دعوایناهارخوران
مخالفت صریح سازمان حفاظت محیطزیست پافشاری استانداری گلستان
ستاره حجتی | روزنامهنگار
در آستانه سفر رئیسجمهور به گلستان یکبار دیگر موضوع احداث تلهکابین در جنگل ناهارخوران گرگان از سوی مسئولان گلستانی شنیده شد تا بلکه بتوانند طرحی را که بارها از سوی نهادهای ذیربط (سازمان حفاظت محیطزیست و شورایعالی معماری و شهرسازی) رد شده در فهرست مصوبههای سفر قرار دهند. با این حال رئیس سازمان حفاظت محیطزیست در آخرین روز آذر 1404 مخالفت این سازمان با جانمایی این پروژه را به صراحت عنوان و آن را طی نامهای به وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی اعلام کرد.
نگرانیهای جدی
گلستانیها نهتنها درصدد جلب رضایت رئیسجمهور و اخذ مجوز در قالب مصوبههای سفر هستند، بلکه همچنان سناریوی قدیمی «کوچکسازی» طرح را دنبال میکنند. سازمان حفاظت محیطزیست میگوید: این طرح قرار است در ۱۲ تا ۱۵ هکتار از اراضی جنگلی ناهارخوران و بهعنوان بخشی از پروژه بهرهبرداری از «پارک جنگلی ۶۶۰ هکتاری ناهارخوران» برای ساخت تاسیسات گردشگری گسترده اجرا شود اما استاندار گلستان میگوید: قرار است فقط ۲۰ درخت قطع شود. با وجود تبلیغات رسانهای مسئولان گلستان، اعلام نظر قاطع سازمان طی این نامه از حقایق دیگری غیراز آنچه گلستانیها بر آن تأکید میکنند پرده بر میدارد. مطابق آنچه شینا انصاری، رئیس سازمان حفاظت از محیطزیست در نامه عنوان میکند: طبق نتایج بررسیهای کارشناسی بر مستندهای رسمی طرح احداث تلهکابین ناهارخوران واقع در گلستان نشان میدهد طرح مذکور درواقع بخشی از پروژه بهرهبرداری از «پارک جنگلی ۶۶۰ هکتاری ناهارخوران» برای احداث تاسیسات گردشگری گسترده است، همچنین محل اجرای پروژه در «زون حفاظتی» جنگلهای «پهنبرگ هیرکانی» با ارزش اکولوژیک بالا قرار دارد.
تکرار یک تخلف

رئیس سازمان حفاظت محیطزیست در بخش دیگری از نامه خود عنوان کرده است: مجری طرح در پاسخهای ارائهشده عدملزوم انجام برخی مطالعهها را مطرح و مستندی دال بر رفع ابهامها و دغدغههای مطروحه ارائه کرده است. بدیهی است که ارائه مستندات ناقص و کوچکنمایی ابعاد طرح بهویژه در زمینه ادعای پذیرش و موافقت مردمی باوجود مخالفتهای شدید مراجع دانشگاهی انجمنهای علمی، اتخاذ تصمیم صحیح را خدشهدار میکند. آنچه انصاری آن را «ارائه مستندات ناقص و کوچکنمایی و ادعای پذیرش مردمی» میخواند در عمل در سال ۱۴۰۰ رخ داد. شهرداری و شورای شهر گرگان با ارائه طرحی که ادعا میشد مساحت اجرای آن زیر ۵ هکتار است، تلاش میکردند موافقت شورایعالی معماریوشهرسازی و همچنین سازمان حفاظت محیطزیست را برای اجرای پروژه جلب کنند؛ اقدامی که با ورود سازمان بازرسی کشور برملا شد.
اصرار برای شکستن یک رأی قاطع
تلاش گلستان برای اجرای این طرح، حتی با وجود رأی قاطع سازمان و ارائه گزارش کارشناسی در شرایطی انجام میشود که بیش از 2 دهه از تصویب احداث تلهکابین در گرگان، مرکز استان گلستان میگذرد اما زمان تصویب این طرح ۴۰ نقطه برای مکانیابی صحیح مطرح شد.
با وجود همه این بحثهای کارشناسی اما صحبتهای دیگری از دلایل پشتپرده حذف ۳۹ نقطه دیگر از بررسی برای جانمایی تلهکابین وجود دارد. از زمان توسعه گردشگری در محور ناهارخوران که به شکل سنتی تفرجگاه گرگانیها بود، موضوع بارگذاری بیش از توان اکولوژیک منطقه بر این جنگل مطرح شد. همچنین با تغییر الگوی ساخت خانههای روستایی، توسعه ویلاسازی و تبدیلشدن«زیارت» به روستایی گردشگری با اراضی مرغوب، قیمت زمینهای روستایی منطقه افزایش چشمگیری پیدا کرد.
این موضوع ناهارخوران و اراضی بالادست جنگلی را بهعنوان گزینه جدی توسعه گردشگری مطرح کرد، زیرا میتوانست تولید ثروت کند. با این توضیح آنچه موضوع بحث است، نه احداث تلهکابین بلکه جانمایی آن است.
تلاش گلستان برای اجرای این طرح، حتی با وجود رأی قاطع سازمان و ارائه گزارش کارشناسی در شرایطی انجام میشود که بیش از 2 دهه از تصویب احداث تلهکابین در گرگان، مرکز استان گلستان میگذرد اما زمان تصویب این طرح ۴۰ نقطه برای مکانیابی صحیح مطرح شد
