تبدیل نقاشی کودکان به موسیقی

اواسط سال ۲۰۲۵ (بهار 1404)، مدارسی در نیویورک و توکیو شروع به اجرای آزمایشی پروژه تبدیل نقاشی کودکان به موسیقی کردند. در کلاسی در بروکلین (آمریکا)، معلمی از دانش‌آموزانش خواست که دریا را نقاشی کنند و در عرض چند دقیقه، پس از اینکه هوش‌مصنوعی خطوط آبی را به موسیقی آرامش‌بخشی تبدیل کرد، کلاس پر از صدای امواج خروشان شد. وقتی یکی از دانش‌آموزان یک خورشید قرمز اضافه کرد، نت‌ها ناگهان روشن‌تر شدند و بچه‌ها زدند زیر خنده؛ انگار کلاس درس به یک سالن موسیقی کوچک تبدیل شده بود.
شروع ماجرا به اواخر سال میلادی گذشته (پاییز 1403) برمی‌گردد؛ هنگامی که محققان آزمایشگاه خلاقیت گوگل در همکاری با آزمایشگاه رسانه‌ایMIT آزمایش های اولیه‌ای با هدف خواندن اشکال و رنگ‌ها ‌به‌طور همزمان با کشیدن نقاشی و تبدیل آنها به صدا را در دستور کار خود قرار دادند. نمونه اولیه، با نام «تبدیل نقاشی به صدا» نخستین‌بار در یک کنفرانس آموزشی در دسامبر ۲۰۲۴ (آذر 1403) ارائه شد. فکر اولیه ساده بود؛ هر خط، دایره و رنگ به یک نت یا ریتم موسیقی تبدیل می‌شود. به این ترتیب، هوش مصنوعی از دل صحنه‌های ظاهرا تکراری، لحظه‌های متفاوتی پدید می‌آورد. نمونه‌ای از این رویداد و لحظه‌های متفاوت همین تبدیل نقاشی‌های کودکان به موسیقی مرتبط با نقاشی است که کمک می‌کند کاغذ رنگ شده به‌دست کودک، دری تازه به دنیای خلاقیت باز کند. این فناوری آزمایش شده و آزمایش آن در بسیاری از مدارس و آزمایشگاه‌های جهان در حال گسترش است و آزمایش‌کنندگان می‌بینند که هوش‌مصنوعی نقاشی‌های کودکان را به ملودی‌های شاد و سرزنده تبدیل می‌کند.
سایت عربی «ایلاف» با انتشار گزارشی از این رویداد نوشته است گزارش‌های مطبوعاتی منتشر شده در 2نشریه تأکید کرده‌اند که کارکرد این فناوری به سرگرم‌کردن کودکان محدود نمی‌شود، بلکه در یادگیری الگوها نیز به آنان کمک می‌کند. کودکی که در ریاضی یا خواندن مشکل دارد، می‌تواند خطوط و ملودی‌ها را به هم متصل کند تا قواعد را راحت‌تر درک کند؛ حتی کودکانی که مبتلا به اختلالات طیف اتیسم هستند نیز واکنش مثبتی به این آزمایش‌ها نشان داده‌اند؛ زیرا جفت کردن صدا با تصاویر، تجربه یادگیری جذاب‌تری برایشان فراهم می‌کند.
به‌دنبال اجرای این آزمایش‌ها، برخی شرکت‌ها هم وارد رقابت برای تولید و توسعه نرم‌افزار‌های شخصی در این حوزه شده‌اند. والدین با کمک این نرم‌افزارها می‌توانند نقاشی‌های فرزندانشان را به ملودی‌های کوتاه تبدیل کنند؛ ملودی‌های کوتاه و شاد یا آرامش‌بخش و مناسب برای لالایی و لحظه‌های قبل از خواب کودک. بروز چنین قابلیت‌هایی پرسش‌هایی را پیش روی ما می‌گذارد که آیا هوش مصنوعی، فارغ از نگاه مثبت یا منفی ما به آن، می‌تواند آینده آموزش را تحت‌تأثیر قرار دهد و با در هم‌آمیختن هنر، ازجمله موسیقی با آموزش، محیط یادگیری سرگرم‌کننده‌تر و نوآورانه‌تری برای کودکان ایجاد کند؟