جانمایی نامناسب سیلوها

نسرین صفربیرانوند| خرم آباد-خبرنگار :

کمبود سیلو از جمله چالش‌هایی است که سبب می‌شود بخشی از محصول تولیدی استان در فضایی خارج از انبار نگهداری شود که این موضوع سبب از بین رفتن این محصولات می‌شود.
در حالی که همواره از کمبود سیلو سخن به میان می‌آید اما مسئولان شرکت غله معتقدند، نه تنها با کمبود سیلو مواجه نیستیم بلکه بیش از ظرفیت گندم تولید شده، سیلو و مراکز نگهداری گندم در استان وجود دارد.
کشاورزی در لرستان به عنوان پایه اقتصاد این استان محسوب می‌شود و به گفته کارشناسان، کشاورزی در اشتغال استان سهم 30 درصدی دارد. 
بنابراین توجه به این بخش و فراهم کردن زیر ساخت‌های لازم می‌تواند علاوه بر ایجاد فرصت‌های شغلی، توسعه اقتصادی استان را هم به دنبال داشته باشد.


خسارت ناشی از  کمبود سیلو به کشاورزان

یک شهروند رومشکانی ضمن گلایه از نبود سیلو در این شهرستان می‌گوید: نبود سیلو در شهرستان باعث شده است گندم خریداری شده در انبارهای غیراستاندارد تعاونی‌های روستایی نگهداری شود که این امرممکن است سبب از بین رفتن گندم‌ها شده و به کشاورزان خسارت بزند.
«علی بازوند » عنوان می‌کند: از سوی دیگر، کمبود سیلو هزینه جابه‌جایی و حمل‌و‌نقل را افزایش می‌دهد. این درحالی است که ساخت سیلو در شهرستان، کاهش هزینه‌‌ها را به دنبال دارد. نکته دیگری که باید مورد توجه قرار بگیرد این است که سیلوها و فضاهای ذخیره‌سازی گندم نقش اساسی در تأمین امنیت غذایی استان و کشور دارند؛ بنابراین مسئولان باید نسبت به ساخت سیلو در شهرستان‌ها توجه کنند.


ضرورت توجه به ساخت سیلو 

یک کارشناس کشاورزی با اشاره به این‌که گندم یک کالای استراتژیک محسوب می‌شود، می‌گوید: از این‌رو تأمین و ذخیره این محصول در طول سال همواره از اهمیت بالایی برخوردار است و درهمه کشورها نیاز به ذخیره‌سازی غلات و استفاده به هنگام از محتویات آن از ضروریات اولیه به شمار می‌رود. 
«خدیجه احمدی » عنوان می‌کند: از مزایای ساخت سیلو می‌توان به جلوگیری از آفات و ضایعات وارده در فضای باز و غیر بهداشتی و کاهش هزینه‌های زیاد حمل‌و‌نقل مضاعف گنـدم اشاره کرد. ازطرفی وجود کارخانه آرد و سیلوی ذخیره گندم موجب پایین آمدن هزینه‌‌ها و ترغیب کشاورزان به سمت کشت این محصول استراتژیک می‌شود.
این کارشناس کشاورزی تاکید می‌کند: مدیریت صحیح اقتصاد گندم ایجاب می‌‌کند برای ایجاد امنیت اقتصادی و اجتماعی در تولید و مصرف نسبت به ساخت سیلو در مناطقی که دارای توجیه اقتصادی کافی و مناسبی است اقدام شود.


ظرفیت ذخیره‌سازی در استان

از سوی دیگر،مسئول پژوهشکده شرکت غله و خدمات بازرگانی منطقه 12 لرستان با اشاره به ظرفیت سیلوهای گندم استان می‌گوید: ظرفیت ذخیره‌سازی سیلوهای ملکی استان 200 هزارتن است به همراه ۸ مرکز ذخیره‌سازی، ۲ انبارمکانیزه 20 هزار تنی که مربوط به شهرستان کوهدشت و به عنوان یک واحد ذخیره‌سازی شناسایی می‌شود.
«افشار حیدرپور منفرد» در گفت‌وگو با همشهری عنوان می‌کند: سیلوی قدیمی خرم آباد با ظرفیت 16 هزار تن، سیلوی 50 هزار تنی کمالوند، انبارساده ماسور با 20 هزار تن، سیلوی قدیمی بروجرد با هزار تن، سیلوی جدید بروجرد 27 با هزار و 500 تن، سیلوی 16 هزار تنی ازنا و سیلوی شماره 2 ازنا با 27 هزار و 500 تن سیلوهای ملکی استان را تشکیل می‌دهند.

وی ادامه می‌دهد: بحث حمل ریلی به عنوان یکی از ظرفیت‌های خوب شهرستان ازنا محسوب می‌شود که سالیان متمادی در حمل‌و‌نقل گندم تولید شده کمک قابل توجهی کرده است. البته زمانی که تنها ظرفیت‌های ملکی فعالیت می‌کردند بحث ریلی شلوغ‌تر بود اما در حال حاضرهم به دلیل دریافت ذخیره‌سازی وهم به خاطر طولانی شدن نشدن صفوف در فصل خرید شرایط متفاوت شده است.
حیدر پور منفرد می‌افزاید: اولویت بخشنامه ابلاغی این است که ابتدا باید مراکز ملکی پرشوند وسپس مراکزبخش خصوصی؛ مگر در شهرستان‌هایی مانند پلدختر یا شهرستان‌هایی که مرکز ملکی ندارند ابتدا از مراکز بخش خصوصی استفاده شود.


