شهر
حق‌شناس در بازدید از مؤسسه همشهری:
4گذر فرهنگی در تهران راه‌اندازی می‌شود
مطالعات میدان انقلاب تا چهارراه کالج و خیابان‌های رودکی، لاله‌زار قدیم و کریمخان به‌عنوان گذرهای فرهنگی در دست بررسی است
حامد فوقانی/خبر‌نگار
اگر هرساله صدها هزار نفر در اطراف کروزبرگ برلین جمع می‌شوند تا هنرهای آلمان را تماشا کنند، اگر کافه‌های شانزه‌لیزه و تابلوهای نقاشی از معماری‌های برجسته اروپا در این گذر، هر گردشگر و شهروندی را - برای دقایقی هم که شده - مجذوب خود می‌کنند،
اگر در گذر ماریاهیلف وین ناگهان نت‌های موسیقی که از موتزارت الهام می‌گیرند، هر فردی را به‌وجد می‌آورند و سر ذوق، اگر مسیر فرهنگی تروی، داستان‌های باستانی یونان و ترکیه را روایت می‌کنند، تهران نیز چنین گذرهایی دارد اما کمی نگاه حمایتی لازم دارند تا هویت شهر را فریاد بکشند؛ تا هم کسب‌وکار را رونق ببخشند و هم رنگ تازه‌ای بر کتاب، موسیقی، فیلم، تئاتر، نقاشی، صنایع‌دستی، سوغاتی و... بزنند؛ همانگونه که خبر می‌رسد قرار است 4گذر فرهنگی در تهران راه‌اندازی شود. این را محمدجواد حق‌شناس، رئیس کمیسیون فرهنگی - اجتماعی شورای شهر تهران در گفت‌وگو با همشهری اعلام می‌کند. او می‌گویدکه به جد، دنبال تکمیل گذر فرهنگی شهریار از طریق شورای شهر هستند.
تهران هم نقش‌جهان دارد
گذرهای قدیمی تهران بهترین‌ها برای پایان شب‌مردگی محله‌های مرکزی شهر هستند؛ از طرف دیگر می‌توانند یکی از مناسب‌ترین گزینه‌ها برای پیاده‌ها باشند. مسیری را برای خودروها تنگ کنند و معبری شوند برای فرهنگ و کشاندن مردم به سوی هنر و فرهنگ. انقلاب، لاله‌زار، بخش‌هایی از خیابان ولیعصر و حتی بخش‌هایی از خیابان شهید کلاهدوز (پیروزی) جاذبه لازم را برای این کار دارند.
همانطور که حق‌شناس می‌گوید: «گذر شهریار، در دوره ریاست‌جمهوری اصلاحات مطرح شد تا 2بنای مهم فرهنگی، تالار وحدت و تئاتر شهر به یکدیگر متصل شوند. در همان قضیه حتی بخشی از کار عملیاتی با تخصص بودجه هم آغاز شد و پارکینگ فعلی واقع در شمال تالار وحدت نتیجه همین سرمایه‌گذاری است. خانه‌هایی خریداری شد و نوسازی ساختمان دخترانه موسیقی در دستور کار قرار گرفت. اینها نتیجه چنین نگاهی بود؛ منتهی بعدها و در دوره ریاست‌جمهوری اصولگرا، محمود احمدی‌نژاد، تکمیل گذر شهریار متوقف و از دستور کار خارج شد.»
این عضو شورای شهر تهران در ادامه با بیان اینکه البته از سال83 تا به امروز دست‌کم 5 مطالعه جدی با محوریت گذر شهریار صورت گرفته، می‌افزاید: «وقتی شورای شهر پنجم روی کار آمد، با این نگاه که پایتخت کشور یک شهر فرهنگی است و سینما، موسیقی، تئاتر، کتاب و هنرهای تجسمی ایران عمدتا در تهران شکل اصلی خود را پیدا می‌کنند، به ایجاد مکانی برای عرضه فرهنگ و هنر پرداخت. پربیراه نیست که بگوییم در شهر مکانی برای این منظور وجود ندارد. این در حالی است که می‌توان با محوریت اقتصاد و هنر به هر دو حوزه کمک کرد.» از دید او، یکی از بهترین مکان‌هایی که در آن به روشنی اقتصاد، هنر و فرهنگ به هم پیوند خورده، میدان امام(ره) (نقش جهان) اصفهان است.
به گزارش همشهری، میدان نقش جهان به‌عنوان یکی از مهم‌ترین پهنه‌های فرهنگ و هنر که اقتصاد خلاق به‌صورت شایسته‌ای مورد حمایت قرار می‌گیرد، شناخته می‌شود.
