
  تصاویر کشته شدن ندا آقاسلطان به دستاویزی رسانه‌ای تبدیل شد.
  این تصاویر در رسانه‌های خارجی به‌طور گسترده پخش شد.
  بعدها مشخص شد پشت صحنه این ماجرا مشکوک بوده است.
  افرادی با ارتباطات آمریکایی و صهیونیستی در ماجرا نقش داشتند.
  یکی از این افراد «آرش حجازی» معرفی شد.
  تحقیقات امنیتی درباره آرش حجازی نتایج قابل توجهی داشت.
  آرش حجازی ۴۸ساعت پیش از حادثه وارد ایران شده بود.
  او تنها ۲۴ساعت پس از فیلمبرداری از صحنه قتل، ایران را ترک کرد.
  این زمانبندی، ابهامات جدی ایجاد کرد.
  با این حال، نماد ندا آقاسلطان، پیش‌تر اثر روانی خود را گذاشته بود.

ویدا موحد در خیابان انقلاب

  الگوی نمادسازی رسانه‌ای در این ماجرا نیز تکرار شد.
  «دختران خیابان انقلاب» به یک پروژه تبلیغاتی بدل شدند.
  محور اصلی این پروژه، فردی به نام «ویدا موحد» بود.
  ویدا موحد در خیابان انقلاب دست به حرکت نمادین زد.
  او روسری خود را بر سر چوب گرفت و آن را بالا برد.
  این اقدام به‌عنوان حرکت اعتراضی نمادین بازنمایی شد.
  رسانه‌های معاند، این تصویر را به‌سرعت برجسته کردند.
  حرکت ویدا موحد به «گام دوم عملیات رسانه‌ای علیه حجاب اسلامی» تعبیر شد.
  تصویرسازی از این صحنه، به‌صورت گسترده بازنشر شد.
  نماد روسری بر چوب، جایگزین تحلیل اجتماعی واقعی شد.
  رسانه‌های ضدانقلاب، این حرکت را تعمیم‌پذیر جلوه دادند.
  هدف، ایجاد موج روانی علیه قانون حجاب بود.
  کنش فردی به نماد تقابل ساختاری تبدیل شد.
  نمادسازی، ابزار اصلی عملیات رسانه‌ای در این ماجرا بود.

آلا صالح در سودان
  سبک نمادسازی «دختران خیابان انقلاب» در سودان تکرار شد.
  الگوی تصویری، پررنگ‌تر و احساسی‌تر بازنمایی شد.
  دختری به نام «آلا صالح» به نماد اعتراضات تبدیل شد.
  آلا صالح بر سقف یک خودرو ایستاد و شعر خواند.
  این تصویر به‌سرعت در رسانه‌های غربی وایرال شد.
  شعرخوانی او به تحریک افکار عمومی تعبیر شد.
  هدف، تهییج مردم سودان علیه «عمرالبشیر» بود.
  رسانه‌ها این کنش فردی را نماد انقلاب معرفی کردند.
  همزمان با آشوب‌ها، کشور وارد مسیر بی‌ثباتی شد.
  اعتراضات به جنگ داخلی و درگیری‌های خونین انجامید.
  کشتار گسترده مردم «الفاشر» یکی از پیامدها بود.
  هزینه اصلی این نمادسازی را مردم عادی پرداختند.
  همزمان، تصاویر آلا صالح با «هیلاری کلینتون» منتشر شد.
  الگوی حمایت رسانه‌ای غرب، مشابه نمونه‌های پیشین بود.

عکاسی جعلی از یلدا معیری
  «یلدا معیری» به‌عنوان عکاس جعلی شناخته شد.
  او با چیدمان مصنوعی، تصاویر ساختگی تولید می‌کرد.
  عنصر اصلی آثار یلدا معیری، فریب مخاطب بود.
  معیری تلاش داشت خود را «عکاس خبری» معرفی کند.
  رسوایی بزرگ او در حوادث دی‌۱۳۹۶ رقم خورد.
  عکسی از او در رسانه‌های بیگانه و ضدانقلاب بازنشر شد.
  این عکس برگرفته از پوستر فیلم «ایستاده در غبار» بود.
  در تصویر، دختری مقابل سردر دانشگاه تهران دیده می‌شد.
  فضای دودآلود و مشت گره‌کرده، القاگر اعتراض بود.
  بعدها مشخص شد دود، حاصل کپسول آتش‌نشانی بوده است.
  زن حاضر در عکس، بازیگر بود و صحنه‌پردازی‌شده.
  افکار عمومی به این فریب واکنش شدید نشان داد.
  صفحه اینستاگرام یلدا معیری با موج اعتراض روبه‌رو شد.
  او در یک رسانه خارجی به استفاده از کپسول آتش‌نشانی اعتراف کرد.
  با وجود جعلی بودن عکس، او همان سال جایزه «تک عکس خبری» گرفت.