پراکنش نامناسب سیلوها

این مسئول در خصوص برخی اظهار نظرها مبنی بر کمبود سیلو دراستان توضیح می‌دهد: درحال حاضر تنها درشهرستان رومشکان سیلو وجود ندارد و مابقی شهرستان‌ها دارای سیلوی ملکی یا بخش خصوصی هستند. در شهرستان رومشکان هم متقاضی احداث سیلوی 10 هزار تنی اعلام آمادگی کرده که پیگیر انجام کارها هستیم. احتمالا در آینده نه چندان دور کلنگ احداث این سیلو به زمین زده خواهد شد.
وی بیان می‌کند: واقعیت این است که دربعضی شهرستان‌ها به تعداد زیاد مراکز ذخیره‌سازی داریم که توجیه اقتصادی ندارد و احتمال متضرر شدن آنها زیاد است. به عنوان نمونه، درصورت بهره‌برداری سیلوی 40 هزار تنی نورآباد، بالای 100 هزار تن ظرفیت نگهداری گندم درشهرستان داریم در حالی که نهایت تولید گندم دراین شهر 40 هزار تن است.
حیدر پور درباره اظهارنظرهایی مبنی برضایعات گندم می‌گوید: درگذشته که ظرفیت بخش خصوصی وجود نداشت و گندم شهرستان‌های رومشکان، کوهدشت، پلدختر به شهرستان ازنا حمل می‌شد این موضوع وجود داشت. اما در حال حاضر مشکلی نیست. الان 15 هزار تن گندم از شهرستان پلدختر خریداری کردیم که درمرکز خرید چم مهر، واشیان، جایدر، سیلوی ۱۰ هزار تنی آوند زرین وجود دارد واقعا مشخص نیست کشاورزان دنبال چه چیزی هستند، زمان حمل گندم تا سیلو تنها چند ساعت است.
مسئول پژوهشکده شرکت غله وخدمات بازرگانی استان تاکید می‌کند: نه تنها کمبود سیلو نداریم بلکه بالاتر ازظرفیت گندم تولید شده در استان سیلو وجود دارد. ظرفیت سیلو‌های ملکی 200 هزار تن و ظرفیت بخش خصوصی 600 هزار تن است؛ در حالی که گندم تولید شده استان بالاتر از 400 هزار تن نیست. یعنی 50 درصد ظرفیت ذخیره‌سازی ما خالی می‌ماند. اما با این وجود، معتقدیم پراکنش و توزیع سیلو در شهرستان‌ها معقول نیست. 


استاندارد بودن سیلوهای ملکی و خصوصی 

حیدر پور در خصوص استاندارد سیلوهای گندم هم می‌گوید: 80 درصد سیلوهای ملکی و خصوصی ازاستانداردهای لازم برخوردار هستند. قبل از فصل خرید براساس دستورالعمل مکان باید مسقف، عاری از فضولات پرندگان باشد و همچنین ضدعفونی شوند. در همین خصوص صورتجلسه تنظیمی را ابلاغ می‌کنیم که شرایط اولیه تجهیزات آزمایشگاهی مانند ذره بین و رطوبت سنج هم باید فراهم باشد.
وی عنوان می‌کند: اما تعاونی‌های روستایی در کل کشور از اشل‌ها و فاکتورهای اولیه خرید برخوردار نیستند، البته 12 بند را از طریق شرکت مادرتخصصی به تعاونی‌های روستایی اعلام کرده ایم و سختگیری‌های لازم را انجام داده ایم؛ زیرا ممکن است آلودگی‌هایی ایجاد شود.در شهرستان‌هایی که دارای سیلو هستند گندم پس از خریداری مستقیم وارد سیلو می‌شود اما در شهرستان‌هایی که فاقد سیلو هستند کشاورزان به تعاونی‌های روستایی هدایت می‌شوند.


توجه به بهداشت سیلوها

یک کارشناس صنایع غذایی با اشاره به استاندارد و بهداشتی بودن سیلوهای ذخیره‌سازی می‌گوید: گندم، کالایی استراتژیک محسوب می‌شود؛ از این رو تامین و ذخیره این کالا در طول سال همواره از اهمیت بالایی برخوردار است. در تمامی کشورها نیاز به ذخیره‌سازی غلات و استفاده به هنگام محتویات آن از ضروریات اولیه به شمار می‌رود.
«ناهید بارانی» ادامه می‌دهد: ساخت سیلو‌های ذخیره‌سازی گندم منافع فراوانی دارد. سیلوها محل نگهداری گندم است و سلامت آن در طول مدت ذخیره از اهمیت بهداشتی و اقتصادی زیادی برخوردار است. یکی از راههای سلامت گندم، ضدعفونی کردن آن است. به منظور جلوگیری از ضایعات باید غلات ضدعفونی شوند، رطوبت، دما و آفات انباری از بزرگ ترین مشکلات و چالش‌ها در ذخیره‌سازی بلندمدت گندم هستند. با نگهداری و حفظ غلات از این تهدیدات می‌توان آنها را برای مدت طولانی‌ و با کیفیت مناسب ذخیره کرد.

این کارشناس می‌گوید: از میان این تهدیدات، رطوبت نسبی هوا، دمای هوا و رطوبت موجود در دانه، مهم‌ترین عوامل موثر در فساد گندم به شمار می‌آیند و با کنترل این عوامل، سایر عوامل مانند آفات انباری و میکروارگانیسم‌ها  نیز قادر به فعالیت موثر نیستند.
بارانی عنوان می‌کند: با توجه به اهمیت سیلو‌ها و مراکز نگهداری گندم، متولیان آنها باید استانداردهای لازم را رعایت کنند؛ زیرا بی‌توجهی به این امر، تهدید سلامت مردم را به دنبال دارد و نباید به سادگی از کنار آن عبور کرد. براین اساس نظارت بر عملکرد سیلوها به طور مرتب باید رصد شود و به محض بروز کوچک ترین مشکل درصدد رفع آن برآمد.