در این میدان صدها شغل مستقیم و غیر مستقیم حضور دارد. جالب اینکه محصولاتی در آن عرضه می‌شود که بخش عمده‌ای از آنها محصول خانه‌های روستایی در کویرهای حاشیه‌ای اصفهان است؛ جاجیم، گلیم، میناکاری، قلمزنی، سفال، خاتم‌کاری و... همگی در نقش جهان و در کنار آثار میراث جهانی همچون عالی‌قاپو، مسجد شیخ لطف‌الله، مسجد امام و... به نمایش درمی‌آیند و به نوعی حافظ هویت فرهنگی و مذهبی ایران می‌شوند.
به‌نظر حق‌شناس هم این آثار گرانبها یک سفیر فرهنگی هستند؛ آنگونه که در خانه یک‌گردشگر ایتالیایی، یک صنعتگر کانادایی، شرکت بازرگانی آلمانی یا خانه سیاستمدار انگلیسی زیبایی خود را به رخ می‌کشند.
حال به عقیده این عضو شورای شهر تهران، با برداشتن گردوغبار از روی پایتخت می‌توان چنین محیط‌های فرهنگی را ایجاد کرد؛ هدفی که البته نیاز به سرمایه‌گذاری با مشارکت مردم دارد.
او می‌گوید: «زمانی خیابان انقلاب، گذر کتاب تهران به‌حساب می‌آمد اما حالا بسیاری از کتابفروشی‌ها و انتشاراتی‌ها به ساندویچ‌‌فروشی یا لباس‌فروشی تبدیل شده‌اند. درصورتی که اگر نگاه حمایتی نهادهای مسئول باشد می‌تواند از سویی دوباره هویت خود را بازیابد و از سوی دیگر به کسب‌وکار نیز لطمه‌ای نخورد. برای خیابان لاله‌زار هم با کمک اهالی سینما و تئاتر مثل آقای رضا کیانیان، می‌توان گذر سینما ایجاد کرد تا سینمای دهه20 ما دوباره زنده شود. همچنین باید به فکر ایجاد یک‌کاخ جشنواره سینما بود چراکه واقعا خوب نیست یک شهر 10میلیون‌نفری چنین تالار بین‌المللی ندارد.»
احمد مسجدجامعی دیگر عضو کمیسیون فرهنگی - اجتماعی شورای شهر تهران نیز بر تکمیل گذر فرهنگی شهریار تأکید می‌کند. او می‌گوید: «در برنامه توسعه شهرداری در دوره چهارم شورای شهر مقرر شد که حدفاصل تالار وحدت تا پارک شهر به گذر فرهنگی تبدیل شود. این مصوبه به تأیید شورای شهر نیز رسید اما اقدامات خاصی در این زمینه صورت نگرفت. امیدوارم این طرح امسال در چهلمین سال انقلاب به نتیجه برسد.»
به گفته مسجدجامعی، در این میان گسترش طرح وضعیتی را به‌وجود آورده که احتمال دارد اجرای این طرح را به تعویق بیندازد و بیم می‌رود که نکند مانند 17شهریور بشود؛ باید طرح طوری باشد که مردم نگران ترافیک و مشکلات نشوند.
4 گذر در نمای نزدیک
به گفته محمدجواد حق‌شناس، رئیس کمیسیون اجتماعی - فرهنگی شورای شهر تهران، هم‌اکنون مطالعات ایجاد 4گذر فرهنگی در مراحل پایانی قرار دارد و با فراهم آمدن مقدمات، عملیات اجرایی‌شان آغاز می‌شود. گذرهای فرهنگی که او به آنها اشاره کرده در زیر آمده است:
گذر فرهنگی در 4پهنه رودکی: پهنه رودکی از شمال به خیابان انقلاب، از جنوب به خیابان نوفل لوشاتو، از شرق به حافظ و از غرب نیز به خیابان ولیعصر می‌رسد. حدفاصل تئاتر شهر تا تالار وحدت گذر فرهنگی می‌شود.
گذر کتاب: از میدان انقلاب تا چهارراه کالج با ایجاد چند تغییر، نصب المان‌های لازم، مبلمان شهری متناسب، لمکده‌های جذاب با معماری خاص تبدیل به راسته کتاب می‌شود.
گذر صنایع‌دستی: از خیابان کریمخان زند تا انقلاب به‌دلیل حضور فروشگاه‌های عرضه‌کننده صنایع‌دستی تبدیل به گذر مربوطه می‌شود.
گذر نمایش: راسته نمایش نیز در خیابان لاله‌زار قدیم از خیابان امام خمینی تا انقلاب ایجاد می‌شود.
* ایجاد گذر موسیقی هم در دست مطالعه است.
