کریسمس در تهران

سید سروش طباطبایی پور| روزنامه نگار

این روزها اگر سری به محله‌های مسیحی‌نشین مثل خیابان میرزای شیرازی در تهران بزنید، با مغازه‌هایی روبه‌رو خواهید شد که با تزئینات کریسمسی، 
حال و هوای شهر را رنگارنگ کرده‌اند. کریسمس در ایران از گذشته‌های دور به‌ویژه در تهران، جایگاهی خاص و متفاوت داشته است. هرچند دین رسمی ما اسلام است و این جشن ریشه در سنت‌های مسیحیان دارد، اما حضور جامعه ارمنی و آشوری مسیحی در کشور سبب شده کریسمس به‌عنوان یک مناسبت فرهنگی و مذهبی شناخته شود. در تهران، محله‌هایی چون خیابان میرزای شیرازی، کریم‌خان و محدوده کلیساهای ارامنه، هر ساله در روزهای پایانی دسامبر حال‌وهوای ویژه‌ای پیدا می‌کنند. مغازه‌ها و فروشگاه‌ها در این مناطق با درخت‌های کریسمس، چراغ‌های رنگی و تزئینات زمستانی آراسته می‌شوند و فضای شهر رنگی از جشن و شادی به‌خود می‌گیرد. سابقه تاریخی کریسمس در تهران به حضور جامعه ارمنی بازمی‌گردد که از دوران صفویه و به‌ویژه پس از انتقال گروهی از ارامنه به ایران، در این شهر سکونت یافتند. با ساخت کلیساهای قدیمی مانند کلیسای‌سرکیس مقدس در خیابان  نجات اللهی، برگزاری آیین‌های مذهبی کریسمس در تهران رسمیت یافت. این کلیساها نه‌تنها محل عبادت، بلکه کانونی برای گردهمایی‌های فرهنگی و اجتماعی مسیحیان بودند. به مرور بعد سال 1300 شمسی، با گسترش روابط ایران با کشورهای مختلف، جلوه‌های کریسمس در تهران پررنگ‌تر شد و فروشگاه‌های بزرگ شهر شروع به عرضه کالاهای مرتبط با این جشن کردند. امروزه کریسمس در تهران بیش از آنکه تنها یک آیین مذهبی باشد، به نمادی از همزیستی فرهنگی بدل شده است. بسیاری از شهروندان غیرمسیحی نیز در جشن‌های دوستان مسیحی خود شرکت می‌کنند. این جشن فرصتی برای تجربه فضایی متفاوت در زمستان تهران است؛ فضایی که چراغ‌های رنگی و حال‌وهوای خرید و هدیه دادن آن را شکل می‌دهد. کریسمس در تهران نشان می‌دهد که چگونه یک سنت جهانی می‌تواند در بستر فرهنگی ایران جایگاهی تازه بیابد و به بخشی از زندگی شهری تبدیل شود.‌